Cây thiên ma là thảo dược được dùng nhiều trong y học cổ truyền Việt Nam và thực phẩm chức năng. Vậy cây thiên ma có tác dụng gì với sức khỏe là câu hỏi của nhiều người. Thiên ma là một loài thực vật đặc biệt, kỳ lạ không có chất diệp lục, toàn thân màu vàng đỏ, trông xa như một mũi tên, rễ thẳng đứng giống hình chân người, lá hình vẩy cá. Thiên ma làm tăng cường lưu lượng máu ở tim và não, làm giảm lực cản của mạch máu, làm gĩan mạch ngoại vi, có tác dụng hạ áp, làm chậm nhịp tim, … Dưới đây chúng ta cùng đi tìm hiểu chi tiết xem cây thiên ma có tác dụng gì với sức khỏe con người.
Cây thiên ma có tác dụng gì với sức khỏe con người?
1. Tổng quan về cây thiên ma
Thiên ma có tên khác là xích tiễn, minh thiên ma, định phong thảo, vô phong tự động thảo, minh thiên ma, thần thảo, hợp ly thiên ma.
+ Đặc điểm thực vật của thiên ma: Được xem là một loài thực vật kỳ lạ, cây thiên ma không chứa chất diệp lục. Theo sách Thần Nông Bản Thảo Kinh cho biết, thân cây có hình dáng giống như mũi tên vươn thẳng lên phía bầu trời. Thân có màu vàng, có lá nhỏ hình vảy cá. Rễ cây có hình bầu dục với mặt ngoài trắng hoặc vàng nhạt đến nâu hơi vàng.
+ Phân bố: Cây thiên ma thường mọc nhiều ở các nước Đông Nam Á như Nhật Bản, Trung Quốc, Đài Loan và Hàn Quốc, … Ở Việt Nam, cây được tìm thấy chủ yếu ở các tỉnh vùng núi như Hòa Bình, Lạng Sơn,…
+ Bộ phận dùng, thu hái, chế biến và bảo quản:
Bộ phận dùng: Rễ và củ
Thu hái: Thu hoạch vào mùa đông hoặc mùa xuân
Chế biến: Sau khi thu hái, rễ củ được đem rửa sạch, bỏ vỏ và luộc, hầm hoặc nướng chín. Sau đó thái lát, phơi khô và tán bột
Bảo quản: Nơi khô mát
+ Thành phần hóa học: Thiên ma có chứa các thành phần chính như gastrodioside, alkaloid, Gastrodin, vitamin A, vannillyl và alcohol, …
2. Cây thiên ma có tác dụng gì?
Theo y học hiện đại: Củ thiên ma đã được ghi nhận với các tác dụng như:
Dưỡng não, an thần, bảo vệ thần kinh và tăng cường trí nhớ.
Kháng viêm, tăng cường miễn dịch và hạ huyết áp.
Giảm đau, chống co giật và chống oxy hóa.
Theo y học cổ truyền: Thiên ma có vị ngọt, tính bình, thông vào kinh Can và Bàng quang. Cũng như nhiều vị thuốc Đông y khác, thiên ma có những dược tính riêng của nó và được dùng hiệu quả trong những trường hợp như:
Giảm đau, an thần.
Điều trị chóng mặt, hoa mắt, đau đầu.
Chống co giật, điều trị tê chân, tay và bán thân bất toại.
Điều trị chứng phát âm khó khăn khi nói chuyện và kinh phong ở trẻ em.
Liều lượng: Mỗi ngày dùng từ 5 – 10 g thiên ma, sắc lấy nước uống hoặc tán bột rồi vo thành viên uống.
Có thể thấy, thiên ma không phải là thần dược như những lời đồn thổi. Mặt khác, những căn bệnh được liệt kê trên đây đa phần đều có liên quan đến tuổi già, do đó, người xưa bảo thiên ma giúp kéo dài tuổi thọ cũng là có lý do của nó.
3. Một số bài thuốc về cây thiên ma
+ Bài thuốc điều trị sài uốn ván: Bài thuốc này cần một liều lượng cân bằng giữa các thành phần gồm Thiên ma, Khương hoạt, Nam tinh chế, Phòng phong, Bạch phụ chế để nghiền thành dạng bột mịn. Đều đặn dùng 2 – 3 lần/ngày với 4 – 8g/lần. Người dùng nên dùng chung với rượu trắng hoặc tốt nhất là nước đã đun sôi.
+ Bài thuốc chữa mất ngủ: Cây Thiên ma cũng có công dụng đối với những ai thường xuyên mất ngủ hoặc chất lượng giấc ngủ không cao. Bạn sắc nước hỗn hợp 10g Thiên ma, 15g Phục linh, 6g Trần bì. Sau đó thêm đường và uống đều đặn 2 lần/ngày. Bài thuốc chữa mất ngủ này đồng thời cũng có tác dụng đối với chứng đau đầu, ù tai, hoa mắt chóng mặt.
+ Bài thuốc điều trị đau đầu và suy nhược thần kinh: Theo tạp chí Thần kinh tinh thần Trung Quốc số 1986,5:265, chiết xuất từ củ cây Thiên ma là một bài thuốc hiệu quả để điều trị các chứng liên quan đến mạch máu. Trong đó, đại diện phổ biến là tình trạng suy nhược thần kinh và đau đầu thường gặp. Dưới đây là 2 cách dùng cây Thiên ma trong bài thuốc này:
Chế thành hoàn 20g Thiên ma và 6g Xuyên khung sau đó dùng đều đặn 4 - 8g mỗi lần, mỗi ngày uống 3 lần giúp trị khỏi hoa mắt, thiên đầu thống.
Sắc chung 12g Thiên ma, 12g Bán hạ, 12g Phục linh, 12g Bạch truật, 4g Cam thảo, 8g Hồng quất đem uống giúp trị hoa mắt, nhức đầu do phong đàm.
Thành phần của cây Thiên ma đóng vai trò quan trọng trong bài thuốc trị bệnh này. Cũng theo ghi nhận từ tạp chí, đã có 156 ca suy nhược thần kinh và 72 ca đau đầu do mạch máu có kết quả đáng kinh ngạc từ cách dùng này.
+ Bài thuốc điều trị các chứng do phong hàn thấp: Cây Thiên ma cũng là một thành phần quan trọng trong các bài thuốc trị tê bại, đau khớp do phong hàn thấp. Cụ thể dưới đây là 2 cách dùng cho hiệu quả cao nhất:
Nghiền mịn hỗn hợp 12g Thiên ma, 12g Ngưu tất, 6g Nhũ hương, 4g Bọ cạp đem trộn với hồ hoặc sắc uống.
Nghiền mịn hỗn hợp 12g Thiên ma, 12g Ngưu tất, 12g Đỗ trọng, 12g Tỳ giải, 1g Phụ tử, 12g Đương quy, 12g Sinh địa, 16g Huyền sâm. Sau đó luyện làm hoàn hỗn hợp với mật ong. Đều đặn uống 3 lần/ngày, 8g/lần.
Ngoài ra Thiên ma ngâm rượu cũng là một bài thuốc giúp điều trị hiệu quả tình trạng đau lưng, đau khớp. Bạn thực hiện các bước như sau:
Thái nhỏ củ 60g Thiên ma, 60g Đỗ trọng, 60g Ngưu tất, 60g phụ tử và cho vào bình thủy tinh đã được rửa sạch và lau khô.
Cho vào bình khoảng 5 lít rượu trắng loại ngon sau cho ngập hết phần nguyên liệu ở trên.
Đậy kín bình và bảo quản ở nơi khô ráo, thoáng mát trong vòng 3 tuần - 1 tháng.
Sau khoảng thời gian này, bạn có thể lấy ra và xoa bóp mỗi ngày. Việc sử dụng đều đặn sẽ giúp giảm hiệu quả tình trạng đau nhức.
+ Bài thuốc điều trị chứng động kinh: Viên Vanillin là một loại thuốc được điều chế có thành phần chính từ cây Thiên ma, là một bài thuốc chữa động kinh hiệu quả. Người lớn có thể dùng liều 1,5g/ngày, 3 lần/ngày và giảm liều này xuống đối với trẻ em. Tạp chí Thần kinh tinh thần Trung Hoa cũng đã có những ghi nhận đáng mừng về hiệu quả của thuốc do vậy người bệnh an tâm sử dụng.
Các món ăn bổ dưỡng có thành phần từ cây Thiên ma cũng được coi là những bài thuốc quý trong điều trị các chứng đau thần kinh. Phải kể đến đầu tiên là món canh Thiên ma óc lợn. Các bước thực hiện như sau:
Cho 1 cái óc lợn và khoảng 10g Thiên ma vào nồi.
Cho thêm nước và đun nhỏ lửa trong vòng 1 giờ đồng hồ.
Vớt bỏ hết xác, bã Thiên ma sau đó nêm nếm gia vị sao cho vừa miệng.
Đây là một bài thuốc cực kỳ hiệu quả cho những ai thường xuyên suy nhược thần kinh, đau nửa đầu. Kiên trì dùng đều đặn để cho kết quả tốt nhất.
+ Bài thuốc điều trị tăng huyết áp và chóng mặt: Với những ai bị cao huyết áp, thường xuyên chóng mặt thì món ăn từ cây Thiên ma cũng là một bài thuốc hay nên biết. Dưới đây là cách thực hiện món cá chép Thiên ma giúp bạn trị dứt điểm tình trạng này:
Làm sạch ruột cá chép, sau đó cho 10g Thiên ma, 10g Phục linh, 10g Xuyên khung đã thái lát vào bụng cá.
Hầm chung phần đã chuẩn bị với hành tươi, nước, gừng và gia vị trong khoảng 45 phút.
Cho nước xương lợn hoặc xương bò vào nồi cho ngập nửa cá rồi tiếp tục đun sôi.
Thêm gia vị nêm nếm cho vừa miệng là có thể dùng được.
4. Một số cách chế biến từ thiên ma
Ngoài làm thuốc trị bệnh, thiên ma còn được dùng để ngâm rượu, pha trà uống, làm canh dưỡng sinh, nấu cháo… để điều trị các chứng tê nhức, đau mỏi hay bồi dưỡng cơ thể có kết quả rất tốt, phương pháp làm lại giản đơn.
+ Rượu xoa bóp: thiên ma, ngưu tất, phụ tử, đỗ trọng mỗi thứ 60g ngâm với 5lít rượu tốt, xoa bóp điều trị các chứng tê nhức, đau mỏi tại chỗ hoặc toàn thân.
+ Trà thiên ma: Làm giảm huyết áp, bổ huyết, sáng mắt; điều trị chứng hoa mắt, chóng mặt đối với bệnh nhân tăng huyết áp. Thiên ma 10g, cúc hoa 10g, kỷ tử 10g, tang thầm 20g dùng nước sôi pha trà uống hàng ngày.
+ Canh thiên ma – thịt gà: thiên ma tươi: 250g, gà trắng 1 con, nấm tươi 250g, dầu ăn 1 thìa canh nhỏ, muối, nước sạch lượng vừa đủ. Rửa sạch thiên ma, cắt từng miếng mỏng; thịt gà rửa sạch, chặt miếng; nấm tươi rửa sạch thái sợi. Cho dầu ăn vào rồi cho nấm, thịt gà, muối vừa đủ đảo cho ngấm kỹ rồi cho thêm nước, thiên ma vào đun chín là có thể dùng được. Công dụng: bình can, tức phong, trừ phong, giảm đau; tư bổ can âm, ích tinh, sáng mắt; làm cho cơ thể cường tráng, khỏe mạnh, chống được phong hàn…Thuốc sắc có thiên ma: Điều trị chứng đau, tê do thoái hóa đốt sống cổ, gai đôi: cát căn 36g, thiên ma 12g, uy linh tiên 15g, bạch thược 15g, tử đan sâm 15g. Nếu cổ vai đau nhiều gia ô tiêu xà, ngô công; nếu tay tê nhiều gia tang chi, tần giao; đau đầu nhiều gia xuyên khung, mạn kinh tử; hoa mắt chóng mặt nhiều gia thạch quyết minh, câu kỷ tử. Sắc uống mỗi ngày 1 thang, trong 2 tuần.
5. Lưu ý khi sử dụng thiên ma chữa bệnh
Khi dùng dược liệu thiên ma chữa bệnh, người bệnh nên lưu ý những điều sau:
Phụ nữ đang mang thai hoặc cho con bú không nên dùng thiên ma chữa bệnh. Bởi thuốc chữa được nghiên cứu chứng minh an toàn ở những đối tượng này
Thuốc có thể gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe. Do đó, những người bị thiếu đạm, ung thư vú, lạc nội mạc tử cung, ung thư buồng trứng hoặc vừa thực hiện cấy ghép thận, … không nên sử dụng
Thiên ma có thể tương tác làm giảm tác dụng của thuốc. Vì vậy, người bệnh không nên kết hợp chung với các loại thuốc sau
Atorvastatin, thuốc gây ngộ độc gan như Erythromycin, Carbamazepine, Phenytoin, Acetaminophen, Methyldopa. Bên cạnh đó, bệnh nhân cũng không nên dùng chung thiên ma với các chế phẩm chuyển hóa qua gan như Amitriptyline, Tramadol, Codein, Clozapin, Fluoxetine, Ondansetron, Fentanyl, …
Trên đây chúng tôi đã giúp bạn tìm hiểu cây thiên ma có tác dụng gì với sức khỏe con người. Hy vọng bài viết sẽ hữu ích với bạn và người thân. Cảm ơn bạn đã quan tâm, chúc bạn và gia đình luôn mạnh khỏe, hạnh phúc !
Có thể bạn quan tâm:
>>> Cây lược vàng có tác dụng gì với sức khỏe con người?
Viết bình luận