Nấm hương là loại nấm được dùng nhiều trong các bữa ăn từ nông thôn đến thành thị của người Việt Nam. Vậy nấm hương có tác dụng gì với sức khỏe là câu hỏi của nhiều người. Nấm hương là loại thực phẩm có tác dụng bồi bổ rất tốt bởi chúng có chứa nhiều chất dinh dưỡng và khoáng chất cần thiết cho cơ thể. Nấm hương là loại nấm phổ biến nhất trên thế giới. Loại nấm này có hương vị thơm ngon và nhiều lợi ích cho sức khỏe như tốt cho tim mạch, kháng khuẩn, đẹp da,… Dưới đây chúng ta cùng đi tìm hiểu chi tiết xem nấm hương có tác dụng gì với sức khỏe con người.
1. Tổng quan về nấm hương
+ Nấm hương là gì?
Nấm hương là một loại nấm. Một chiết xuất từ nấm này được sử dụng làm thuốc. Nấm hương được sử dụng để tăng cường hệ thống miễn dịch và điều trị HIV / AIDS, cảm lạnh thông thường, cúm (cúm), và nhiều bệnh khác, nhưng không có bằng chứng khoa học tốt nào chứng minh những công dụng này.
Nấm hương (Lentinula edodes) là một nguyên liệu mặn phổ biến trong ẩm thực châu Á. Mặc dù nấm hương mang lại lợi ích cho sức khỏe, nhưng cũng có một số nguy hiểm liên quan đến loại nấm này khi nó được tiêu thụ ở dạng thô hoặc ở dạng bổ sung.
Nấm hương là một loại nấm dùng trong ẩm thực, có nguồn gốc từ các khu vực Đông Á. Nấm hương, còn được gọi là nấm đông cô, có tên khoa học là Lentinula edodes hay Agaricus edodes.
Tùy theo ngôn ngữ của mỗi nước mà nấm hương được gọi bằng nhiều cái tên khác nhau, như: shiitake (ở Nhật), hương cô (ở Trung Quốc), hed hom (ở Thái Lan) hay nấm đen Trung Hoa (Chinese black mushroom) và nấm rừng đen (black forest mushroom) ở châu Mỹ.
+ Đặc điểm nấm hương:
Nấm hương có hình dạng trông như chiếc ô với một chân đính hình trụ ở giữa nấm, còn phần mũ nấm có đường kính từ 4 - 10cm. Lúc đầu, nấm có màu nâu nhạt chuyển sang màu nâu sậm (khi chín). Mặt trên mũ nấm thường có màu nâu, trơn bóng, đôi khi xuất hiện nhiều vảy nhỏ màu trắng. Trong khi mặt dưới mũ nấm là những bản mỏng xếp khít lại với nhau. Thịt nấm có màu trắng. Nấm hương mọc ký sinh trên những cây thân gỗ mục nát, có lá to như cây sồi, cây dẻ hay cây phong.
Nấm hương được mọc hoang ở nhiều nước nằm trong khu vực có khí hậu ấm và ẩm như Việt Nam, Trung Quốc, Hàn Quốc và Nhật Bản. Ở Mỹ, nấm hương được trồng tại các trang trại trên những khúc gỗ cho thời gian nấm ký sinh từ 3 - 7 năm. Bình thường, bạn có thể ngửi hoặc không ngửi được mùi tươi của nấm hương, nhưng khi được nấu chín, các thành phần có trong nấm hương sẽ bị biến đổi và tạo hương thơm đặc biệt cho loại nấm này.
+ Giá trị dinh dưỡng của nấm hương:
Nấm hương cũng như các loại nấm khác thường chứa rất nhiều chất đạm bên cạnh các khoáng chất và vitamin đặc trưng riêng. Nấm hương có khoảng 30 loại enzym và hầu hết các axit amin này đều cần thiết cho cơ thể.
Đặc biệt, các nhà khoa học thường chiết xuất Lentinan và Lentinula Edodes mycelium (LEM) - là hai chất từ nấm hương có tác dụng dược lý trong việc điều trị nhiều bệnh, nhất là ung thư.
Cứ trong 100g nấm hương sống gồm có các chất dinh dưỡng như:
Năng lượng: 34kcal
Nước: 89,74g
Carbohydrate: 6,79g (trong đó có 2,5g chất xơ và 2,38g đường)
Chất đạm: 2,24g
Vitamin B1: 0,015mg
Vitamin B2: 0,217mg
Vitamin B3: 3,877mg
Vitamin B6: 0,293mg
Nhiều vitamin và chất khoáng như: 2mg canxi, 20mg magie, 112mg phốt pho, 304mg kali,…
+ Phân biệt Nấm Hương với Nấm Đông Cô:
Trên thị trường hiện nay dù có 2 loại nấm cũng rất giống với Nấm Hương, cũng được dùng thông dụng trong chế biến bởi, nhưng ở Việt Nam chỉ có một loại là Hương hoặc Đông Cô chứ không phân loại, bạn có thể phân biệt như sau:
Nấm Hương: Thịt mỏng, không mịn thớ, chóp đỉnh hình thù như ô dù.
Nấm Đông (Đông Cô): Thịt nấm tương đối dày, chóp đỉnh màu đen.
Nấm Hoa (Hoa Cô): Phần chóp đỉnh màu đen nhạt và có hoa văn màu trắng, ngay chỗ cuốn nếp khi sao bằng lửa thấy được màu vàng nhạt.
Để lựa chọn chuẩn xác bằng mắt thường, bạn nên nhờ người có kinh nghiệm đi cùng lựa cho nhé! Còn không bạn cứ mua rồi để ý hình dáng, ăn rồi cảm nhận vị thịt nấm, mùi hương và độ săn chắc để nhận biết chuẩn, mua nhiều là có kinh nghiệm ấy mà.
+ Y Học phát triển thế nào nhờ Nấm Hương?
Có 2 loại hoạt chất là Lentinan và Lentinula Edodes Mycelium (LEM) được các nhà khoa học chiết xuất được từ Nấm Hương. Là hai hoạt chất chính giúp tạo nên tác dụng dược lý của Nấm Đông Cô.
Một số tài liệu và công trình nghiên cứu tại Nhật đã thử nghiệm và cho thấy là những bệnh nhân bị ung thư đang trong giai đoạn hóa trị nếu dùng thêm Lentinan thì sẽ làm tăng hiệu quả hóa trị tích cực lên đáng kể.
Nhờ có Lentinan vào nên chúng đã giúp tăng cường khả năng sống sót cao hơn cho các bệnh nhân ung thư, chúng sẽ kìm hãm sự tiến triển của tế bào lỗi.
Là quốc gia tân tiến về mặt khoa học, Nhật đã nghiên cứu thành công và đề cử đưa chất Lentinan vào Y Học như một liệu pháp phụ trợ trong tiến trình dùng hóa trị liệu và đã đạt được chấp thuận, một bước tiến mới của nền Y Học ngày đó nhờ Nấm Đông Cô.
2. Nấm hương có tác dụng gì?
+ Chống oxy hóa:
Nấm hương có chứa L-ergothioneine – chất chống oxy hóa cực mạnh. Một nghiên cứu cho thấy rằng các loại nấm có chứa L-ergothioneine nhiều hơn cả gan gà và phôi lúa mì. Trong đó, loại nấm này có chứa chất này nhiều nhất so với các loại nấm khác.
+ Giúp xương chắc khỏe:
Dưới tác dụng của tia cực tím trong ánh nắng mặt trời, chất ergosterol có trong nấm đông cô sẽ chuyển hóa thành vitamin D2 – loại vitamin góp phần giúp xương chắc khỏe hơn. Do đó, chúng còn có thể phòng và chống lại bệnh còi xương.
Việc cung cấp đủ lượng vitamin D cũng giúp điều chỉnh và hỗ trợ hệ thống miễn dịch, duy trì trọng lượng cơ thể duy trì chức năng não khi về già, giảm mức độ trầm trọng của các triệu chứng hen, làm giảm nguy cơ bị viêm khớp dạng thấp ở phụ nữ và giảm nguy cơ phát triển đa xơ cứng.
+ Tốt cho tim mạch:
Nấm hương chứa chất dinh dưỡng thực vật có tiềm năng giúp giữ cho tế bào không dính vào thành mạch máu và tạo thành mảng bám, duy trì huyết áp và cải thiện tuần hoàn. Nấm hương có tác dụng tốt cho tim mạch nhờ vào các hợp chất giúp làm giảm hàm lượng cholesterol như sau:
Eritadenine: hợp chất giúp ức chế các enzyme có liến quan đến việc sản sinh ra cholesterol
Sterol: phân tử giúp ngăn chặn ruột hấp thu cholesterol
Beta-glucan: một loại chất xơ làm hạ thấp nồng độ cholesterol
+ Kháng khuẩn:
Một nghiên cứu năm 2011 tại Học viện Nha khoa UCL Eastman ở Anh đã kiểm tra tác dụng kháng khuẩn của nấm hương trên bệnh viêm nướu. Hiệu quả của nấm hương được so sánh với thành phần hoạt tính trong nước súc miệng hàng đầu về viêm nướu, chứa chlorhexidine. Kết quả cho thấy chất chiết xuất nấm hương làm giảm số lượng của một số sinh vật gây bệnh mà không ảnh hưởng đến các sinh vật có liên quan đến sức khoẻ.
Nấm hương có hiệu quả kháng khuẩn tốt nhờ vào thành phần axit oxalic, lentinan, centinamycins A và B (kháng khuẩn) và eritadenine (kháng vi-rút).
+ Tràn đầy năng lượngNấm hương và lợi ích sức khỏe tuyệt vời:
Nấm đông cô là nguồn cung cấp vitamin B rất quan trọng, giúp hỗ trợ chức năng thượng thận và chuyển hóa các chất dinh dưỡng từ thực phẩm thành năng lượng để sử dụng. Ngoài ra, loại nấm này giúp cân bằng hoocmon tự nhiên và phá vỡ chứng rối trí não để duy trì sự tập trung cả ngày và cải thiện hiệu quả nhận thức. Bổ sung loại nấm này vào chếđộ ăn uống của bạn để cung cấp vitamin B để tránh sự thiếu hụt.
+ Tăng sức khỏe cho làn da:
Khi selen được lấy với vitamin A và E, có thể giúp làm giảm mức độ nghiêm trọng của mụn trứng cá và vết sẹo có thể xảy ra sau đó. 100g nấm đông cô chứa 5,7 miligam selen, tức là 8% giá trị hàng ngày của bạn. Điều đó có nghĩa là nấm đông cô như một phương pháp điều trị mụn trứng cá tự nhiên.
Trong một thử nghiệm mở, 29 bệnh nhân được cho 0,2 mg selen và 10 mg tocopheryl succinate chữa mụn trứng cá 2 lần mỗi ngày trong vòng từ 6 đến 12 tuần. Sau khi điều trị, bệnh nhân nhận thấy kết quả dương tính. Kẽm trong nấm đông cô cũng tăng cường chức năng miễn dịch và làm giảm tích tụ DHT để cải thiện làn da.
+ Ngừa ung thư:
Nhiều nghiên cứu cho thấy rằng nấm hương có tác dụng ngăn ngừa sự phát triển của khối u khi thí nghiệm với động vật. Tuy nhiên, tác dụng này với người cần được nghiên cứu nhiều hơn. Sở dĩ có tác dụng này là nhờ vào khả năng tăng cường hệ miễn dịch của chúng. Ngoài ra, chất lentinan trong nấm đông cô còn có công dụng ngăn ngừa và làm chậm quá trình phát triển của ung thư bằng cách kích hoạt một số tế bào và protein tấn công căn bệnh này nhưng lại không gây ra bất kì tác dụng phụ nào. Do đó, loại thực phẩm này là một liệu pháp có hiệu quả cao cho các bệnh nhân ung thư.
3. Một số món ăn ngon từ nấm hương
+ Thịt bò xào nấm hương:
Nguyên liệu: Thịt bò; Nấm hương tươi; Hành tây, ớt sừng, hành lá, tỏi băm nhỏ; 7ml rượu; Dầu ăn, nước tương, tiêu.
Cách làm:
Thịt bò rửa sạch, thái lát ướp với 1 ít rượu, tiêu, nước tương
Nấm hương tươi ngâm nở, rửa sạch, thái miếng vừa ăn
Ớt sừng thái sợi, hành tây thái lát, hành lá cắt khúc khoảng 5cm
Cho dầu vào chảo, phi tỏi băm, sau đó cho thịt bò vào xào qua, tiếp theo cho nấm hương vào xào chung, nêm gia vị cho vừa miệng
Khi thịt và nấm đã chín, cho hỗn hợp hành tây, ớt sừng, hành lá vào đảo sơ sau đó tắt bếp
Cho thêm một ít tiêu nữa là bạn đã có một món ăn ngon miệng rồi
+ Canh mọc nấm hương:
Nguyên liệu: Nấm hương tươi; 10 quả trứng cút; 1 cây súp lơ xanh; 150g giò sống; Xu hào, cà rốt; 300-400 ml nước dùng xương; Gừng tươi, hành lá, rau mùi; Muối, bột ngọt, hạt tiêu
Cách làm:
Nấm hương ngâm nước ấm cho nở, rửa sạch, cắt bỏ chân
Trứng cút luộc chín, bóc vỏ
Súp lơ chẻ nhỏ, rửa sạch
Xu hào, cà rốt đem tỉa hoa, cắt lát mỏng
Gừng thái lát
Hành lá, rau mùi rửa sạch
Giò sống trộn với tiêu, sau đó nhồi vào nấm hương để tạo thành mọc
Cho hành lá và gừng vào nước dùng, sau đó cho mọc vào nước dùng luộc khoảng 5–6 phút thì vớt ra
Tiếp tục cho cà rốt vào luộc chín, khoảng 4–5 phút thì bỏ tiếp xu hào, súp lơ và trứng cút vào, nêm nếm gia vị cho vừa miệng
Cho rau củ ra bát, sau đó cho mọc ở trên và thêm nước dùng là có một món canh thơm ngon rồi đấy
+ Gà hầm nấm hương:
Nguyên liệu: Thịt gà; Cà rốt; Nấm hương tươi; Hành khô, hạt tiêu, hạt nêm, nước mắm
Cách làm:
Thịt gà rửa sạch, chặt thành miếng vừa ăn
Nấm hương ngâm rửa sạch, thái nhỏ, hành khô bóc vỏ, băm nhỏ
Trộn đều thịt gà với nấm hương, hành khô, hạt tiêu, hạt nêm và một chút nước mắm. Để khoảng 10 phút cho ngấm đều gia vị
Sau đó cho gà vào nồi đảo cho đến khi săn lại, đổ thêm nước rồi đun sôi, đến khi gà sôi được một lúc thì cho cà rốt vào hầm nhừ
Gà hầm nấm hương là món ăn dễ chế biến và phù hợp với khẩu vị của nhiều người. Để món ăn trở nên hấp dẫn hơn, bạn nên lưu ý khi mua nấm nhé. Bạn nên chọn nấm không bị giập nát, mùi thơm tự nhiên, cánh vừa phải, cúp chặt, có màu hơi vàng nâu, có lớp tơ mỏng bọc trên chóp nấm, cuống nấm chắc chắn và màu sắc đồng đều.
Ngoài ra, bạn nên sử dụng nấm trong 12 giờ sau khi thu hái. Để nấm tươi lâu mà không bị mất chất thì cần cắt rễ, nhúng nấm vào nước sôi trong 1–2 phút rồi rửa lại bằng nước lạnh.
+ Đậu phụ nấu nấm hương:
Đậu phụ là món ăn quen thuộc trong các bữa ăn của gia đình Việt bởi sự thanh đạm, chứa nhiều chất dinh dưỡng. Khi đã quá ngán với những món ăn dầu mỡ thì một gợi ý dành cho bạn trong Tết này là món đậu phụ nấu nấm hương nhé.
Nguyên liệu: Nấm hương tươi; 1 miếng đậu phụ lớn; 50g nước bào ngư; 100ml nước dùng; Đường, muối; 1 muỗng bột năng; Dưa cải
Cách làm:
Đậu hũ cắt thành những miếng nhỏ rồi cho vào nước dùng và nước bào ngư
Sau đó cho nấm hương vào, nêm gia vị và nấu đến khi chín thì cho bột năng vào cho sền sệt là có thể dùng được, trang trí thêm dưa cải muối bên ngoài sẽ trông bắt mắt hơn.
4. Những lưu ý khi sử dụng nấm hương
+ Chọn nấm hương tốt:
Nấm hương tốt là cây nấm hình cúc áo, chân nhỏ, mình dày, màu vàng bóng và sờ thấy khô tay, dưới ô nấm có những ngăn màu trắng được xếp liền với nhau. Khi ngâm nước, nấm nở đều nhưng vẫn dai, nước ngâm có màu hanh vàng và mùi thơm dịu. Tuyệt đối không chọn những cây nấm ẩm ướt, hoặc có mùi lạ. Bởi đó là những loại nấm kém chất lượng, để lâu ngày nên ăn vào sẽ ảnh hưởng không tốt đến hệ tiêu hóa. Đặc biệt, nếu thấy những miếng nấm màu nâu đậm bạn chú ý là không nên mua, vì có thể đây sẽ là loại nấm độc.
+ Cách chọn nấm hương cho từng món ăn:
Với các món lẩu thì nên chọn loại cánh nhỏ, đường kính cánh nấm từ 1,5-2cm, cúp chặt, bên ngoài màu vàng nâu, có lớp bụi phấn trên bề mặt. Nếu dùng nấm làm nguyên liệu phối hợp chế biến một số món ăn khác như: nấu bóng, xào thịt gà, cá quả… thì nên chọn loại nấm có cánh to vừa (đường kính nấm từ 2,5-3cm) bản cánh xòe to, chân nấm nhỏ và ngắn, mình dày.
+ Ruốc nấm hương:
Ngoài những món ăn với nấm hương tươi thì bạn có thể làm ruốc nấm hương khô là món ăn thanh đạm, tốt cho sức khỏe, tiện dụng mà bạn dễ dàng thực hiện tại nhà nữa đấy.
Nguyên liệu: Chân nấm hương khô; Nước mắm, dầu ăn, hạt nêm, bột canh
Cách làm:
Ngâm chân nấm hương khô vào nước ấm cho đến khi nở ra
Sau khi ngâm xong, bạn cắt bỏ những phần bị đen hoặc chân nấm già, rửa sạch lại 1 lần nữa rồi đổ ra rổ cho ráo nước
Cho chân nấm vào nồi luộc, khoảng 3–4 phút thì tắt bếp
Vớt chân nấm ra rổ để ráo nước bằng cách vắt cho chân nấm khô nhanh hơn. Xé nhỏ chân nấm theo chiều dọc, xé càng nhỏ ruốc sẽ càng ngon
Cho chân nấm đã xé vào chảo, tẩm gia vị với dầu ăn, hạt nêm, bột canh, nước mắm
Sau khi ướp gia vị, cho chảo ruốc nấm lên xào khô, để lửa nhỏ cho ruốc nấm khô và ngả vàng đều
Sau đó tắt bếp, để ruốc nguội rồi mới cho vào lọ kín
Khi làm ruốc nấm, bạn cần lưu ý trong cách chọn nấm khô để món ruốc trở nên hấp dẫn hơn.
Chọn loại chắc, không đứt gãy, không có vết mốc màu trắng.
Bảo quản nấm hương khô ở nơi thoáng mát, không cho vào túi ni lông và không nên buộc kín. Khi sử dụng, bạn ngâm nấm trong nước ấm khoảng 10 phút để nấm nở bung, sau đó rửa sạch và cắt bỏ chân nấm.
Ruốc nấm ăn với cơm, cháo, xôi đều rất ngon và bổ dưỡng, bạn nên bảo quản ruốc nấm trong lọ kín, sau đó cho vào ngăn mát tủ lạnh để dùng dần.
+ Cách dùng nấm hương:
Nấm hương dung để nấu canh, xào, làm nem, chả… đều khiến món ăn hấp dẫn hơn Trước khi nấu, nên rửa sạch nấm hương bằng nước lạnh một lần rồi cho vào ngâm ngập với nước sôi khoảng 60-80oC để nấm nở đều. Có thể dung nước nấm để nấu canh, mùi vị sẽ rất thơm ngon.
Hoặc cho nấm đã rửa sạch và thái xong vào ngâm với nước ấm pha đường (1 muỗng canh đường cho 4 cốc nước), nấm sẽ hấp thục nước nhanh, giữ được hương vị sau khi nấu có vị ngọt và thơm.
Lưu ý: Nấm hương muốn để được lâu thì sau khi phơi thật khô nên được để trong túi nilon buộc kín và cất nơi khô ráo, làm vậy có thể bảo quản trong một năm.
Như vậy chỉ với nhưng lưu ý khi chọn và sử dụng nấm hương sẽ giúp bạn tận dụng tối đa công dụng của nó và tránh những tác hại gây ảnh hưởng tới sức khỏe.
Trên đây chúng tôi đã giúp bạn tìm hiểu nấm hương có tác dụng gì với sức khỏe con người như thế nào. Hy vọng bài viết sẽ hữu ích với bạn và người thân. Cảm ơn bạn đã quan tâm, chúc bạn và gia đình luôn mạnh khỏe, hạnh phúc !
Có thể bạn quan tâm:
>>> Nấm đùi gà có tác dụng gì với sức khỏe con người
>>> Nấm bào ngư có tác dụng gì với sức khỏe con người
>>> Lá trinh nữ hoàng cung có tác dụng gì với sức khỏe con người?
Viết bình luận