Thiên lý là loại cây được trồng nhiều ở Việt Nam nó là loại cây dây leo thường dùng hoa của nó để chế biến món ăn ngon. Vậy tác dụng của lá thiên lý với sức khỏe con người như thế nào là câu hỏi của nhiều người. Lá thiên lý có tác dụng sát trùng, diệt khuẩn, dùng chữa mụn nhọt, vết thương ngoài da lở loét, chữa bệnh trĩ ngoại và phụ nữ bị sa dạ con. Dưới đây chúng ta cùng đi tìm hiểu chi tiết.
1. Tổng quan về cây thiên lý
Tên khoa học: Telosma cordata
Tên gọi khác: Cây dạ lý hương
Thuộc họ: Thiên lý Asclepiadaceae
Cây thiên lý thuộc dòng cây dây leo, thân mềm hóa gỗ. Thân leo có màu lục pha vàng, hoặc màu trắng xám tùy theo thời gian. Thân cây dài khoảng 1-10m. Phần thân non màu xanh trắng có lông tơ và nhựa mủ màu trắng, còn phần thân từ 1 năm tuổi sẽ không có lông mà gồm các mấu xốp nhỏ.
Lá thiên lý hình giống hình tim. Lá có đầu nhọn, hai bên mép lá cong cong lên phía trên. Cuống lá có lông thường dài từ 2-5cm. Phiến lá thì rộng chừng 4-7cm và dài khoảng 6-12cm. Mặt lá nổi 3 gân chính rõ rệt cùng 12 gân phụ chia đều hai bên. Trên gân lá có lông tơ giống với phần thân non vậy.
Hoa thiên lý mọc thành chùm, mỗi chùm 15-30 hoa nhỏ. Mỗi cuống hoa chỉ dài 0,5-1,5 cm. Tràng hoa thiên lý màu xanh lục ánh vàng rất đẹp. Màu sắc của hoa tạo nên một tổng thể hài hòa, dịu mắt với giàn cây. Ống tràng dài từ 6-10mm và có đường kính khoảng 4-6mm. Để ý thật kỹ bạn sẽ thấy các phần này của hoa đều có lông măng.
Thùy ở tràng hoa khá dày, phần gốc nhọn, có khía hoặc được xẻ thùy sâu. Hoa thiên lý có mùi thơm mát, càng về đêm càng ngát hương hơn. Thiên lý không chỉ là một loài hoa đẹp mà còn là một loài hoa có hương thơm quyến rũ, lan tỏa rộng khắp không gian. Bạn có thể bắt gặp hoa nhiều nhất trong khoảng từ tháng 5 đến tháng 10.
+ Thu hái và chế biến:
Thu hái: thu hoạch lá trong khoảng thời gian vào tháng 6 đến tháng 11 hằng năm. Thu hái hoa vào độ từ tháng 8 đến tháng 9 hằng năm
Chế biến: Cây thiên lý thường được sử dụng ở dạng tươi giã nát với muối và thêm nước vào để vắt lấy nước, ít khi dùng ở dạng phơi khô
+ Bộ phận sử dụng:
Lá và hoa
+ Bảo quản:
Lá và hoa thiên lý sau khi thu hoạch nên sử dụng ngay hoặc chỉ nên để sau 1 ngày ở nơi thoáng mát, tránh ánh nắng
+ Thành phần hóa học:
Theo các nghiên cứu, cây thiên lý có chứa Ancaloit chủ yếu là trong thân và lá, rất ít trong hoa. Đây là một loại amin chứa độc tố, nếu không cẩn thận dùng quá nhiều sẽ có thể gây ngộ độc thậm chí có thể dẫn đến tử vong. Tuy nhiên với liều lượng ở mức vừa đủ thì sẽ không gây nguy hiểm, mà còn có công dụng trong việc điều trị bệnh.
2. Tác dụng của lá thiên lý với sức khỏe con người
Theo Đông y, thiên lý có vị ngọt tính bình, giải nhiệt, có tác dụng an thần, làm ngủ ngon giấc, giảm tiểu đêm, đỡ mệt mỏi, đau lưng, có tính chống viêm… Còn theo nghiên cứu y học hiện đại, thành phần dinh dưỡng có trong cây thiên lý bao gồm: chất xơ 3%, chất đạm 2,8%, và gồm chất bột đường, các vitamin như C, B1, B2, PP và tiền vitamin A (caroten), cùng các khoáng chất cần cho cơ thể như calcium, phospho, sắt, đặc biệt là kẽm (Zn) có hàm lượng khá cao…
Hoa thiên lý được ưa chuông không chỉ được sử dụng như một món ăn ngon, đặc sản mà còn được xem như vị thuốc bổ dưỡng giúp hỗ trợ điều trị rất tốt trong những trường hợp sau đây:
+ Tốt cho người bị trĩ, sa dạ con:
Lá và hoa thiên lý không những chế biến thành món ăn khá ngon mà còn được dùng làm thuốc chữa bệnh trĩ và sa dạ con hiệu nghiệm. Người phụ nữ mang thai bị trĩ cũng có thể dùng hoa thiên lý để trị bệnh mà không phải lo sợ ảnh hưởng đến thai nhi.
Để tăng hiệu quả, bạn có thể dùng lá thiên lý giã đắp trực tiếp vào chỗ bị trĩ, kết hợp Kết hợp với uống 3 đến 4 bát nước lá thiên lý tươi, hoặc nấu canh ăn trực tiếp. Đây cũng là bài thuốc hiệu nghiệm chữa bệnh sa dạ con.
+ Giúp hỗ trợ giảm cân:
Trong hoa thiên lí chứa một lượng lớn chất xơ và chất diệp lục của cây giúp cơ thể dễ dàng trao đổi chất hơn, từ đó làm việc hấp thụ chất béo của cơ thể từ lượng thức ăn hàng ngày, đồng thời gây cảm giác mau no, bạn sẽ dừng bữa ăn của mình sớm hơn mọi ngày.
Ngoài ra, hoa thiên lí chỉ chứa một lượng rất nhỏ calo nên bạn hoàn toàn co thể sử dụng hoa thiên lí hằng ngày cho thực đơn giảm cân hằng ngày của mình mà không cần phải sợ béo phì.
+ Tốt cho người bị vô sinh:
Chất kẽm trong hoa thiên lý có tác dụng đẩy chì ra khỏi tinh dịch, chữa chứng vô sinh ở nam do thường xuyên tiếp xúc với chì.
Liều dùng hoa thiên lý trong các bài thuốc phổ thông từ 20g đến 30g (100-200g tươi). Khi chế biến các món ăn với hoa thiên lý, chú ý không xào nấu quá chín sẽ làm giảm các dưỡng chất và dập nát cánh hoa, mất ngon.
+ Giúp giảm đau nhức xương cốt:
Hàng ngày lấy hoa thiên lý xào với thịt bò hoặc chấm với muối vừng ăn sẽ có tác dụng đau nhức xương cốt. Lưu ý, do trong thiên lý chứa kẽm nên khi sử dụng không xào nấu cùng với các thức ăn giàu chất sắt như gan, thịt lợn nạc, rau muống… vì chất sắt có trong các loại thực phẩm này sẽ đẩy kẽm ra khỏi cơ thể.
+ Giúp chữa mất ngủ, ngủ ngon hơn:
Để có giấc ngủ ngon, bạn nên dùng hoa thiên lý nấu canh với thịt lợn nạc hoặc với cá diếc, ăn ngày một lần trong vài ngày liền.
Đối với người mất ngủ thường xuyên nên dùng hoa thiên lý nấu canh cùng lá vông nem, mỗi vị chừng 30 - 50g, rửa sạch thái nhỏ nấu chung thành canh, nêm đủ mắm muối, bột nêm cần ăn trong 4 -7 ngày.
3. Một số bài thuốc dân gian từ cây thiên lý
+ Điều trị mụn nhọt:
Lấy lá thiên lý tươi giã nhuyễn rồi đắp trực tiếp lên mụn nhọt. Thực hiện liên tục cho đến khi mụn nhọt xẹp hẳn.
+ Giúp an thần, điều trị chứng mất ngủ:
Cần chuẩn bị hoa thiên lý kết hợp lá vông nem, mỗi loại 30 – 50g, rửa sạch nấu canh chung với nhau, sử dụng liên tục trong vòng 1 tuần. Có thể cho thêm thịt lợn hoặc cá diếc ăn để bồi bổ sức khỏe, giúp an thần chống mất ngủ.
+ Chữa bệnh lòi dom (bệnh trĩ):
Chuẩn bị 100g lá thiên lý non và một ít muối ăn. Lấy lá rửa sạch loại bỏ lá sâu, tiến hành giã nát với muối ăn. Cho thêm 50ml nước lọc, rồi tiếp tục lọc để lấy nước.
Dùng bông gòn tẩm qua nước này đắp trực tiếp lên búi trĩ, lưu ý khi thực hiện bước này bệnh nhân phải vệ sinh sạch sẽ vùng hậu môn bằng nước muối ấm pha loãng.
Dùng băng gạc giữ cố định và để qua đêm, thực hiện liên tục trong 4-6 ngày sẽ thấy hiệu quả.
+ Rất tốt cho người vô sinh:
Phương pháp này có thể áp dụng cho các bạn nam vô sinh do thường xuyên phải tiếp xúc với chì, mà trong hoa thiên lý lại chứa kẽm. Vì thế nếu dùng hoa Thiên lý để chế biến thành món ăn sẽ có thể đẩy chì ra khỏi tinh dịch giúp ngăn ngừa chứng vô sinh ở nam giới. Khi chế biến lưu ý không nên làm chín quá sẽ gây mất tác dụng.
+ Hỗ trợ giảm cân:
Hoa thiên lý rất tốt cho việc giảm cân bởi vì trong thành phần hoa thiên lý chứa nhiều chất xơ, chất diệp lục và rất ít calo. Món ăn chế biến từ hoa thiên lý mang đến cảm giác no, hạn chế khả năng hấp thụ chất béo, nên sẽ hỗ trợ giảm cân hiệu quả.
+ Ngừa giun kim:
Đối với bài thuốc trị giun kim, ta chuẩn bị 30g hoa thiên lý, 25g đinh lăng, 20g rau sam. Lấy tất cả rửa sạch để ráo, sắc nước uống thuốc mỗi ngày 3 lần, uống liên tục trong 3 ngày. Bên cạnh có thể lấy lá thiên lý non nấu canh cho trẻ ăn liên tục từ 1 tuần trở lên, để thiên lý phát huy công dụng hiệu quả.
+ Điều trị đau nhức xương khớp:
Bệnh nhân mắc bệnh xương khớp nên sử dụng lá và hoa thiên lý để hỗ trợ cho việc điều trị. Có thể dùng hoa thiên lý chấm với muối vừng hoặc xào thịt bò sẽ giúp làm giảm đau nhức hiệu quả. Lưu ý không nên chế biến chung với các thực phẩm giàu sắt như thịt heo, rau, gan động vật,... Như vậy sẽ làm giảm lượng kẽm có trong hoa thiên lý.
Trên đây chúng tôi đã giúp bạn tìm hiểu về tác dụng của lá thiên lý với sức khỏe con người như thế nào. Hy vọng bài viết sẽ hữu ích với bạn và người thân. Cảm ơn bạn đã quan tâm, chúc bạn và gia đình luôn mạnh khỏe, hạnh phúc !
Có thể bạn quan tâm:
>>> Công dụng của quả ổi với sức khỏe con người như thế nào
>>> Công dụng của hạt dẻ với sức khỏe con người như thế nào?
Viết bình luận