Cây hoàn ngọc là loại thảo dược được dùng nhiều trong y học cổ truyền Việt Nam. Cây hoàn ngọc có tác dụng gì với sức khỏe là câu hỏi của nhiều người. Cây hoàn ngọc là vị thuốc thường dùng lá hoàn ngọc phơi khô, pha trà uống có tác dụng hỗ trợ chữa ung thư, điều trị đau dạ dày, viêm gan và nhiều công dụng khác. Tuy nhiên ngày nay khi nhắc đến cây hoàn ngọc thì không phải ai cũng biết, mà đa số những người biết cũng chỉ nghe đồn. Dưới đây chúng ta cùng đi tìm hiểu chi tiết xem cây hoàn ngọc có tác dụng gì với sức khỏe con người.
Cây hoàn ngọc có tác dụng gì với sức khỏe con người?
1. Tổng quan về cây hoàn ngọc
Tên gọi khác: Cây xuân hoa, cây nhật nguyệt, cây tu lình, cây con khỉ, cây lá khỉ, bán tự mốc, cây trạc mã, cây thần tượng linh, … Họ: Ô rô (danh pháp khoa học: Acanthaceae).
Cây Hoàn ngọc là một loại thuốc quý. Loại dược liệu này thuộc dạng cây bụi sống nhiều năm. Cây Hoàn ngọc có chiều cao từ 1 - 2m, thân cây non, phát triển với nhiều cành mảnh và có màu xanh lục. Khi già thân sẽ hóa gỗ có màu nâu. Lá mọc đối, dạng hình mũi giác có kích thước từ 12 - 17cm. Cuống lá có chiều dài từ 1,5 – 2,5cm. Phần gốc lá thuôn, đầu nhọn, mép lá nguyên. Trong lá có chất dịch nhầy trơn nhớt. Cụm hoa xim dài khoảng 16 cm, mọc ở đầu cành, mang nhiều hoa trắng pha chút tím. Quả nang, bên trong có chứa hạt.
Cụm hoa thường mọc ở đầu cành. Hoa lưỡng tính, xuất hiện với màu trắng pha tím, 5 đài tách rời nhau. Tràng hợp xuất hiện với một ống dài và hẹp. 5 cánh chia thành 2 môi, môi dưới 2 thùy và môi trên 3 thùy, thùy giữa có một chút chấm tím, nhị 4, có 2 nhị kép, chỉ nhị ngắn, bao phấn có màu tím.
Cây Hoàn ngọc đỏ: lá non có màu nâu nhạt hoặc nâu đỏ, trên bề mặt lá có phủ một lớp lông tơ màu trắng, có vị hơi chua và chát. Măt dưới lá màu đỏ, tím. Khi già lá sẽ chuyển sang màu đỏ thẫm, mặt trên lá có màu đậm hơn, cây loại này ít dùng làm thuốc
Cây Hoàn ngọc trắng: Lá cây xanh nhạt đều cả 2 mặt lá, trong lá có chứa nhiều dịch nhớt tiết ra, khi phơi khô lá cây xanh nhạt, có khi màu bạc trắng, hoặc màu xám, loại cây này có hoạt chất thuốc rất tốt nên được trồng và sử dụng nhiều làm thuốc.
+ Phân bố: Cây Hoàn ngọc xuất hiện phổ biến ở khắp cả nước. Chúng ta có thể tìm thấy loại dược liệu này ở miền Bắc hoặc miền Nam, ở đồng bằng hay miền núi. Chỉ sau 20 – 30 ngày, dược liệu sẽ phát triển với rất nhiều lá. Mùa mưa là thời gian cây Hoàn ngọc phát triển mạnh mẽ nhất.
Cây hoàn ngọc là giống cây sinh trưởng và phát triển rất nhanh, đặc biệt là vào mùa mưa tốc độ phát triển rất vượt trội. Cây được phát hiện vào năm 1990 với khả năng diệt nấm mốc, lở loét và các bệnh liên quan đến đường ruột và hệ tiêu hóa. Cây hoàn ngọc có thể thu hái quanh năm. Để làm thuốc, chúng ta có thể dùng lá tươi hoặc phơi khô trong bóng râm để bảo quản dùng dần. Bên cạnh đó, người ta có thể đào lấy rễ của những cây từ 7 năm tuổi trở lên để chế biến làm thuốc.
+ Bộ phận dùng, thu hái, chế biến và bảo quản:
Bộ phận dùng: Lá và rễ cây Hoàn ngọc được sử dụng để làm thuốc. Người dùng có thể dùng tươi hoặc phơi khô.
Thu hái: Tất cả các mùa trong năm, đặc biệt là mùa mưa.
Chế biến: Lá và rễ cây Hoàn ngọc dùng tươi, mang phơi khô dưới bóng râm hoặc cô đặc lại thành cao.
Bảo quản: Những nơi khô ráo, thoáng mát.
Sau khi thu hái lá cây con khỉ về, đem đi rửa sạch để ráo nước. Có thể dùng tươi hoặc phơi khô dưới bóng râm, rồi cho vào túi nilon để bảo quản và sử dụng dần.
+ Thành phần hóa học: Cây Hoàn ngọc có chứa nhiều thành phần hóa học bao gồm: Sterol, flavonoid, acid hữu cơ, saponin, đường khử, carotenonl, đường khử và các axit hữu cơ có tác dụng khử trùng, giúp kháng viêm, bảo vệ các tế bào ngăn ngừa các gốc tự do hình thành ung thư. Bảy chất được thành lập gồm: Hỗn hợp đồng phân epimer của stigmasterol và poriferasterol, beta-D- glucopyranosyl-3-O- sitosterol, phytol, beta – sitosterol. Lá chứa diệp lục toàn phần 2,65mg/g (đối với lá tươi), protein toàn phần 30,08% (chất khô), N toàn phần 4.9% (chất khô).
2. Cây hoàn ngọc có tác dụng gì?
+ Cây hoàn ngọc hỗ trợ điều trị ung thư: Một trong những hoạt chất chính trong cây hoàn ngọc là axit pomolic. Trong khi các nhà khoa học đang đau đầu về cơ chế kháng lại các tác nhân phá hủy tế bào ung thư nhờ vào loại protein Bcl -2 hoặc Bcl- xl. Do vậy, mà việc điều trị ung thư khó đạt được kết quả mong muốn. Nhưng chính axit pomolic có trong cây hoàn ngọc lại có thể hóa giải được MDR (khối u kháng các thuốc điều trị). Các axit pomolic tác động lên tế bào ung thư theo cơ chế áp đảo các protein Bcl-2 hoặc Bcl-xl từ đó làm suy yếu khả năng kháng thuốc của tế bào ung thư.
+ Cây hoàn ngọc có tác dụng kháng khuẩn, kháng nấm:
Chiết xuất dịch từ lá hoàn ngọc có tác dụng chống viêm và kháng khuẩn, bao gồm: Vi khuẩn gram dương (Staphylococcus Aureus, Streptococcus Pyogenes, Bacillus Subtilis). Vi khuẩn gram âm (Pseudomonas Aeruginosa, Escherichia Coli). Nấm men (Saccharomyces Cerevisiae, Candida Albicans). Nấm mốc (Rhezoctonia Solani, Aspergillus Niger, Pyricularia Oryzae, Fusarium Oxysporum). Bạn có thể giã nát lá, sau đó đắp trực tiếp lên các vết thương, dùng ngoài da để sát khuẩn và trị mụn nhọt hiệu quả.
Bên cạnh axit pomolic, trong cây hoàn ngọc còn chứa hàm lượng cao lupeol. Đây cũng là hoạt chất được đánh giá cao, có tiềm năng lớn trong điều trị ung thư tuyến tụy. Các nhà khoa học thuộc khoa Y, Đại học Hồng Kông đã tiến hành nghiên cứu và cho kết quả, lupeol làm giảm số lượng tế bào ung thư cổ và đầu trong thí nghiệm, đồng thời phong tỏa quá trình trao đổi chất xung quanh khối u, từ đó ngăn ngừa khả năng di căn mà vẫn không gây độc với các tế bào lành lân cận.
+ Cây hoàn ngọc chữa bệnh tiểu đường: Đã có nhiều công trình nghiên cứu tác dụng của cây hoàn ngọc trong điều trị bệnh tiểu đường được đăng trên các Tạp chí y khoa nước ngoài. Các nghiên cứu đều cho kết quả, cây hoàn ngọc có tác dụng giúp ổn định và tăng cường hoạt động của hormone insulin trong máu, điều hòa đường huyết và ngăn ngừa nguy cơ mắc bệnh tiểu đường ở người bình thường.
+ Cây hoàn ngọc tốt cho người huyết áp cao: Năm 2011, nghiên cứu invitro và invivo được thực hiện trên chuột của P.Khonsung và cộng sự cho thấy, dịch chiết từ lá cây hoàn ngọc có tác dụng hạ huyết áp và làm chậm nhịp tim hiệu quả. Sau đó, kết quả này cũng được công bố trên Tạp chí quốc tế The Journal of Natural Medicines - một tạp chí nổi tiếng trên thế giới về dược liệu.
+ Cây hoàn ngọc có tác dụng điều trị tuyến tiền liệt, u xơ phổi: Các thầy lang xưa thường lấy một nắm lá hoàn ngọc tươi, rửa sạch rồi xay chung với một bát nước lọc và cho bệnh nhân uống. Người bệnh sẽ được uống làm 3 lần trong ngày. Uống liên tục trong vòng 1 tháng các bệnh về tuyến tiền liệt và u xơ phổi sẽ có tiến triển khá hơn.
+ Tác dụng với các bệnh lý về gan như xơ gan, viêm gan, xơ gan cổ trướng: Betulin trong cây hoàn ngọc là một trong những hoạt chất có tác dụng thải độc tốt cho gan. Đã có nhiều nghiên về tác dụng này của betulin được công bố trên các tạp chí y khoa. Sự kết hợp của 3 hoạt chất betulin, lupeol, và axit pomolic trong cây hoàn ngọc đã làm nên điều kỳ diệu của nó trong chữa các bệnh lý về gan. Các thầy thuốc đông y thường dùng lá cây hoàn ngọc khô hoặc tươi để điều trị các bệnh về gan.
Với lá tươi có thể lấy khoảng 10 lá, rửa sạch rồi nhai kỹ, hoặc ăn sống khi bụng đói mỗi ngày 3 lần. Còn với lá khô thì nên nghiền thành bột rồi hòa với bột tam thất theo tỷ lệ 1:1. Mỗi lần người bệnh uống 1 muỗng cà phê của hỗn hợp đó hòa với nước ấm. Uống với liều 3 lần/ ngày.
+ Tác dụng trong chữa các bệnh về đường tiêu hóa: Dược liệu có thể chữa được các bệnh về đường tiêu hóa như đau bụng, đầy hơi, chướng bụng, táo bón hoặc tiêu chảy,… Cách dùng như sau:
Chữa viêm nhiễm đường tiêu hóa: Rửa sạch 7 – 9 lá tươi, sau đó mỗi ngày nhai 2 – 3 lần. Sử dụng liên tục từ 5 – 7 ngày.
Chữa tiêu chảy: Rửa sạch 5 – 10 lá tươi, sau đó mỗi ngày nhai 2 lần. Sử dụng liên tục trong 7 ngày.
Chữa viêm đường tiết niệu: Rửa sạch 14 – 20 lá hoàn ngọc tươi rồi giã nát, sau đó vắt lấy nước cốt đặc để uống hằng ngày. Sử dụng liên tục từ 2 – 3 tuần, bệnh tình sẽ thuyên giảm.
Chữa viêm đại tràng: Lấy 40g cả thân và lá hoàn ngọc khô kết hợp với 10g khổ sâm, sau đó đem sắc cùng 800ml nước. Sử dụng thuốc này trong ngày.
+ Chữa lở loét với cây hoàn ngọc: Hoàn ngọc chứa hàm lượng đáng kể các sterol, flavonoid, carotenoid, acid hữu cơ và đường khử. Do vậy, mà hoàn ngọc có khả năng kháng khuẩn, kháng nấm, làm lành vết thương và có thể tiêu mủ, làm tan sẹo lồi. Người bệnh có thể lấy lá tươi của cây hoàn ngọc đem rửa sạch, giã nát với một ít muối trắng, sau đó dùng hỗn hợp đắp lên vết lở loét. Hiệu quả sẽ thấy sau vài ngày kiên trì sử dụng.
Ngoài những bệnh lý mạn tính trên cây hoàn ngọc còn có tác dụng trị các bệnh khác như viêm đại tràng, đái buốt, đái rắt, cầm máu, xuất huyết đường tiêu hóa, ho ra máu, viêm loét dạ dày tá tràng, cảm cúm, sốt cao, giúp bình phục sức khỏe, chữa viêm thận, viêm đường tiết niệu, chữa đau mắt đỏ… Với những tác dụng tuyệt vời như vậy, ngày nay các nhà khoa học đã nghiên cứu và tạo ra những sản phẩm từ chiết xuất cây hoàn ngọc để phục vụ việc phòng và điều trị bệnh khá hiệu quả.
+ Cây hoàn ngọc chữa bệnh dạ dày: Các nghiên cứu đã chỉ ra cây hoàn ngọc có tác dụng kháng khuẩn, kháng nấm hiệu quả tương tự như chè dây. Nó có tác dụng trên nhiều chủng vi khuẩn khác nhau, từ đó hỗ trợ diệt vi khuẩn HP trong dạ dày, làm giảm triệu chứng đau dạ dày. Trường hợp nặng hơn như viêm loét, xuất huyết dạ dày, người bệnh có thể kết hợp thêm các loại lá, cây tự nhiên, chuyên chữa dạ dày như lá khôi hoặc cây dạ cẩm, mỗi vị lượng bằng nhau để tăng thêm hiệu quả.
3. Lưu ý khi sử dụng cây hoàn ngọc
Mặc dù cây hoàn ngọc có tác dụng chữa một số bệnh rất hiệu quả nhưng nếu dùng quá liều hoặc lạm dụng loại cây này để chữa bệnh thì bệnh nhân dễ gặp phải phản ứng nhẹ như người mệt mỏi, choáng váng.
Riêng về chuyện hoàn ngọc chữa bệnh ung thư, lương y Bùi Hồng Minh cho rằng đúng là có nhiều công trình nghiên cứu cũng như lời đồn đoán hoàn ngọc có khả năng chữa được ung thư.
Tuy nhiên, chúng ta cần nhớ rằng hoàn ngọc không có tác dụng chữa ung thư “thần thánh” như mọi người vẫn nghĩ.
“Đúng là hoàn ngọc có tác dụng chữa các khối u rất hiệu quả. Trong thực tế cũng có những công trình nghiên cứu rất sâu cho thấy hợp chất chứa trong cây hoàn ngọc có khả năng điều trị ung thư.
Nhưng chúng ta cần phân biệt rõ, ở đây hoàn ngọc có tác dụng hỗ trợ bệnh nhân ung thư chứ không có tác dụng thay thế thuốc chữa ung thư, càng không thể là loại thuốc có khả năng tiêu diệt tận gốc các tế bào ung thư”, chuyên gia nhấn mạnh.
Do đó, bạn cần hiểu đúng tác dụng hỗ trợ điều trị ung thư của cây hoàn ngọc.
Việc hiểu không đúng rồi tự ý tiến hành điều trị ung thư bằng cách nhai lá hoàn ngọc qua ngày sẽ khiến bạn giảm sút sức lực nhanh chóng, từ đó có thể khiến tử vong sớm hơn so với diễn tiến của căn bệnh.
Trên đây chúng tôi đã giúp bạn tìm hiểu cây hoàn ngọc có tác dụng gì với sức khỏe con người. Hy vọng bài viết sẽ hữu ích với bạn và người thân. Cảm ơn bạn đã quan tâm, chúc bạn và gia đình luôn mạnh khỏe, hạnh phúc !
Có thể bạn quan tâm:
>>> Cây bồ bồ có tác dụng gì với sức khỏe con người?
Viết bình luận