Công dụng hạt chia với sức khỏe con người như thế nào?

Hạt chia là loại hạt của cây Salvia hispanilola, một giống cây thuộc họ bạc hà xuất hiện rất nhiều ở khu vực nam Mexico, Bolivia và Guatemala. Vậy công dụng hạt chia với sức khỏe con người như thế nào là câu hỏi của nhiều người. Hạt chia cung cấp nguồn năng lượng và tác dụng to lớn đối với cơ thể con người. Trong hạt chia a có chứa hàm lượng axit béo omega-3 lớn, giúp tăng HDL cholesterol giúp bảo vệ và chống lại các bệnh tim mạch và đột quỵ. Bên cạnh đó, hạt chia còn chứa một hàm lượng lớn chất chống oxy hóa, magiê, kẽm, sắt, canxi và các chất xơ quan trọng trong cơ thể. Dưới đây chúng ta cùng đi tìm hiểu chi tiết về công dụng hạt chia như thế nào.

Công dụng hạt chia với sức khỏe con người như thế nào?

1. Tổng quan hạt chia

+ Hạt chia là gì?

Hạt chia hay còn được gọi là chia seeds hoặc hạt Salvia. Loại hạt ngũ cốc này là hạt của cây chia, có tên khoa học là Salvia Hispaniola, là một loài cây thuộc họ nhà bạc hà.

Giống cây này có nguồn gốc từ Guatemala, Bolivia, khu vực phía Nam và Trung Mexico. Khi trưởng thành cây chỉ cao khoảng 1 - 1,5 mét, hoa của cây thường có màu tím nhạt hoặc tím trắng, chia seeds rất nhỏ bé, kích thước chỉ khoảng 1 - 2mm.

Theo ngôn ngữ của người Maya cổ đại, chữ “chia” được hiểu là “sức mạnh” chính vì thế mà dân tộc Atec đã ăn nó trước khi ra trận để bổ sung năng lượng và sức mạnh giúp họ tạo nên vinh quang.

Nhìn bề ngoài, hạt chia rất giống hạt é, tuy nhiên nếu xem kỹ, ta thấy chia seeds có các vân sọc đặc trưng, khác với màu đen hoàn toàn từ hạt é.

Người ta thường nói “nhỏ mà có võ” quả thật không sai. Tuy bề ngoài nhỏ bé nhưng hạt này lại mang trong mình nguồn dinh dưỡng tiềm tàng quý giá. Vì sở hữu nhiều giá trị dinh dưỡng cho sức khỏe nên chia seeds được xem là:

+ Hạt chia là nguồn chất xơ dồi dào:

Có thể nói, đây là một trong số những thực phẩm vô cùng giàu chất xơ, cứ mỗi 2 thìa cà phê chia seed đã cung cấp đến 9,6 gram ứng với 38% nhu cầu thành phần này trong ngày. Theo thống kê, hàm lượng chất xơ trong 100 gram hạt chia cao gấp 1,6 lần lúa mạch; 2,3 lần yến mạch và 8,3 lần so với ngô.

Việc đáp ứng đầy đủ nhu cầu chất xơ theop khuyến cáo sẽ giúp bạn phòng ngừa nguy cơ táo bón, bệnh tim mạch, béo phì cũng như giúp kiểm soát đường huyết hiệu quả. Một nghiên cứu vào năm 2010 đã đưa ra kết quả, những đối tượng dùng bánh mì có hạt chia trong thời gian dài đã giảm lượng đường trong máu và cải thiện cảm giác ngon miệng đáng kể.

+ Bổ sung Omega-3: Hạt chia cũng sở hữu hàm lượng omega – 3 khá cao, thậm chí hơn hẳn nhiều loại cá béo mà chúng ta vẫn thường dùng. Dưỡng chất này đã được chứng minh là rất tốt cho hoạt động của não bộ và tim mạch. Trong một cuộc khảo sát, những người tham gia được cho tiêu thụ khoảng 25g chia seed mỗi ngày trong vòng một tuần. Kết quả là có sự gia tăng lượng omega – 3 đáng kể ở họ.

+ Hạt chia cung cấp Vitamin B1 và vitamin B3: Mỗi hai thìa cà phê hạt chia sẽ cung cấp 12% hàm lượng vitamin B1 và vitamin B3 cần thiết mỗi ngày. Cả hai thành phần này đều rất cần thiết cho quá trình chuyển hóa các chất dinh dưỡng trong thức ăn thành năng lượng, trao đổi chất béo trong cơ thể và đảm bảo hệ thần kinh hoạt động ổn định.

+ Selenium trong hạt chia: Khoáng chất selenium đóng vai trò như một chất chống oxy hóa bảo vệ tế bào khỏi tác hại của gốc tự do. Ngoài ra, dưỡng chất này còn giúp cơ thể hấp thụ vitamin E tốt hơn. Thông tin thêm đến bạn rằng mỗi thìa cà phê hạt chia chứa khoảng 15,5 mcg selenium (chiếm 22% lượng selenium cần thiết mỗi ngày). Không chỉ những thành phần vừa liệt kê, chia seed còn chứa các loại chất béo tốt cho cơ thể, protein, chất chống oxy hóa cùng một số khoáng chất khác như canxi, sắt, kẽm, đồng, mangan,…

+ Giá trị dinh dưỡng dồi dào từ hạt chia: Theo số liệu đã thống kê, chất xơ trong chia seeds gấp 1,5 lần lúa mạch và gấp 2 lần yến mạch. Khi bạn nạp đủ lượng chất xơ mà cơ thể cần trong ngày sẽ giúp bạn ngăn ngừa chứng táo bón, giảm nguy cơ béo phì và mắc các bệnh liên quan đến tim mạch.

+ Phân loại hạt chia: Do điều kiện môi trường cũng như nơi phân bố và nhu cầu sử dụng của chúng ta ngày càng tăng cao mà hạt chia được chia làm nhiều loại có đặc điểm như sau:

- Hạt chia Úc: Hạt chia Úc thuộc loại thực phẩm thượng hạng vì nó có thể giúp bạn bổ sung năng lượng sau những hoạt động ra nhiều mồ hôi. Đồng thời giúp cải thiện hệ tiêu hóa, kiểm soát lượng đường và nâng cao sức khỏe cho bạn. Có 4 loại phổ biến hiện nay của các hãng: Bioglan, Healthy Way, Hạt chia Úc the Chia Co, Absolute Organic.

- Hạt chia Mỹ: Chia Mỹ là dòng sản phẩm được rất nhiều người ưa chuộng bởi tính đa dạng của nó. Tính đa dạng ở đây là mỗi loại sẽ có giới hạn độ tuổi và công dụng dành riêng cho lứa tuổi đó. Tiêu biểu nhất cho loại này là dòng sản phẩm hạt chia Nutiva, hay còn gọi là Nutiva Organic Black seeds, được bán rộng rãi trên thị trường Việt Nam. Nutiva là sản phẩm được sản xuất dành riêng cho phái đẹp bởi nó không chỉ làm đẹp da và giữ dáng mà còn kích thích mọc tóc và dưỡng móng tay. Công dụng chung của chúng còn mang đến cho bạn sức khỏe dẻo dai và bền bỉ trong suốt ngày dài hoạt động.

- Hạt chia Đức: là sản phẩm hữu cơ sinh học tinh khiết nổi tiếng thế giới với hàm lượng dinh dưỡng rất cao. Có công dụng giảm cân, làm đẹp da và tóc, bổ sung chất xơ và giảm tình trạng táo bón.

- Hạt chia trắng: Hạt chia trắng có giá trị dinh dưỡng giống như những loại hạt chia đã được liệt kê nhưng điểm khác biệt là loại chia này có mùi dịu và hương thơm nhẹ. Có màu trắng, rất khó trồng và hiếm thấy nên ít được sử dụng.

- Hạt chia đen: Hạt chia đen là dòng sản phẩm phổ biến và không hiếm. Nó có nguồn gốc từ Nam Mexico và Mỹ, loại này có giá rẻ hơn loại trắng, thường được sử dụng làm bánh, thức uống ở nhiều nơi trên thế giới.

Hạt chia organic: Hạt chia organic là sản phẩm dành cho mọi lứa tuổi kể cả em bé từ 6 tháng tuổi để bổ sung omega 369 và phát triển trí não, ngăn ngừa các căn bệnh nguy hiểm như đột quỵ, tim mạch, … Nhìn chung các sản phẩm chia seeds organic hầu hết đều đến từ Mỹ, Đức hay Úc, được nhập khẩu và bán rộng rãi trên thị trường. Giá cả có hơi đắt hơn loại bình thường nhưng được người Việt rất ưa chuộng.

2. Công dụng của hạt chia

+ Tác dụng của hạt chia hỗ trợ giảm cân: Những loại thực phẩm giàu chất xơ như hạt chia có thể giúp bạn cảm thấy no lâu hơn. Lý do vì hạt này có khả năng hấp thụ nước gấp 16 lần so với trọng lượng của nó. Vì thế, trước mỗi bữa ăn, nếu bạn uống một cốc nước chia seed sẽ giúp tạo cảm giác no lâu. Hơn nữa, hạt chia còn hỗ trợ quá trình đốt cháy mỡ thừa trong cơ thể diễn ra nhanh chóng.

Theo một số nghiên cứu, bạn có thể cắt giảm lượng thức ăn bằng cách kết hợp hạt chia với sữa chua do điều này làm tăng cảm giác no khi ăn. Vì vậy, có một chế độ ăn giàu chất xơ sẽ giúp bạn giảm cân hiệu quả.

+ Tốt cho sự phát triển của thai nhi và phụ nữ mang thai: Hạt chia rất giàu Folat (49.0 µg trong 100g hạt chia) và Omega-3 (DHA; EPA; Axit Linoleic) là dưỡng chất quan trọng tham gia phát triển ống thần kinh và trí não của thai nhi.

Đặc biệt là Omega-3, một hợp chất đóng vai trò quan trọng đối với sự phát triển của thai nhi, đặc biệt là bộ não

Folat được khuyến cáo nên cung cấp đủ trước khi mang thai và trong 3 tháng đầu của thai kỳ để phòng tránh dị tật ống thần kinh thai nhi.

Rất hiếm có loại thực phẩm nào như hạt chia có cùng lúc hàm lượng cao cả hai vi chất quan trọng này.

Hạt chia Úc cũng rất giàu những vi chất quan trọng cần cho nhu cầu rất cao hàng ngày của các mẹ bầu như: sắt, canxi, photpho, magie…

+ Tác dụng của hạt chia cung cấp khoáng chất cần thiết: Như đã đề cập ở trên, hạt chia sở hữu nhiều vitamin và khoáng chất, đặc biệt là các thành phần vi lượng cần thiết như: canxi, kali, sắt, magie, photpho … để cung cấp năng lượng cho cơ thể trong những ngày làm việc mệt mỏi. Đặc biệt là lượng kali được cung cấp trong chia seed cao hơn chuối gấp 2 lần và lượng sắt là 3 lần so với rau bina. Không những thế, canxi có trong chia seed organic (nguyên chất) đuợc cơ thể hấp thụ vô cùng dễ dàng hơn so với sữa.

Bên cạnh đó, canxi và magie là thành phần chủ yếu cấu tạo nên xương và răng. Đây là hai nguyên tố rất cần thiết cho những người đang nuôi con bằng sữa mẹ và trẻ em. Thiếu các nguyên tố này, xương sẽ trở nên xốp, mô liên kết bị biến đổi dẫn đến nguy cơ trẻ bị còi xương. Người trưởng thành cơ bắp dễ bị đau nhức, kèm theo các triệu chứng rối loạn nhịp tim và huyết áp. Ngoài ra, canxi còn tham gia điều hòa quá trình đông máu và giảm tính kích thích thần kinh các cơ.

Lượng photpho trong hạt chia cũng có tác dụng duy trì hệ tiêu hóa khỏe mạnh. Thúc đẩy tuần hoàn máu nuôi dưỡng các tế bào thần kinh mắt. Thiếu photpho sẽ gây rối loạn trong cơ thể, làm xương giòn dễ gãy, răng lung lay, đau nhức cơ bắp.

Một thành phần quan trọng khác là sắt có trong hạt chia giúp tạo máu và vận chuyển đến các tế bào khắp cơ thể. Thiếu sắt dễ làm tóc gãy rụng, móng tay móng chân gòn, thiếu hồng cầu, thiếu máu.

+ Tác dụng của hạt chia giúp giải độc cho cơ thể: Hạt chia có tác dụng cải thiện sức khỏe hệ tiêu hóa nên đây cũng là nguồn giúp loại bỏ chất độc trong cơ thể một cách tự nhiên. Hợp chất chống viêm trong hạt cũng giúp ngăn ngừa và phục hồi các tế bào bị tổn thương. Do đó, các tế bào ít bị hư hỏng trong khi lượng độc tố từ cơ thể được thải ra ngoài hiệu quả sẽ giúp sức khỏe tổng thể của bạn cải thiện đáng kể.

+ Công dụng của hạt chia hỗ trợ tiêu hóa: Hạt chia tự nhiên chứa 37% chất xơ, trong đó 80% là chất xơ không hòa tan, còn lại là chất xơ hòa tan có tác dụng hỗ trợ hệ tiêu hóa hoạt động khỏe mạnh.

Nhờ hàm lượng chất xơ cao, hạt chia giúp kích thích sản sinh vi khuẩn có lợi trong đường tiêu hóa, từ đó hệ tiêu hóa sẽ khỏe mạnh hơn rất nhiều, giúp cơ thể dễ dàng hấp thụ và tiêu hóa thức ăn. Các hoạt động của đường ruột diễn ra dễ dàng hơn, loại bỏ các cholesterol bị dính lại ở thành ruột, giúp loại bỏ các chất độc trong cơ thể một cách tự nhiên. Hàng ngày, bạn cần bổ sung cho cơ thể lượng chất xơ cần thiết thông qua rau củ quả và nhiều loại thực phẩm khác nhau để đảm bảo cho hệ tiêu hóa khỏe mạnh.

Hạt chia còn hỗ trợ đường ruột làm việc hiệu quả, giảm các nguy cơ mắc các bệnh về đường ruột và tiêu hóa, phòng ngừa táo bón, ung thư ruột già. Một trong những công dụng của hạt chia là giúp ngăn ngừa tình trạng táo bón và thúc đẩy tính ổn định cho hệ thống đường ruột.

+ Hạt chia giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường: Hạt chia còn giúp giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường cũng như giúp ổn định lượng đường huyết.

Chia seed loại của Úc khi tiếp xúc với nước sẽ tạo thành một lớp gel mềm và khi vào trong cơ thể, lớp gel này sẽ giúp bao tử hấp thụ đường chậm từ đó làm giảm chỉ số đường huyết Glycemic Index, đảm bảo mức glucose máu ổn định.

Thành phần chất xơ cao chính là nguồn dinh dưỡng rất tốt cho người bị tiểu đường tuýp 2, giúp làm giảm lượng đường trong máu sau khi ăn. Chế độ ăn nhiều chất xơ không chỉ ngăn ngừa bệnh tiểu đường mà còn giúp việc điều trị bệnh được dễ dàng hơn.

+ Nguồn dồi dào chất chống oxy hóa: Theo thời gian, làn da sẽ dần lão hóa, ngày càng trở nên nhăn nheo và xấu đi. Các nếp nhăn, vết chân chim xuất hiện do tình trạng thiếu collagen và các dưỡng chất cần thiết để kéo dài tuổi thọ cho làn da.

Omega 3 ALA kết hợp với chất chống oxy hóa và protein trong hạt chia làm chậm quá trình lão hóa; lọc sạch chất độc hại có trong cơ thể và đào thải chúng ra ngoài giúp bạn có một làn da khỏe mạnh luôn tươi đẹp hồng hào.

Chính lượng chất chống oxy hóa dồi dào có trong hạt chia sẽ giúp chống lại sự hình thành các gốc tự do gây hại cho tế bào. Lượng chất chống oxy hóa trong 100g hạt chia cung cấp lượng ORAC gấp 7 lần nhu cầu hàng ngày có khả năng làm trẻ hóa tế bào, ngăn ngừa lão hóa hiệu quả. Một khi các gốc tự do gây hại bị ngăn chặn thì quá trình lão hóa sẽ bị hạn chế, đồng thời ngăn ngừa nhiều bệnh nguy hiểm, trong đó có cả ung thư.

Đặc biệt, hàm lượng protein cao cũng giúp ngăn ngừa những dấu hiệu lão hóa như nếp nhăn hay sạm da; giúp cho mái tóc luôn chắc khỏe và suôn mượt tự nhiên.

+ Hỗ trợ điều trị tình trạng viêm túi thừa: Chế độ ăn giàu chất xơ, bao gồm hạt chia có thể giúp giảm những cơn đau quặn do tình trạng viêm túi thừa gây nên bằng cách giúp ruột già hấp thu nhiều nước hơn và làm cho quá trình đi ngoài trở nên dễ dàng. Ngoài ra, loại hạt này và các loại rau củ quả khác cũng rất tốt trong việc ngăn ngừa tình trạng viêm nhiễm ở ruột già.

Nguyên nhân gây nên tình trạng viêm túi thừa vẫn chưa được xác định rõ. Tuy nhiên, tình trạng này diễn ra thường xuyên có thể liên quan đến một chế độ ăn thiếu chất xơ. Một nghiên cứu trên 67 đối tượng cho thấy việc tiêu thụ chỉ 10g hạt chia mỗi ngày có thể giúp giảm đáng kể hàm lượng cholesterol “xấu” cũng như tổng lượng cholesterol trong cơ thể.

+ Tác dụng của hạt chia giúp xương chắc khỏe hơn: Loãng xương là hiện tượng thường gặp ở phụ nữ cao tuổi do lượng hormon estrogen ít đi, dẫn đến việc điều tiết lượng canxi trong máu mất cân bằng. Cơ thể cần bổ sung một hàm lượng canxi nhất định, đủ để cân bằng lại lượng canxi thiếu hụt cũng như cần bổ sung các dưỡng chất giúp xương chắc khỏe.

Lượng canxi có trong hạt chia có thể sánh ngang với sữa. Do vậy, việc sử dụng thực phẩm này hàng ngày là cách tuyệt vời để cải thiện sức khỏe của xương. Theo thống kê, 100g hạt chia chứa 631mg canxi chiếm khoảng 63% nhu cầu canxi hàng ngày của cơ thể.

Đặc biệt, trong loại hạt nhỏ bé này còn có chứa nhiều hợp chất giúp cơ thể hấp thụ vitamin D tốt hơn. Vitamin D là dưỡng chất rất cần thiết cho cơ thể tổng hợp canxi. Ngoài ra, hạt chia còn chứa boron giúp chuyển hóa canxi, magiê, mangan, phốt pho giúp phát triển nền xương, xương và cơ bắp; giảm nguy cơ viêm khớp và biến chứng khác có thể xuất phát từ yếu xương.

+ Giảm lượng cholesterol xấu: Giảm cholesterol nhờ hạt chia được xem như một phương thuốc tự nhiên hữu hiệu dành cho những người đang gặp tình trạng có lượng cholesterol trong máu tăng cao. Hạt chia có chứa một lượng lớn chất xơ và omega-3 giúp tăng cholesterol tốt (HDL) và giảm cholesterol xấu (LDL) trong cơ thể. Bên cạnh đó, hàm lượng cholesterol trong máu cao chính là một trong những nguyên nhân gây ra bệnh tim mạch và những biến chứng nguy hiểm. Đây là một loại thực phẩm lành mạnh được nhiều chuyên gia dinh dưỡng khuyên dùng lâu dài mà không hề gây ra tác dụng phụ cho sức khỏe.

+ Công dụng của hạt chia đối với hệ tim mạch: Nhiều nghiên cứu cho thấy rằng omega-3 tìm thấy trong hạt cây chia có thể làm giảm nguy cơ mắc chứng huyết khối và chứng rối loạn nhịp tim có thể dẫn đến tình trạng đau tim, suy tim, đột quỵ hoặc các vấn đề liên quan đến tim mạch khác. Axit béo omega-3 làm giảm viêm, ngăn ngừa ung thư và hỗ trợ sức khỏe nói chung nhưng chế độ ăn uống của bạn đôi khi lại không cung cấp đủ thành phần này. Vì vậy, hãy thường xuyên sử dụng chia seed trong các bữa ăn để bổ sung lượng omega-3 cho cơ thể nhằm ổn định huyết áp và ngăn ngừa chứng xơ vữa động mạch.

3. Lưu ý khi sử dụng hạt chia

Để tránh những tác hại của hạt chia khi dùng sai cách, bạn nên lưu ý một số điều dưới đây:

+ Đối tượng không nên ăn hạt chia: Nếu bạn thuộc nhóm đối tượng dưới đây thì không nên tiêu thụ hạt chia:

- Người bị đột quỵ

- Người bị huyết áp thấp

- Người bị rối loạn tiêu hóa

- Người bị dị ứng với bạc hà, hạt vừng, mù tạt

- Bệnh nhân đã và đang sử dụng chất làm loãng máu

+ Uống vừa đủ mỗi ngày để tránh tác hại của hạt chia: Bạn chỉ nên tiêu thụ hạt chia ở một lượng vừa phải mỗi ngày tùy theo nhóm đối tượng dưới đây để tránh những tác hại của hạt chia:

- Trẻ em: 10g/ngày

- Người lớn: 15g/ngày

- Vận động viên, lao động nhiều: 25-30g/ngày

- Phụ nữ mang thai: 20g/ngày với mỗi lần chỉ nên dùng 10g để tránh táo bón

Bạn có thể chia đều số lượng số lượng hạt chia cần thiết mỗi ngày cho 3 bữa, không nhất thiết cùng một lúc tiêu thụ số lượng hạt chia như trên.

+ Cẩn thận khi chọn lựa hạt chia: Hạt chia giả, kém chất lượng hay sắp hết hạn khi ăn vào có thể gây hại cho sức khỏe của bạn. Vì thế, bạn hãy cẩn thận khi chọn lựa hạt chia để tránh khỏi tác hại của hạt chia.

Hạt chia chất lượng tốt sẽ có giấy chứng nhận của cơ quan có uy tín, thời hạn sử dụng còn lâu và được nhà sản xuất có thương hiệu, uy tín cung cấp. Ngoài ra, hạt chia thật sẽ có độ trơn bóng và có dầu trong khi đó hạt chia giả thường thô ráp, đôi khi có lẫn tạp chất. Bạn cũng có thể ngửi mùi sản phẩm, hạt chia thật sẽ không có mùi, cho vào nước không có cặn trong khi đó hạt chia giả có mùi hôi và có cặn khi cho vào nước.

+ Nên pha hạt chia với nước lạnh: Bạn chỉ nên pha hạt chia bằng nước lạnh bởi omega-3 có trong hạt chia dễ bị phá hủy khi tác động nhiệt cao. Nếu bạn thích uống nóng thì chỉ nên pha hạt chia với nước hơi ấm rồi dùng ngay.

Ngoài pha với nước, bạn cũng có thể cho hạt chia vào nước ép, nước chanh, yoghurt, sinh tố, trà để thưởng thức cho thêm phần ngon miệng. Một số món ăn cũng có thể pha chế cùng hạt chia là salad, bánh mì, súp, trứng chiên…

+ Uống hạt chia mỗi ngày có tốt không?

Hạt chia có khả năng hấp thụ chất lỏng và tạo hỗn hợp đặc sệt sau thời gian ngâm nên thường được dùng kết hợp với các món ăn như bánh pudding, bánh kếp, sữa chua, sinh tố… Tuy nhiên, bạn cần tiêu thụ loại hạt này hết sức cẩn trọng vì ăn quá nhiều có thể gây ra một số tác dụng phụ ngoài ý muốn. Để ngăn chặn điều này, bạn nên bắt đầu ăn 28g hạt chia mỗi ngày và đánh giá khả năng chịu đựng của bản thân trước khi tăng lượng hạt chia vào cơ thể. Nếu bạn sử dụng hạt chia đúng cách thì không những tránh được các tác hại mà còn tận dụng nhiều lợi ích sức khỏe.

Trên đây chúng tôi đã giúp bạn tìm hiểu về công dụng hạt chia với sức khỏe con người như thế nào. Hy vọng bài viết sẽ hữu ích với bạn và người thân. Cảm ơn bạn đã quan tâm, chúc bạn và gia đình luôn mạnh khỏe, hạnh phúc !

Có thể bạn quan tâm:

>>> Công dụng của hạt dẻ với sức khỏe con người như thế nào?

>>> Công dụng của hạt sen với sức khỏe con người như thế nào?

>>> Công dụng của hạt lanh với sức khỏe con người như thế nào?