Rối loạn giấc ngủ là tình trạng thường gặp hiện nay và nhiều người gặp phải. Vậy quan điểm rối loạn giấc ngủ theo đông y như thế nào. Theo Y học cổ truyền rối loạn giấc ngủ thuộc phạm trù chứng mất ngủ, đầu đau đầu, hay quên. Nguyên nhân do tâm tỳ yếu, gây thiếu huyết hoặc thận âm suy kém hoặc do hỏa của can đởm bốc hoặc do Vị khí không điều hòa, hoặc do sau khi bệnh nặng cơ thể bị suy nhược không ngủ được. Dưới đây chúng ta cùng đi tìm hiểu chi tiết về rối loạn giấc ngủ theo quan điểm đông y như thế nào.
1. Rối loạn giấc ngủ theo quan điểm đông y
Rối loạn giấc ngủ nói chung hay mất ngủ nói riêng theo Y học cổ truyền thuộc chứng thất miên, bất mị,… người bệnh có thể khó vào giấc, hoặc vào giấc được nhưng dễ tỉnh, tỉnh rồi thì khó vào giấc lại, nặng hơn thì trằn trọc cả đêm không ngủ được.
+ Theo Y học cổ truyền, nguyên nhân chứng mất ngủ là do:
Huyết hư
Thận âm suy kém
Hoả của can đởm bốc
Vị khí không điều hoà
Hoặc do sau khi ốm bị suy nhược không ngủ được.
+ Chứng mất ngủ chia thành năm thể bệnh chính là:
Tâm Tỳ hư
Tâm Thận bất giao
Tâm khí hư
Can khí hư
Vị không điều hoà
Trong đó 2 thể Tâm Tỳ hư và Tâm Thận bất giao là 2 thể hay gặp trên lâm sàng.
- Thể Tâm Tỳ hư:
Chứng Tâm Tỳ hư là chỉ những chứng trạng do Tâm huyết hao tổn, Tỳ khí bị tổn hại dẫn đến Tâm thần thất dưỡng, Tâm là nơi chứa Thần, Can là nơi chứa phách, Tỳ là nơi chứa ý sinh ra huyết, phàm chứng mất ngủ là do âm huyết hư kém, thần, hồn và ý đều bị hư tổn, bệnh phần nhiều do tư lự quá độ, ăn uống không điều độ, hoặc sau khi ốm chăm sóc không chu đáo và bệnh xuất huyết mạn tính gây nên, Tỳ bị tổn thương mất khả năng sinh hoá chất tinh vi, huyết hư khó hồi phục, tâm thần mất sự nuôi dưỡng mà thành mất ngủ.
Biểu hiện chủ yếu là hồi hộp hay quên, ngủ ít hay mê, sắc mặt úa vàng, kém ăn mỏi mệt, bụng trướng đại tiện nhão, đoản hơi, tinh thần bạc nhược hoặc xuất huyết dưới da; phụ nữ kinh nguyệt không đều, ra sắc nhợt lượng nhiều, băng lậu hoặc kinh ít, kinh bế, chất lưỡi nhạt bệu, rêu lưỡi trắng, mạch tế nhược.
Bệnh bất mị - mất ngủ xuất hiện trong chứng Tâm Tỳ hư có đặc điểm là mê nhiều dễ thức giấc, giấc ngủ không yên. Trương Cảnh Nhạc nói “nhọc mệt nghĩ quá độ thì tất nhiên làm cho huyết dịch bị hao tổn, thần hồn không yên tĩnh cho nên không ngủ”.
- Thể Tâm Thận bất giao:
Tâm với thận chủ yếu là có mối quan hệ trên và dưới cùng giao nhau, thuỷ với hoả cùng giúp đỡ nhau. Nếu do bẩm tố tiên thiên bất túc, hoặc bệnh ốm lâu, phòng thất quá đáng v.v... khiến cho Thận thuỷ hư suy ở dưới không thể giúp cho Tâm hoả ở trên. Tâm hoả vượng ở trên không thể giao với Thận ở dưới, hoặc do mệt nhọc tinh thần quá độ, ngũ chí quá cực đến nỗi Tâm âm bị hao tổn ngấm ngầm, Tâm dương quá thịnh, Tâm hoả không thể giao với Thận ở dưới, Tâm hoả không giáng xuống, Thận thuỷ không thăng lên tạo thành tình thế thuỷ hoả của Tâm Thận không giúp đỡ nhau sẽ hình thành bệnh biến, lâm sàng gọi là chứng Tâm Thận bất giao. Biểu hiện lâm sàng chủ yếu là Tâm phiền, mất ngủ, hay mê, di tinh, lưng đùi ê mỏi, triều nhiệt đổ mồ hôi trộm, hoa mắt ù tai, hoặc hồi hộp, hoặc khô họng, hoặc tiểu đêm nhiều lần, chất lưỡi đỏ, rêu lưỡi ít hoặc không có rêu, mạch tế sác.
Bệnh thất miên - mất ngủ xuất hiện trong chứng Tâm Thận bất giao có đặc điểm là hư phiền, không ngủ, hay mê, ngũ tâm phiền nhiệt, miệng khô tân dịch ít, lại kiêm cả chứng váng đầu, ù tai, hồi hộp, lưỡi đỏ, mạch tế sác. Đây là do mệt nhọc nội thương, Thận thuỷ bất túc, Tâm hoả mạnh một phía gây nên.
2. Cách chữa trị rối loạn giấc ngủ theo y học cổ truyền
Mỗi thể bệnh rối loạn giấc ngủ có cách điều trị khác nhau:
+ Thận âm suy kém:
Mất ngủ, buồn bực, ù tai, đau lưng, đàn ông kèm di tinh, phụ nữ kèm theo bạch đới.
Bài thuốc: Đậu đen (sao chín) 40g; vừng đen (sao đến khi hết nổ) 40g; lá vông (non) 40g; lá dâu tằm (non) 40g; lạc tiên (dây lá) 20g; vỏ núc nác (sao rượu) 12g; thảo quyết minh (hạt muồng muồng) (sao) 20g. Các vị thuốc chế xong đem đồ cho chín, giã nhuyễn, thêm ít đừng trộn hồ viên bằng hạt ngô, sấy khô bỏ lọ, nút kín dùng dần. Người lớn uống 20g x 2 lần/ngày.
Châm cứu: Thận du, Thái khê (châm bổ hoặc cứu), Tâm du, Nội quan (tả nhẹ).
+ Tâm tỳ yếu:
o lao động hoặc suy nghĩ quá sức, hoảng hốt, tim hồi hộp hay quên, chân tay rũ mỏi, ăn uống kém, sắc mặt vàng úa.
Bài thuốc: Bá tử nhân 20g; củ mài (sao vàng) 40g; hạt sen (để tím sao) 40g; táo nhân (sao đen) 20g; long nhãn 20g; lá dâu non 20g; lá vông nem 20g. Long nhãn giã nhuyễn, các vị khác tán bột trộn đều viên bằng hạt ngô, sấy khô, bỏ lọ nút kín dùng dần.Người lớn uống 12g x 2 lần/ngày.
Châm cứu: Cách du, Tâm du, Tam âm giao và Thần môn. Châm bổ 1 lần/ngày, nên kết hợp cứu ấm.
+ Vị khí không điều hòa:
Mất ngủ kèm theo đầy tức vùng vị quản, đầy bụng, ợ hơi. Trường hợp này chỉ tạm thời tiết chế ăn uống và ăn các thức ăn dễ tiêu kết hợp châm cứu. Châm: Trung quản, Túc tam lý, Nội quan, Phong long (châm tả), Thần môn (châm bổ).
Châm cứu điều trị rối loạn giấc ngủ: chủ yếu các huyệt: Bách hội, Thần môn, Nội quan (thanh tâm an thần), Tam âm giao (tư âm giáng hỏa), Tâm du (giáng hỏa), Thận du (tráng thủy giảm hỏa cho tâm thận tương giao thì thần yên, ngủ khỏe không có mộng mị), ngoài ra Ấn đường, Thái dương, Phong trì, An miên 1, An miên 2,.. vừa có tác dụng tại chỗ, vừa có hiệu quả điều trị rối loạn giấc ngủ.
+ Hỏa của can đởm bốc:
Mất ngủ, thêm các chứng đầy tức ngực sườn, ợ hơi, cáu gắt, ngủ hay mơ.
Bài thuốc: hạt sen 40g; táo nhân (sao đen) 40g; thảo quyết minh 40g; tán nhỏ luyện với hồ, viên bằng hạt ngô, sấy khô bỏ lọ, nút kín dùng dần. Người lớn uống 20g x2 lần/ngày.
Châm cứu: Can du, Đởm du, Thái xung, Thần môn (châm tả).
+ Xoa bóp - bấm huyệt:
Với đặc điểm là dùng bàn tay, ngón tay là chính xoa bóp - bấm huyệt tác động lên da, thịt, gân, khớp, kinh lạc, huyệt vị trên người để đạt mục đích phòng và chữa bệnh. Đối với rối loạn giấc ngủ, điều trị bằng xoa bóp - bấm huyệt tỏ ra rất có hiệu quả. Thủ thuật thực hiện chủ yếu ở vùng đầu. Cần thao tác chậm nhịp nhàng mềm mại sẽ có tác dụng ức chế thần kinh làm cơ thư giãn, giảm đau, an thần dễ ngủ.
Ấn day chân tóc: Dùng đầu ngón tay thực hiện kỹ thuật day ấn theo hình lò xo từ chân tóc lên đầu.
Chải đầu: Dùng các ngón tay chải đầu, theo hướng chải thẳng và chải ngang, vừa chải vừa kéo nhẹ chân tóc lên, có cảm giác hơi căng vùng đầu.
Vỗ đầu: Dùng thủ thuật chặt bằng ngón tay: 2 bàn tay chập lại tác động vùng đầu.
Gõ đầu: Dùng đầu các ngón tay gõ quanh đầu, theo hai hướng ngược chiều nhau, gõ hai vòng đối xứng với lực vừa phải
Bóp đầu: Ngón cái 1 bên các ngón tay còn lại 1 bên và thực hiện bóp lực vừa, hai bàn tay bóp đầu theo hướng từ dưới lên trên.
Tìm điểm đau (a thị huyệt) và day điểm đau: tùy điểm đau cự án (day mạnh, nhanh, thời gian ngắn) hay thiện án (day nhẹ thời gian lâu) mà day cho thích hợp.
Ấn day bấm các huyệt: Đầu duy, Bách hội, Nội quan, Thần môn, Phong phủ, Phong trì. Tứ thần thông, Thái dương, Ế phong, An miên,… Tùy vị trí mà sử dụng huyệt hợp lý, với lực vừa phải
Rung: Hai tay ôm lấy đầu và thực hiện kỹ thuật rung với tần số nhanh. Tạo cảm giác dễ chịu.
Thời gian xoa bóp và bấm huyệt vùng đầu 20 phút, với lực vừa phải và đều tay. Tránh làm lúc nhanh lúc chậm, lúc nặng, lúc nhẹ mà không đạt yêu cầu cải thiện mất ngủ.
Tập luyện: Các động tác thư giãn, thở 4 thời: có tác dụng luyện ức chế thần kinh chủ động (thư giãn); cân bằng quá trình hưng phấn và ức chế (thở 4 thời).
Ăn uống: Đa dạng, tránh sử dụng các chất kích thích nhất là trước khi đi ngủ,…
Theo y học cổ truyền trong điều trị rối loạn giấc ngủ là làm sơ thông kinh lạc, tâm thân tương giao, điều hòa tỳ vị, lưu thông khí huyết nhất là vùng đầu, làm cho dinh vệ được điều hòa, âm dương được thăng bằng, qua đó thiết lập lại sự cân bằng cho cơ thể, tạo điều kiện để có được giấc ngủ ngon. Khi các phương pháp trên chưa cải thiện nên đi khám thầy thuốc chuyên khoa để được các thầy thuốc thăm, khám, chẩn đoán xác định rối loạn giấc ngủ để và được tư vấn điều trị thích hợp.
Những người bị rối loạn giấc ngủ thường xuyên nên tham khảo sử dụng sản phẩm PM Nature Pro giúp bạn ngủ ngon một cách an toàn hiệu quả, không tác dụng phụ.
PM Nature Pro là một sản phẩm chuyên biệt giúp cải thiện và điều hoà các rối loạn về giấc ngủ, nhịp sinh học được đăng ký bản quyền thương hiệu giữa các nhà khoa học của Hãng Enrinity Supplements Inc và Nhà Xuất Khẩu Veda Biologics, LLC U.S.A và nhà phân phối BNC Medipharm để hỗ trợ điều trị các bệnh lý về rối loạn giấc ngủ. PM Nature Pro giúp tạo ra giấc ngủ sinh học đến một cách tự nhiên khi cơ thể đòi hỏi nhu cầu nghỉ ngơi chứ không phải do ức chế thần kinh từ các loại thuốc an thần. Giấc ngủ tự nhiên sẽ giúp chúng ta sảng khoái thực sự sau khi thức dậy, tràn ngập năng lượng.
Công dụng PM Nature Pro giúp:
- Hỗ trợ điều trị các chứng loạn thần, rối loạn nhân cách do rối loạn giấc ngủ
- Điều trị các triệu chứng HẬU COVID-19 lo lắng, bồn chồn, mất ngủ, suy nhược…
- Giúp thư giãn, làm dịu căng thẳng stress, giảm lo âu, trầm cảm, suy nhược thần kinh, đau đầu, đau nửa đầu, mất ngủ, thiếu tập trung
- Chống rối loạn nhịp sinh học về lệch thời gian, múi giờ và địa lý
- Giúp điều hoà, ổn định các rối loạn tăng động, giảm chú ý, hành vi, cảm xúc, tự kỷ, tâm thần phân liệt…
- Đạt được giấc ngủ sâu nhanh chóng hơn, cải thiện chất lượng cuộc sống
- Tái tạo giấc ngủ tự nhiên (giấc ngủ sinh học)
- An toàn, không gây phụ thuộc, nhờn thuốc và không có tác dụng không mong muốn
- Hỗ trợ điều trị chứng động kinh, Parkisson, các rối loạn do hội chứng tiền mãn kinh…
- Lưu thông khí huyết, giảm đau đầu, ù tai, chóng mặt, hội chứng tiền đình, thiểu năng tuần hoàn não
- Ngăn ngừa tình trạng suy nhược, tăng sức đề kháng của cơ thể
Đối tượng sử dụng:
Người trưởng thành mất ngủ, khó ngủ, ngủ không ngon giấc. Trẻ em bị rối loạn tăng động, giảm chú ý, tự kỷ cần tham khảo ý kiến bác sĩ
Chi tiết xem thêm sản phẩm tại: >>> PM Nature Pro - Tái tạo giấc ngủ tự nhiên bằng thảo dược
SẢN PHẨM ĐƯỢC NHẬP KHẨU VÀ PHÂN PHỐI TRỰC TIẾP TẠI VIỆT NAM BỞI CÔNG TY TNHH THƯƠNG MẠI DỊCH VỤ Y TẾ BÌNH NGHĨA
Nhập Khẩu - SĐK: 10741/2021/ĐKSP
Trên đây chúng tôi đã giúp bạn tìm hiểu về rối loạn giấc ngủ theo quan điểm đông y như thế nào và cách điều trị ra sao. Hy vọng bài viết sẽ hữu ích với bạn và người thân. Cảm ơn bạn đã quan tâm, chúc bạn và gia đình luôn mạnh khỏe, hạnh phúc !
Bài viết cùng chuyên mục:
>>> Bài thuốc chữa mất ngủ từ táo đỏ - BNC medipharm
Viết bình luận