Cây cỏ hôi hay còn gọi là cây cứt lợn mọc hoang ở các địa phương tại Việt Nam rất nhiều. Vậy tác dụng của cây cỏ hôi với sức khỏe như thế nào. Theo đông y, cây cỏ hôi có vị cay, hơi đắng, tính mát; có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, tiêu sưng; thường được dùng chữa viêm họng do lạnh, chữa rong huyết cho phụ nữ sau sinh, viêm đường tiết niệu … Dưới đây chúng ta cùng đi tìm hiểu chi tiết xem tác dụng của cây cỏ hôi với sức khỏe con người như thế nào?
1. Tổng quan về cây cỏ hôi
Cây cỏ hôi (Cây cứt lợn - tên khoa học Ageratum conyzoides), còn gọi là cây hoa ngũ vị, cây bù xít, thắng hồng kế, cỏ thúi địt (địt ở đây có nghĩa là rắm), là một loài cây thuộc họ Cúc. Cây thường được dùng như một loài cây thuốc.
Mô tả: Cứt lợn là một loài cây nhỏ, mọc hằng năm, thân có nhiều lông nhỏ, mềm, cao khoảng 25-50 cm, thường mọc hoang. Lá mọc đối xứng hình trứng hay ba cạnh, dài từ 2-6 cm, rộng 1-3 cm, mép có răng cưa tròn, hai mặt đều có lông, mặt dưới có màu nhạt hơn. Hoa nhỏ, màu tím xanh. Quả màu đen, có 5 sống dọc.
Cây mọc hoang khắp nơi. Nhân dân ta từ lâu đã sử dụng loài cây này như một vị thuốc quí để chữa rất nhiều loại bệnh. Bộ phận dùng làm thuốc phần cây trên mặt đất, thu hái toàn cây bỏ rễ, rửa sạch, dùng tươi hay phơi khô, nhưng thường hay dùng tươi.
Thành phần hóa học: Tinh dầu, Alcaloid, Saponin.
2. Tác dụng của cây cỏ hôi
Theo Đông y, cây hoa cứt lợn có vị cay, đắng, tính mát; vào 2 kinh Thủ thái âm Phế và Thủ quyết âm Tâm bào. Có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, sát trùng, tiêu thủng, trục ứ. Dùng chữa cảm mạo phát sốt, các chứng bệnh yết hầu sưng đau, ung thủng, mụn nhọt... Sách Quảng Đông trung dược còn nói dùng để trị bệnh sa tử cung và u tử cung. Liều dùng khi uống trong: từ 15 - 30 g khô (hoặc 30 - 60 g tươi), sắc với nước uống hoặc giã vắt lấy nước cốt uống; dùng ngoài không kể liều lượng.
Bài thuốc chữa viêm xoang: cây tươi rửa sạch, giã nát, vắt lấy nước tẩm vào bông, dùng bông nhét vào lỗ mũi. Chữa rong huyết sau khi sinh nở: 30-50g cây tươi, rửa sạch, giã nát, vắt lấy nước uống trong ngày.
+ Chữa viêm xoang mũi, viêm mũi dị ứng:
Qua nghiên cứu các nhà khoa học nhận thấy trong nước ép cây cỏ hôi có chất kháng khuẩn chống viêm, chống phù nề, ngoài ra có tinh dầu nên cây cỏ hôi còn được dùng để xông trong các trường hợp bị viêm mũi xoang.
Cỏ hôi 100g tươi, rửa sạch, giã nát, vắt lấy nước, đem nhỏ vào lỗ mũi, mỗi lần 2 – 3 giọt, ngày 2 lần. Khi nhỏ bạn nên kê gối cao dưới hai vai để lỗ mũi dốc ngược lên giúp cho thuốc ngấm vào xoang dễ hơn. Hoặc cỏ hôi 100g, lá long não 50g, lá chanh 10g. Tất cả đều dùng tươi.
Các vị thuốc rửa sạch, sắc với 300ml nước, còn 100ml nước, đổ nước ra bát xông lên mũi, ngày xông 3 lần. Mỗi lần xông nên hâm nóng lại nước sắc. Dùng trong 7-10 ngày.
Hoặc cỏ hôi 30g, kim ngân hoa 20g, ké đầu ngựa 12g, cam thảo đất 16g. Sắc với 3 bát nước, còn 1 bát, chia uống 2 lần trong ngày. Nên uống sau bữa ăn trưa và tối. Dùng trong 10 ngày.
+ Chữa rong huyết cho phụ nữ sau sinh:
Cỏ hôi 20g, hy thiêm 12g, hương phụ chế 10g, ích mẫu thảo 12g, ngải cứu 16g. Cho 600ml nước sắc còn 150ml, sắc 2 lần, chia 2 lần uống trong ngày. Dùng trong 7 – 10 ngày.
Hoặc 30 - 50g lá cỏ hôi tươi, rửa sạch giã nhỏ, cho thêm ít nước sôi để ấm, vắt lấy nước cốt uống. Ngày uống 1 lần vào buổi sáng. Uống trong 4 ngày.
+ Trị gàu ở tóc:
200g cỏ hôi tươi, 20g bồ kết khô, cỏ hôi rửa sạch cùng với bồ kết nấu nước gội đầu. Bài thuốc này có công dụng giúp đầu sạch, trơn tóc, sạch gầu. Mỗi tuần nên gội đầu từ nước của cây cỏ hôi và bồ kết 2-3 lần.
+ Chữa viêm họng do lạnh:
Cỏ hôi 20g, kim ngân hoa 20g, lá giẻ quạt 6g, cam thảo đất 16g. Sắc uống ngày một thang, chia 2-3 lần. Dùng trong 3-5 ngày.
+ Chữa sỏi tiết niệu:
Cỏ hôi 20g, kim tiền thảo 16g, râu ngô 12g, mã đề 20g, cam thảo đất 16g. Sắc với 500ml nước còn 150ml, chia uống 2 lần trong ngày. Uống trong 7 ngày.
+ Bạch hầu, đau họng:
Cỏ hôi tươi 30-60g, rửa sạch, giã vắt nước, hòa đường cát uống, ngày 3 lần. Hoặc lấy lá sấy khô, tán bột, thổi vào hầu họng.
+ Mụt nhọt, lở loét:
Cỏ hôi tươi rửa sạch, trộn cơm rượu và chút muối ăn, giã nhuyễn đắp lên.
+ Nhọt sảy mưng mủ chưa vỡ:
Cỏ hôi tươi, thêm đường vàng, giã đắp.
+ Cảm mạo phát sốt, sốt rét:
Cỏ hôi 60g, sắc uống, ngày 2 lần.
+ Vết thương chảy máu:
Cỏ hôi vừa đủ, rửa sạch, giã đắp.
+ Chữa phụ nữ rong kinh sau khi đẻ:
Cỏ hôi tươi 30-50g, rửa sạch, giã nhỏ, chế thêm nước, vắt lấy nước cốt uống.
+ Băng huyết rong kinh, mụt nhọt sưng đỏ, loét miệng:
Cỏ hôi 20g, sắc uống.
+ Viêm khớp đau nhức, gãy xương (đã cố định):
Cỏ hôi tươi giã nhuyễn bó vào chỗ đau.
+ Gân xương trặc trẹo, sưng đau:
Cỏ hôi khô 1 nắm lớn cho vào lò đốt, xông khói vào chỗ đau.
3. Bốn bài thuốc chữa viêm xoang bằng cây cỏ hôi hiệu quả
+ Bài thuốc 1:
Chuẩn bị khoảng 100g cỏ hôi, 50g lá long não, 10g lá chanh. Tất cả đem đi rửa sạch những lá thuốc trên rồi sắc với 300ml nước cho đến khi sắc lại (khoảng 100ml nước). Đổ nước ra bát, xông lên mũi, làm đều đặn 3 lần mỗi ngày. Mỗi lần xông cần hâm nóng lại nước sắc, làm liên tục từ 7-10 ngày sẽ giảm được triệu chứng của viêm xoang.
+ Bài thuốc 2:
dùng 100g cây cỏ hôi tươi đem đi rửa sạch, để ráo nước rồi giã nhuyễn, đem nước cốt nhỏ vào lỗ mũi.
Ngày nhỏ 2 lần, mỗi lần từ 2-3 giọt. Khi nhỏ, hạ thấp đầu để nước cốt chảy ngược vào trong, giúp thuốc mau ngấm hơn.
Hoặc bạn cũng có thể dùng tăm bông nhúng vào chất nước này rồi nhẹ nhàng nhét vào bên lỗ mũi bị đau tầm 15 phút. Từ từ rút tăm bông ra. Lúc này, chất nhầy và mủ bên trõn xoang mũi cũng sẽ chảy ra ngoài.
+ Bài thuốc 3:
dùng 30g cây cỏ hôi, 20g kim ngân hoa, 16g cam thảo đất, 12g ké đầu ngựa. Cho tất cả vị thuốc trên vào ấm sắc với 3 bát nước, đến khi nước sắc còn 1 bát thì tắt lửa. Chia phần nước vừa sắc tành 2 phần, uống 2 lần trong ngày. Thời điểm uống thích hợp là sau bữa trưa. Kiên trì dùng khoảng 10 ngày sẽ thấy được hiệu qủa.
+ Bài thuốc 4:
Lấy một nhúm hoa cỏ hôi đem giã nhuyễn, vắt lấy nước, nhỏ mũi. Nhỏ từ 4-5 lần mỗi ngày, càng nhiều càng tốt vì thuốc ngấm vào vết thương sẽ mau khỏi bệnh hơn. Thuốc không gây xót như người bị xoang nặng nên cách này phù hợp cho những người viêm xoang mũi nhẹ, mức độ thương tổn ít.
Lưu ý với trường hợp nhúng tăm bông có nước cây cỏ hôi vào mũi sau một thời gian rút ra có chứa dịch xoang, tránh hỉ mũi mạnh vì mủ trong mũi có thể đi qua vòi nhỉ gây các bệnh liên quan như viêm tai giữa. Trước khi thực hiện các bài thuốc liên quan viêm xoang thì cây cỏ hôi cần được rửa sạch sẽ tránh gây nhiễm khuẩn nặng khi đưa vào họng hay tai gây tình trạng thêm nặng hơn. Cây cỏ hôi khi thu hoạch xong có thể đem phơi khô để bảo quản được lâu.
Trên đây chúng tôi đã giúp bạn tìm hiểu về tác dụng của cây cỏ lôi với sức khỏe con người như thế nào. Hy vọng bài viết sẽ hữu ích với bạn và người thân. Cảm ơn bạn đã quan tâm, chúc bạn và gia đình luôn mạnh khỏe, hạnh phúc !
Bài viết cùng chuyên mục:
>>> Công dụng của rau sam như thế nào?
Viết bình luận