Cây tầm ma là thảo dược được dùng nhiều trong y học cổ truyền và thực phẩm chức năng. Vậy cây tầm ma có tác dụng gì với sức khỏe là câu hỏi của nhiều người. Cây tầm ma là một loại thảo dược được sử dụng từ thời cổ đại, mọc hoang ở khắp nơi ở nước ta và nhiều nước trên thế giới, cây tầm ma được sử dụng ở nhiều nước. Các công trình nghiên cứu cho thấy, tầm ma có chứa các hoạt chất sinh học có khả năng giảm viêm; chống dị ứng, chống thấp khớp, co giật, tăng cường hệ miễn dịch, hỗ trợ điều trị bệnh phì đại tuyến tuyền liệt, … Dưới đây chúng ta cùng đi tìm hiểu chi tiết xem cây tầm ma có tác dụng gì với sức khỏe con người.
Cây tầm ma có tác dụng gì với sức khỏe con người?
1. Tổng quan về cây tầm ma
Cây tầm ma còn được gọi là Big String Nettle, Urtiga, Stinging Nettle, Nabat Al Nar, Grande Ortie, Ortie, Ortiga, Brennessel, Gross d’Ortie, Grote Brandnetel… Dù có tên gọi nào thì chúng vẫn là loài thảo dược có công dụng rất lớn trong việc điều trị và cải thiện sức khỏe cho con người.
Cây tầm ma có nguồn gốc ở những khu vực khí hậu lạnh của Châu Âu và Châu Á. Chúng xuất hiện và được con người ứng dụng rộng rãi từ thời Hy Lạp cổ đại với thân hình không quá cao chỉ khoảng 1 mét đổ lại, hoa có màu vàng hoặc hồng, nở nhiều từ tháng 6 đến tháng 9. Trong khi lá nhỏ có dạng hình trái tim, viền xung quanh là răng cưa.
Thành phần chính có trong cây tầm ma: Cây tầm ma là một nguồn dồi dào các hoạt chất: Flavonoids, Carotinoid – chất chống oxy hóa, chặn lão hóa, Beta-sitosterin giúp phong tỏa sự hấp thu cholesterol, Histamine - chống viêm, chống dị ứng hiệu quả, cùng các loại Vitamin A, B, C, D và khoáng chất có lợi cho cơ thể như sắt, mangan, canxi, …
Các nghiên cứu chỉ ra rằng chiết xuất từ cây tầm ma có thể làm tăng mức độ chống oxy hóa trong máu. Chiết xuất lá tầm ma có thể giúp giảm tình trạng viêm, ví dụ viêm khớp. Trong sản xuất, chiết xuất từ thảo dược này được sử dụng như một thành phần trong sản phẩm chăm sóc tóc và da.
Cây tầm ma mọc hoang khá nhiều ở Việt Nam và được sử dụng trong ngành dược, phổ biến trên thế giới. Bạn có thể mua dưới dạng lá khô, bột, viên nang, kem bôi. Tuy nhiên, chưa có nghiên cứu nào cho thấy lá tầm ma phù hợp với tất cả đối tượng. Bạn nên trao đổi với bác sĩ hoặc dược sĩ vềtình trạng sức khỏe của bạn trước khi sử dụng.
2. Cây tầm ma có tác dụng gì?
+ Chứa nhiều chất dinh dưỡng phòng chống oxy hóa: Lá và rễ cây tầm ma cung cấp nhiều loại chất dinh dưỡng, bao gồm:
Vitamin: Vitamin A, C và K, cũng như một số vitamin B
Khoáng chất: Canxi, sắt, magiê, phốt pho, kali và natri
Chất béo: Axit linoleic, axit linolenic, axit palmitic, axit stearic và axit oleic
Axit amin: Tất cả các axit amin thiết yếu
Polyphenol: Kaempferol, quercetin, axit caffeic, coumarin và các flavonoid khác
Sắc tố: Beta-carotene, lutein, luteoxanthin và các carotenoids khác
Hơn nữa, nhiều chất dinh dưỡng này hoạt động như chất chống oxy hóa bên trong cơ thể bạn.
Chất chống oxy hóa là các phân tử giúp bảo vệ các tế bào của bạn chống lại thiệt hại từ các gốc tự do. Thiệt hại do các gốc tự do có liên quan đến lão hóa, cũng như ung thư và các bệnh có hại khác. Các nghiên cứu chỉ ra rằng chiết xuất cây tầm ma có thể làm tăng mức độ chống oxy hóa trong máu.
+ Hỗ trợ điều trị phì đại tuyến tiền liệt: Hỗ trợ điều trị phì đại tuyến tiền liệt là một trong những công dụng ít người biết từ cây tầm ma. Theo thống kê y khoa, có tới 50% nam giới từ 51 tuổi trở lên bị phì đại tuyến tiền liệt. Phì đại tuyến tiền liệt khiến bàng quang bị chèn ép, gây nên các vấn đề về tiểu tiện cho nam giới, đồng thời ảnh hưởng đến sức khỏe sinh lý. Chiết xuất tầm ma góp phần giúp giảm tỷ lệ chuyển hóa testosterone thành dihydrotestosterone - một dạng testosterone mạnh hơn, khiến tuyến tiền liệt phì đại. Từ đó giúp giảm kích thước tuyến tiền liệt trường hợp nhẹ.
+ Có thể làm giảm viêm: Viêm là cách cơ thể bạn tự chữa lành và chống nhiễm trùng. Tuy nhiên, viêm mãn tính có thể gây ra tác hại đáng kể. Cây tầm ma chứa nhiều loại hoạt chất có thể làm giảm viêm.
Trong các nghiên cứu trên động vật và ống nghiệm, cây tầm ma làm giảm mức độ viêm một cách hiệu quả. Trong các nghiên cứu của con người, áp dụng một loại kem tầm ma hoặc tiêu thụ các sản phẩm cây tầm ma xuất hiện để làm giảm các tình trạng viêm, chẳng hạn như viêm khớp.
Chẳng hạn, trong một nghiên cứu gồm 27 người, bôi kem tầm ma lên những vùng bị viêm khớp làm giảm đau đáng kể, so với điều trị bằng giả dược.
Trong một nghiên cứu khác, sử dụng một chất bổ sung có chứa chiết xuất cây tầm ma làm giảm đáng kể cơn đau viêm khớp. Ngoài ra, những người tham gia cảm thấy họ có thể giảm liều thuốc giảm đau chống viêm vì viên nang này.
+ Có thể điều trị triệu chứng tuyến tiền liệt mở rộng: Có tới 50% nam giới từ 51 tuổi trở lên có tuyến tiền liệt mở rộng. Tuyến tiền liệt mở rộng thường được gọi là tăng sản tuyến tiền liệt lành tính (BPH). Các nhà khoa học không chắc chắn điều gì gây ra BPH, nhưng nó có thể dẫn đến sự khó chịu đáng kể trong khi đi tiểu. Thật thú vị, một vài nghiên cứu cho thấy rằng cây tầm ma có thể giúp điều trị BPH. Nghiên cứu trên động vật tiết lộ rằng loại cây mạnh mẽ này có thể ngăn chặn sự chuyển đổi testosterone thành dihydrotestosterone - một dạng testosterone mạnh hơn. Các nghiên cứu ở những người mắc bệnh BPH chứng minh rằng chiết xuất cây tầm ma giúp điều trị các vấn đề tiểu tiện ngắn và dài hạn - không có tác dụng phụ. Tuy nhiên, không rõ cây tầm ma có hiệu quả như thế nào so với các phương pháp điều trị thông thường.
+ Có thể điều trị sốt: Hay sốt là một dị ứng liên quan đến viêm trong niêm mạc mũi của bạn. Cây tầm ma được xem là một phương pháp điều trị tự nhiên đầy hứa hẹn cho bệnh sốt cỏ khô. Nghiên cứu ống nghiệm cho thấy chiết xuất cây tầm ma có thể ức chế viêm có thể gây ra dị ứng theo mùa. Điều này bao gồm ngăn chặn thụ thể histamine và ngăn chặn các tế bào miễn dịch giải phóng các hóa chất gây ra các triệu chứng dị ứng. Tuy nhiên, các nghiên cứu ở người lưu ý rằng cây tầm ma bằng hoặc chỉ tốt hơn một chút trong điều trị sốt cỏ khô so với giả dược. Mặc dù loại cây này có thể chứng minh một phương thuốc tự nhiên đầy hứa hẹn cho các triệu chứng sốt cỏ khô, nhưng cần có nhiều nghiên cứu dài hạn hơn ở người.
+ Có thể hạ huyết áp: Huyết áp cao là một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng vì nó khiến bạn có nguy cơ mắc bệnh tim và đột quỵ, một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong trên toàn thế giới. Theo truyền thống, cây tầm ma được sử dụng để điều trị huyết áp cao.
Các nghiên cứu trên động vật và ống nghiệm minh họa rằng nó có thể giúp giảm huyết áp theo nhiều cách. Nó có thể kích thích sản xuất oxit nitric, hoạt động như một thuốc giãn mạch. Thuốc giãn mạch làm thư giãn các cơ mạch máu của bạn, giúp chúng mở rộng. Ngoài ra, cây tầm ma có các hợp chất có thể hoạt động như chất chặn kênh canxi, giúp thư giãn trái tim của bạn bằng cách giảm lực co bóp.
Trong các nghiên cứu trên động vật, cây tầm ma đã được chứng minh là làm giảm mức huyết áp trong khi tăng khả năng chống oxy hóa của tim. Tuy nhiên, tác dụng của cây tầm ma đối với huyết áp ở người vẫn chưa rõ ràng. Nghiên cứu bổ sung của con người là cần thiết trước khi khuyến nghị có thể được thực hiện.
+ Có thể trị dị ứng: Một số nghiên cứu cho rằng cây tầm ma có thể giúp giảm bớt dị ứng và giảm bớt các triệu chứng như: Hắt hơi, nghẹt mũi và ngứa. Trong nghiên cứu trong phòng thí nghiệm năm 2009 được công bố trên Phytotherapy Research, các nhà khoa học phát hiện ra rằng cây tầm ma có thể làm giảm các triệu chứng dị ứng bằng cách can thiệp vào hai quá trình chính: Phản ứng histamine và sự thoái hóa của tế bào mast.
Histamine là một hợp chất kích hoạt phản ứng miễn dịch của cơ thể với chất gây dị ứng. Chiết xuất cây tầm ma xuất hiện để ngăn chặn histamine tiếp cận các thụ thể trên mô, làm giảm mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng dị ứng. Đồng thời, cây tầm ma ngăn chặn một loại enzyme gọi là tryptase tiếp cận tế bào mast. Trong trường hợp bình thường, tryptase làm cho các tế bào mast phân hủy (thoái hóa) và giải phóng histamine bổ sung vào máu. Cây tầm ma làm giảm tác dụng này, làm giảm lượng histamine lưu thông trong cơ thể.Tuy nhiên, vẫn chưa có liều dùng nào của cây tầm ma nào để đạt được hiệu quả giảm dị ứng.
+ Kiểm soát đường huyết & huyết áp: Một trong những dược tính nhiều người biết đến của cây tầm ma chính là tác dụng kiểm soát đường huyết và huyết áp. Một nghiên cứu lâm sàng trên động vật đã phát hiện: cây tầm ma giúp hạ huyết áp, kiểm soát huyết áp bằng cách làm thư giãn mạch máu và giảm sức co bóp của cơ tim.
Cơ chế hoạt động này nằm ở chất oxit nitric – oxit có tác dụng như một loại thuốc giãn mạch, ngăn ngừa co thắt mạch máu. Mạch máu giãn nở giúp máu lưu thông dễ dàng hơn, giảm áp lực lên thành mạch và giảm huyết áp.
+ Lợi ích tiềm năng khác: Cây tầm ma có thể mang lại những lợi ích sức khỏe tiềm năng khác, bao gồm:
- Giảm chảy máu: Thuốc có chứa chiết xuất cây tầm ma đã được tìm thấy để giảm chảy máu quá nhiều, đặc biệt là sau khi phẫu thuật.
- Sức khỏe của gan: Đặc tính chống oxy hóa của cây tầm ma có thể bảo vệ gan của bạn chống lại thiệt hại bởi độc tố, kim loại nặng và viêm.
- Lợi tiểu tự nhiên: Loại cây này có thể giúp cơ thể bạn loại bỏ lượng muối và nước dư thừa, do đó có thể làm giảm huyết áp tạm thời. Hãy nhớ rằng những phát hiện này là từ các nghiên cứu động vật.
- Chữa lành vết thương và vết bỏng: Áp dụng kem trị nám có thể hỗ trợ chữa lành vết thương, bao gồm cả vết thương bỏng.
3. Tác dụng phụ của cây tầm ma
Cây tầm ma là một loại thảo mộc nói chung là an toàn để sử dụng dưới dạng khô hoặc nấu chín, với một số lượng vừa phải. Tuy nhiên, hãy cẩn thận khi sử dụng tầm ma tươi, vì những sợi gai trên lá tầm gai có thể gây hại cho làn da của bạn. Tầm ma có chứa một loạt các hoạt chất như:
+ Acetylcholine
+ Histamin
+ Serotonin
+ Leukotrien
+ Axit formic
Các hoạt chất này có thể gây phát ban, nổi mụn, mề đay và ngứa. Trong một số ít trường hợp, mọi người có thể bị dị ứng nặng và đe dọa tính mạng. Tuy nhiên, những chất này sẽ bị giảm dần khi lá được chế biến, có nghĩa là bạn không còn bị kích ứng miệng hoặc dạ dày khi ăn cây tầm ma khô hoặc nấu chín. Nếu bạn mang thai, bạn cần tránh tiêu thụ tầm ma vì nó có thể gây ra co bóp tử cung và làm tăng nguy cơ sảy thai.
4. Không sử dụng cây tầm ma với các loại thuốc nào?
+ Thuốc điều trị tiểu đường: Chức năng chính của các loại thuốc điều trị tiểu đường hiển nhiên là giúp làm giảm đường huyết trong máu. Trong khi cây tầm ma cũng chứa một lượng lớn hoạt chất có tác dụng tương tự như thuốc trị tiểu đường. Do đó nếu bạn sử dụng song song 2 loại này với nhau sẽ càng khiến lượng đường xuống thấp quá mức, không tốt cho sức khỏe.
+ Lithium: Lithium là một loại thuốc lợi tiểu. Theo các chuyên gia khi bạn vô tình kết hợp Lithium và tầm ma với nhau có thể gây ra một số phản ứng phụ nghiêm trọng.
+ Thuốc điều trị cao huyết áp: Cũng giống như tình trạng của thuốc điều trị tiểu đường ở trên, trong tầm ma cũng chứa một lượng chất làm giảm huyết áp hiệu quả, vì thế bạn không nên dùng chung với thuốc tây để tránh khiến huyết áp ở mức quá thấp.
+ Warfarin: Warfarin có tác dụng làm giảm quá trình đông máu, trong khi đó, ở cây tầm ma cũng được tìm thấy một lượng lớn vitamin K có chức năng làm máu đông tương tự như Warfarin. Chính vì vậy, bạn tuyệt đối không dùng tầm ma với warfarin.
Trên đây chúng tôi đã giúp bạn tìm hiểu xem cây tầm mà có tác dụng gì với sức khỏe con người. Hy vọng bài viết sẽ hữu ích với bạn và người thân. Cảm ơn bạn đã quan tâm, chúc bạn và gia đình luôn mạnh khỏe, hạnh phúc !
Có thể bạn quan tâm:
>>> Cây lược vàng có tác dụng gì với sức khỏe con người?
Viết bình luận