Rau bầu đất là loại rau quen thuộc của các gia đình nông thôn Việt Nam. Rau bầu đất dùng nấu ăn ngon, tuy nhiên cũng có rất nhiều công dụng tốt cho sức khỏe. Vậy tác dụng của rau bầu đất với sức khỏe con người như thế nào là câu hỏi của nhiều người. Theo Đông y, nó có tính bình, vị cay, ngọt, thơm, hơi đắng. Tác dụng của nó là giúp thanh nhiệt giải độc, tán ứ, lợi tiểu, tiêu thũng, chỉ khái, tiêu viêm. Bầu đất có thể các tác dụng như chống mỡ máu, giúp kiểm soát lượng đường trong máu, chống viêm nhiễm. Dưới đây chúng ta cùng đi tìm hiểu chi tiết về tác dụng cảu rau bầu đất.
1. Tổng quan về rau bầu đất
+ Rau bầu đất là gì?
Rau bầu đất còn có tên gọi khác như kim thất, rau lúi, thiên hắc địa hồng, dây chua lè,…Trong Hán Việt có tên gọi là xà tiếp cốt, thụ tam thất, kiến trũng tiêu, ô phong thất, bình ngoại thổ tam thất. Tên khoa học là Gynura procumbens (Lour) Merr. (G. sarmentosa DC), thuộc cây họ Cúc.
Bầu đất phổ biến ở nhiều quốc gia như Ấn Độ, Indonesia, Thái Lan, Philippin và Việt Nam. Ở nước ta, rau bầu đất thường mọc hoang, nhưng cũng được người dân trồng dùng làm rau chế biến thức và làm thuốc chữa bệnh.
Cây bầu đất là một cây thuốc nam quý. Cây thuộc thân thảo, mọc bò hơi leo, cao trung bình khoảng 1m. Thân cây mọng nước, thường phân nhiều cành.
Lá của cây khá dày, giòn, màu xanh đậm ở mặt trên, màu xanh nhạt ở mặt dưới, và các gân cũng đều màu xanh, lá có chiều dài từ 3 - 8cm, chiều rộng từ 1.5 - 3.5cm, hình răng ở mép, cuống dài tầm khoảng 1cm.
Hoa thường nở ở ngọn cây, đầu hoa có dạng hình ống, màu vàng da cam. Quả có ba cạnh, có một mào lông trắng ở đỉnh. Cây thường ra hoa kết quả vào mùa xuân và mùa hè.
+ Nơi sống, thu hái, bộ phận dùng:
Hầu hết phân bố ở nhiều nước châu Á như Ấn Độ, Indonesia, Thái Lan, Philippines và Việt Nam. Ở nước ta, cây thuốc này thường mọc hoang dại, phân bố từ Nam ra Bắc. Cây cũng được trồng làm rau ăn và làm thuốc. Người ta thu hái vào mùa hạ, dùng toàn cây tươi, có thể phơi khô.
+ Thành phần dinh dưỡng trong rau bầu đất:
Trong 100gr rau bầu đất chứa các thành phần dinh dưỡng 95.7gr nước, 1.3gr protein, 1.6gr gluxit, 0.8gr chất xơ, 0.6gr tro, 3.6mg carotene, 36mg vitamin C.
2. Tác dụng của rau bầu đất với sức khỏe
+ Trong đời sống:
Người ta thường dùng cành lá, ngọn non của rau bầu đất để chế biến món ăn như chần qua nước sôi, xào hoặc nấu canh rất ngon, bổ và mát.
+ Trong y học:
Rau bầu đất được dùng làm thuốc để chữa các bệnh như:
- Trị bệnh phụ nữ bị viêm bàng quang mãn tính, khí hư bạch đới, bệnh lậu hoặc kinh nguyệt không đều.
- Chữa trị chứng đái són, đái buốt.
- Trẻ em đái dầm và thường ra mồ hôi trộm.
- Người ta thường sử dụng thân và lá bầu đất kết hợp với những vị thuốc khác để hạ nhiệt, chứng sốt phát ban như bệnh sởi, tinh hồng nhiệt.
- Trị chứng sốt phát ban và bệnh lỵ.
- Người ta cũng thường dùng lá bầu đất ăn trộn với dầu giấm và cây để trị bệnh ỵ hoặc để trị bệnh đau thận.
3. Một số bài thuốc có sử dụng cây bầu đất
Cụ thể, bạn có thêm tham khảo một số bài thuốc có sử dụng cây bầu đất như sau:
+ Hỗ trợ trong điều trị bệnh tiểu đường:
Mỗi ngày 2 lần vào buổi sáng và buổi chiều, người mắc bệnh tiểu đường có thể dùng khoảng 7 đến 9 lá bầu đất để nhai nuốt. Điều này sẽ giúp người bệnh điều hòa một cách rõ rệt lượng đường trong máu mà không làm xuất hiện phản ứng phụ.
+ Chữa mất ngủ:
Duy trì việc dùng rau bầu đất ở dạng tươi hoặc đem xào hay nấu canh một cách thường xuyên có tác dụng giúp an thần, điều hoà máu huyết. Từ đó, giúp người bệnh có giấc ngủ ngon hơn và chất lượng tốt hơn, hỗ trợ trong việc chữa tình trạng mất ngủ.
+ Trị đau mắt:
Đem lá bầu đất đã chuẩn bị đi rửa sạch, rồi cho thêm vài hạt muối. Sau đó, tiến hành giã nhỏ để dùng đắp lên ở mắt đau. Cách này có thể đem lại tác dụng giúp bạn trị tình trạng đau mắt.
+ Chữa táo bón, kiết lỵ:
Đem giã một nắm rau bầu đất hòa với nước sôi để nguội với lượng khoảng 100ml. Sau đó, chia ra làm 2 phần và sử dụng để uống vào buổi sáng và buổi chiều trong thời gian từ 5 ngày đến 6 ngày.
+ Trị đái dắt, đái buốt, đái dầm ở trẻ:
Để trị đái són, đái buốt, bạn có thể tham khảo 2 bài thuốc sau:
- Bài thuốc 1:
Cần chuẩn bị 80g bầu đất tươi đã được rửa sạch đem sắc nhỏ lửa với lượng nước là 700ml cho đến khi còn 200ml. Sau đó, chia thành 2 lần uống trong ngày và sử dụng liên tục từ 10 ngày đến 15 ngày.
- Bài thuốc 2:
Cần chuẩn bị: 30g bầu đất, 20g mã đề cùng với 20g râu ngô. Sau đó, đem tất cả sắc uống, dùng mỗi ngày một thang và chia làm 2 lần uống trong ngày, 10 ngày cho một liệu trình. Đối với trường hợp trẻ em đái dầm, có thể nấu canh rau bầu đất cho trẻ ăn hằng ngày vào buổi trưa, hạn chế ăn canh vào buổi tối.
+ Trị viêm phế quản mạn:
Khi bị viêm phế quản mạn, bạn có thể nấu canh rau bầu đất cùng với các loại nguyên liệu khác là tôm tươi hoặc thịt lợn nạc, rồi ăn với cơm trong nhiều ngày. Việc này có thể giúp bạn cải thiện tình trạng đang gặp phải.
+ Trị khí hư, bạch đới:
Cần chuẩn bị: 20g rau bầu đất, 15g rễ củ gai sao vàng, 12g kim ngân hoa, 15g cỏ xước, 16g cam thảo đất. Sau đó, đem tất cả sắc uống mỗi ngày 1 thang và chia ra 2-3 lần uống.
+ Trị viêm họng, ho gió, ho khan, ho có đờm:
Người bệnh có thể nhai rau bầu đất với lượng khoảng vài lá, ngậm nước và nuốt dần để giúp trị viêm họng, ho gió, ho khan hoặc ho có đờm.
+ Chữa vết thương chảy máu:
Rửa sạch rau bầu đất rồi đem đắp, buộc vào vị trí vết thương. Việc này có thể giúp bạn cầm máu, giảm tình trạng viêm sưng, đau nhức.
+ Chữa va đập bầm tím:
Đem một nắm rau bầu đất khô giã nát cùng vài hạt hồ tiêu; sau đó, đắp vào nơi vết thương và đắp tiếp miếng khác sau 3 giờ. Duy trì việc sử dụng này trong thời gian là 3 ngày để đem lại hiệu quả.
4. Cách chế biến món ăn từ rau bầu đất
Rau bầu đất chỉ thích hợp chế biến các loại món canh bởi vì canh rau bầu đất rất ngon và giúp thanh nhiệt giải độc rất tốt.
Nguyên liệu chuẩn bị.
Rau bầu đất hái vừa đủ ăn sau đó rửa sạch và xắt nhỏ như kiểu bạn nấu canh khoai lang hoặc canh cải vậy.
Nguyên liệu tiếp theo có thể sử dụng một trong các nguyên liệu như: nõn tôm, thịt băm, hàu, ngao hoặc sò đã lột vỏ.
Trước tiên cần đun sôi nước sau đó cho rau bầu đất vào đảo dều. Tiếp đến là cho một đến 2 thìa cà phê bột canh vừa đủ ăn. Chú ý là nêm nếm vừa phải lượng canh mà mình nấu.
Sau khi nước sôi lên bạn cho các nguyên liệu như nõn tôm, thịt băm, hàu, ngao hoặc sò đã lột vỏ vào và đảo đều.
Đun sôi tiếp trong khoảng 3 phút đối với thịt. Còn đối với hải sản thì chỉ cần sôi khoảng 1 phút là hoàn thành.
5. Lưu ý khi sử dụng
Dưới đây là một số lưu ý bạn nên biết khi sử dụng cây bầu đất trong điều trị bệnh:
- Đối tượng là phụ nữ đang mang thai cần thận trọng khi sử dụng bầu đất.
- Tham khảo tư vấn của bác sĩ trước khi dùng để chữa bệnh để đảm bảo an toàn, tránh các tác dụng phụ không mong muốn ảnh hưởng xấu đến sức khỏe.
- Việc áp dụng bài thuốc có sử dụng bầu đất trong điều trị bệnh cần đảm bảo đúng liều lượng, đúng cách.
- Khi gặp phải các dấu hiệu bất thường trong quá trình dùng cây bầu đất làm thuốc thì cần ngưng sử dụng và thông báo cho bác sĩ được biết để xử lý kịp thời.
- Không nhầm lẫn cây bầu đất với cây mật gấu cho lá (Bởi nhiều nơi còn gọi cây bầu đất là cây mật gấu). Đặc điểm dễ dàng xác định sự khác nhau giữa hai cây đó là, cây mật gấu cho lá là loại cây thảo lớn, có thể cao tới 3 mét, lá lớn hơn nhiều so với lá cây bầu đất.
Trên đây chúng tôi đã giúp bạn tìm hiểu về tác dụng của rau bầu đất với sức khỏe con người như thế nào. Hy vọng bài viết sẽ hữu ích với bạn và người thân. Cảm ơn bạn đã quan tâm, chúc bạn và gia đình luôn mạnh khỏe, hạnh phúc !
Có thể bạn quan tâm:
>>> Công dụng của quả bưởi với sức khỏe con người như thế nào
Viết bình luận