Vitamin B5 là một trong những vitamin nhóm B. Tất cả các vitamin B giúp cơ thể chuyển đổi thức ăn thành glucose mà cơ thể sử dụng để sản xuất năng lượng. Vitamin B5 được tìm thấy rộng rãi trong cả thực vật và động vật bao gồm thịt, rau, hạt ngũ cốc, các loại đậu, trứng và sữa. Vitamin B5 giúp duy trì chức năng của gan và hệ thần kinh, tiêu hóa, da, mắt và tóc khỏe mạnh. Dưới đây chúng ta cùng đi tìm hiểu chi tiết xem vitamin b5 có tác dụng gì với sức khỏe con người và cách dùng sao cho phù hợp.
1. Tổng quan về Vitamin B5
Vitamin B5, hoặc axit pantothenic, có tự nhiên trong thực phẩm, được thêm vào thực phẩm và có sẵn dưới dạng thực phẩm bổ sung. Nó được sử dụng để tạo ra coenzym A (CoA), một hợp chất hóa học giúp các enzym hình thành và phân hủy axit béo cũng như thực hiện các chức năng trao đổi chất khác, và protein vận chuyển acyl, cũng tham gia vào việc tạo ra chất béo. Axit pantothenic có trong nhiều loại thực phẩm. Vi khuẩn trong ruột cũng có thể sản xuất một số axit pantothenic nhưng không đủ để đáp ứng nhu cầu ăn kiêng.
Giống như các vitamin B khác, chất dinh dưỡng thiết yếu này đóng vai trò chuyển hóa năng lượng, hoạt động như một coenzym cho các phản ứng hóa học tạo ra năng lượng. Cụ thể, nó liên quan đến việc chuyển đổi chất béo, hormone và carbohydrate từ thực phẩm chúng ta ăn thành năng lượng có thể sử dụng được mà cơ thể sử dụng theo nhiều cách.
Ngoài vai trò quan trọng trong việc sản xuất các tế bào hồng cầu, vitamin B5 giúp sản xuất các hormone liên quan đến tình dục và căng thẳng ở tuyến thượng thận.
Nó cũng liên quan đến việc duy trì đường tiêu hóa khỏe mạnh, hỗ trợ hệ thống miễn dịch trong quá trình này. Rất quan trọng, nó hoạt động với các vitamin B khác trong “phức hợp vitamin B”, giúp cơ thể sử dụng các chất dinh dưỡng khác, chẳng hạn như riboflavin (vitamin B2) và B6, để hỗ trợ quá trình trao đổi chất.
2. Vitamin B5 có tác dụng gì với sức khỏe con người
+ Giúp tạo hồng cầu:
Một lợi ích quan trọng khác của vitamin B5 là nó giúp cơ thể tạo ra các tế bào hồng cầu, mang oxy đi khắp cơ thể chúng ta. Điều này có nghĩa là nó có lợi cho việc phòng ngừa và điều trị bệnh thiếu máu.
+ Hỗ trợ sức khỏe tim mạch:
Nồng độ cholesterol LDL trong huyết thanh cao là một yếu tố nguy cơ chính đối với bệnh tim mạch vành và nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng vitamin B5 có thể giúp giảm mức cholesterol LDL “xấu” và chất béo trung tính trong máu của những người bị tăng mỡ máu. Đồng thời, nó giúp tăng cholesterol HDL “tốt”.
Một liều 900 miligam vitamin B5 hàng ngày đã được chứng minh là làm giảm cholesterol LDL (có hại) và chất béo trung tính, làm giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch. Hãy nhớ rằng 900 mg cao hơn đáng kể so với lượng vitamin B5 được khuyến nghị hàng ngày, vì vậy điều này chỉ được thực hiện khi có sự giám sát của bác sĩ.
+ Chuyển hóa thức ăn thành năng lượng:
Tất cả các vitamin B giúp cơ thể bạn chuyển đổi carbohydrate thành glucose , được sử dụng làm nhiên liệu và tạo ra năng lượng. B5 thực hiện điều này bằng cách tổng hợp một loại enzyme được gọi là coenzyme A (CoA), giúp phân hủy đường ở dạng glucose để tạo năng lượng. Nó cũng được sử dụng để tổng hợp và chuyển hóa chất béo và protein. Thường xuyên ăn thực phẩm giàu axit pantothenic có thể giúp giữ cho quá trình trao đổi chất của bạn hoạt động ở mức tối ưu.
+ Cải thiện hiệu suất tinh thần:
Vitamin B5 được biết là có tác dụng điều chỉnh các chất dẫn truyền thần kinh và cần thiết cho quá trình tổng hợp acetyl-CoA, giúp hình thành myelin bảo vệ tế bào. Do đó nó có khả năng hỗ trợ chức năng não bình thường và giúp chúng ta đối phó với căng thẳng, lo lắng và trầm cảm. Nó cũng có thể làm giảm sự mệt mỏi của cơ thể vì nó cân bằng các hormone liên quan đến cảm giác tỉnh táo hoặc mệt mỏi và tăng cường trao đổi chất.
+ Duy trì chức năng thần kinh khỏe mạnh:
Vitamin B5 chịu trách nhiệm hỗ trợ chức năng thần kinh, đặc biệt để tạo ra một phân tử quan trọng gọi là acetylcholine. Hệ thống thần kinh phụ thuộc vào acetylcholine. Đây là hóa chất chính cho phép hệ thống thần kinh của bạn giao tiếp qua lại với các cơ quan của bạn.
+ Giúp kiểm soát phản ứng căng thẳng của cơ thể:
Vitamin B5 chịu trách nhiệm một phần trong việc điều chỉnh chức năng tuyến thượng thận và tạo ra hormone căng thẳng cortisol. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc bổ sung axit pantothenic kích thích khả năng của các tế bào tuyến thượng thận và cũng giúp sản xuất bình thường cortisol, chất mà chúng ta cần để duy trì động lực và sự tập trung.
+ Làm giảm các triệu chứng của bệnh viêm khớp dạng thấp:
Một số nghiên cứu ban đầu cho thấy B5 có thể giúp giảm các triệu chứng đau đớn của bệnh viêm khớp dạng thấp. Một nghiên cứu cho thấy những người bị viêm khớp dạng thấp có thể có nồng độ trong máu thấp hơn so với những người khỏe mạnh. Mức độ thấp dường như có liên quan đến các triệu chứng nghiêm trọng nhất của viêm khớp, bao gồm cử động đau đớn, cứng khớp và viêm.
+ Hỗ trợ chữa lành vết thương:
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng Vitamin B5 có thể giúp điều trị các phản ứng da do xạ trị và có thể tăng tốc độ chữa lành vết thương và vết cắt. Nó cũng được biết là có tác dụng trì hoãn sự xuất hiện của lão hóa sớm, như nếp nhăn và đốm đen trên da - ngoài ra, nó có thể giúp giảm các triệu chứng liên quan đến bệnh chàm, côn trùng cắn và cây thường xuân độc.
+ Giúp trị mụn và bảo vệ sức khỏe làn da:
B5 có thể giúp làm giảm sự xuất hiện của lão hóa sớm, bao gồm các dấu hiệu trên da như nếp nhăn, đốm đen và đổi màu. Các nghiên cứu cũng chỉ ra rằng nó cũng đóng một vai trò quan trọng trong việc hình thành sắc tố và sự phát triển của nang tóc và có thể ngăn tóc mất màu trong quá trình lão hóa. Kết quả chỉ ra rằng dùng vitamin B5 có thể giúp làm sạch các vết mụn trứng cá và viêm da cụ thể trong khu vực mà không gây ra bất kỳ tác dụng phụ nào đã biết. Điều này có thể một phần là do vai trò của chất dinh dưỡng này trong khả năng miễn dịch và giảm viêm toàn thân nói chung.
+ Hỗ trợ chức năng miễn dịch:
Vitamin B5 giúp tạo ra các kháng thể mà hệ thống miễn dịch tạo ra để bảo vệ chúng ta chống lại các mối đe dọa tiềm ẩn. Chúng có thể bao gồm các phản ứng với môi trường và dị ứng, cũng như chống lại ký sinh trùng, vi khuẩn, vi rút, cảm lạnh hoặc cúm thông thường và độc tố.
3. Cách dùng Vitamin B5 và nguồn thực phẩm cung cấp
+ Hàm lượng Vitamin B5 bổ sung hàng ngày với từng đối tượng:
Dưới đây là mức vitamin B5 hàng ngày được khuyến nghị bởi Viện Y học Hoa Kỳ theo từng đối tượng:
Trẻ sơ sinh từ 0 - 6 tháng: 1,7 mg;
Trẻ sơ sinh từ 7 - 12 tháng: 1,8 mg;
Trẻ em từ 1 - 3 tuổi: 2 mg;
Trẻ em từ 4 - 8 tuổi: 3 mg;
Trẻ em từ 9 - 13 tuổi: 4 mg;
Nam và nữ từ 14 tuổi trở lên: 5 mg;
Phụ nữ mang thai: 6 mg;
Phụ nữ cho con bú: 7 mg.
Vitamin B5 (Acid pantothenic) nói chung an toàn cho hầu hết tất cả mọi người. Tuy nhiên, Hội Đồng Thực Phẩm và Dinh Dưỡng Hoa Kỳ khuyến cáo rằng không nên dùng quá 10g/ngày.
+ Nguồn cung cấp Vitamin B5 nhiều nhất:
Dưới đây là 11 loại thực phẩm cung cấp vitamin B5 tốt nhất (tỷ lệ phần trăm dưới đây dựa trên giá trị khuyến nghị hàng ngày là 5 phần trăm cho mỗi nam hoặc nữ trưởng thành):
Gan gà - 3 oz: 8,3 miligam (83 phần trăm DV)
Hạt hướng dương - 3 oz: 6 miligam (60 phần trăm DV)
Bơ - 1 quả: 2 miligam (20 phần trăm DV)
Nấm Portobello - 1 chén thái lát: 1,9 miligam (19 phần trăm DV)
Khoai lang - 1 chén nấu chín: 1,8 miligam (18 phần trăm DV)
Cá hồi - 3 oz: 1,6 miligam (16 phần trăm DV)
Đậu lăng - 1 cốc: 1,3 miligam (13 phần trăm DV)
Ngô - 1 cốc: 1,2 miligam (12 phần trăm DV)
Cà chua phơi nắng - 1 cốc: 1,1 miligam (11 phần trăm DV)
Trứng - 3 oz: 0,9 miligam (9 phần trăm DV)
Súp lơ trắng - 1 cốc: 0,7 miligam (7 phần trăm DV)
4. Tác dụng phụ có thể gặp phải khi dùng Vitamin B5
Mặc dù dùng nó nói chung là rất an toàn khi được tiêu thụ với lượng thích hợp, nhưng những phần lớn hơn có thể dẫn đến các tác dụng phụ như tiêu chảy hoặc thậm chí làm tăng nguy cơ chảy máu.
Nếu bạn đang mang thai hoặc cho con bú, không vượt quá lượng khuyến cáo là sáu miligam mỗi ngày vì nó có thể không an toàn.
Bạn cũng không muốn dùng dexpanthenol, một dẫn xuất của axit pantothenic được sử dụng cho bệnh nhân mắc bệnh máu khó đông và tắc nghẽn đường tiêu hóa. Thuốc này có thể kéo dài thời gian cần thiết để cầm máu.
Một số nghiên cứu cũng chỉ ra rằng axit pantothenic có thể làm tăng tác dụng của một nhóm thuốc được gọi là chất ức chế cholinesterase, được sử dụng để điều trị bệnh Alzheimer. Vì dùng các loại thuốc này và B5 cùng nhau có thể dẫn đến các tác dụng phụ nghiêm trọng, hãy đảm bảo chỉ dùng hai loại thuốc này cùng nhau dưới sự giám sát của bác sĩ.
Một số nguồn cũng cho thấy rằng B5 có thể cản trở sự hấp thụ và hiệu quả của kháng sinh tetracycline. Bạn nên uống vitamin B vào những thời điểm khác với tetracycline khi bạn đang hoàn thành đơn thuốc kháng sinh.
5. Những câu hỏi liên quan đến Vitamin B5
+ Các biện pháp phòng ngừa tác dụng phụ của Vitamin B5:
Do khả năng xảy ra tác dụng phụ và tương tác với thuốc, bạn chỉ nên dùng thực phẩm chức năng dưới sự giám sát của nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe có kiến thức.
Các bác sĩ cho rằng vitamin B5 an toàn với liều lượng bằng lượng hàng ngày và với liều lượng cao hơn vừa phải. Liều rất cao có thể gây tiêu chảy và có thể làm tăng nguy cơ chảy máu.
Phụ nữ mang thai và cho con bú không nên vượt quá lượng tiêu thụ hàng ngày trừ khi có chỉ định của bác sĩ.
Vitamin B5 nên uống với nước, tốt nhất là sau khi ăn.
Uống bất kỳ loại vitamin B nào trong một thời gian dài có thể dẫn đến mất cân bằng các vitamin B quan trọng khác. Vì lý do này, bạn có thể muốn dùng vitamin B tổng hợp, bao gồm tất cả các vitamin B.
+ Các tương tác của Vitamin B5 với thuốc khác:
Nếu bạn đang được điều trị bằng bất kỳ loại thuốc nào sau đây, bạn không nên sử dụng chất bổ sung vitamin B5 mà không nói chuyện với bác sĩ của bạn trước.
- Thuốc kháng sinh, Tetracycline - Vitamin B5 cản trở sự hấp thụ và hiệu quả của kháng sinh tetracycline. Bạn nên uống vitamin B vào những thời điểm khác nhau từ tetracycline. Tất cả các chất bổ sung phức hợp vitamin B đều hoạt động theo cách này và nên được dùng vào những thời điểm khác với tetracycline.
- Thuốc điều trị bệnh Alzheimer - Vitamin B5 có thể làm tăng tác dụng của một nhóm thuốc được gọi là chất ức chế cholinesterase, được sử dụng để điều trị bệnh Alzheimer. Điều đó có thể dẫn đến tác dụng phụ nghiêm trọng. Bạn không nên dùng các loại thuốc này với B5 trừ khi có sự giám sát của bác sĩ. Các chất ức chế cholinesterase bao gồm:
Donepezil (Aricept)
Memantine hydrochloride (Ebixa)
Galantamin (Reminyl)
Rivastigime (Exelon)
- Vì liều cao vitamin B5 có thể làm tăng chảy máu, bạn nên cẩn thận hơn nếu dùng thuốc làm loãng máu, chẳng hạn như warfarin (Coumadin), aspirin và các loại khác.
+ Dấu hiệu nhận thấy thiếu hụt vitamin B5 như thế nào?
Phát triển thiếu vitamin B5 là rất hiếm, ngoại trừ ở những người bị thiếu chất dinh dưỡng khác và những người bị suy dinh dưỡng. Các trường hợp hiếm gặp khác đã xảy ra ở những người bị đột biến gen không cho phép chuyển hóa vitamin B5.
Các triệu chứng thiếu vitamin B5 có thể bao gồm:
Mệt mỏi
Nhức đầu
Bồn chồn
Cáu gắt
Khó ngủ
buồn nôn
Nôn mửa
Co thăt dạ day
Tê hoặc cảm giác nóng rát ở bàn chân hoặc bàn tay
Chuột rút cơ bắp
Nếu bạn đang có các triệu chứng thiếu vitamin B5 hoặc có nguy cơ bị thiếu vitamin B5, hãy liên hệ với bác sĩ của bạn để xem liệu bạn có nên làm xét nghiệm máu để đo mức vitamin B5 hay không. Nếu bạn đã được chẩn đoán thiếu vitamin B5 và đang gặp phải các triệu chứng mới hoặc đáng lo ngại, hãy liên hệ với bác sĩ ngay.
Trên đây chúng tôi đã giúp bạn tìm hiểu xem vitamin B5 có tác dụng gì với sức khỏe con người và cách sử dụng như thế nào cho phù hợp. Hy vọng bài viết sẽ hữu ích với bạn và người thân. Cảm ơn bạn đã quan tâm, chúc bạn và gia đình luôn mạnh khỏe, hạnh phúc !
Có thể bạn quan tâm:
>>> Vitamin b1 có tác dụng gì và cách dùng ra sao?
>>> Vitamin b12 có tác dụng gì với sức khỏe con người?
>>> Vitamin b6 có tác dụng gì với sức khỏe con người?
Nguồn tham khảo: hsph.harvard.edu, draxe.com, hollandandbarrett.com, mountsinai.org
Viết bình luận