Rau đắng đất là loại rau được sử dụng nhiều trong các bữa ăn gia đình tại Việt Nam. Vậy rau đắng đất có tác dụng gì với sức khỏe là câu hỏi của nhiều người. Rau đắng là vị thuốc được chứng minh là có công dụng phòng và hỗ trợ điều trị một số vấn đề sức khỏe thường gặp. Ăn rau đắng giúp cải thiện khả năng nhận thức, hỗ trợ giảm cân, giảm căng thẳng, ngăn ngừa ung thư, thanh lọc cơ thể, ... Dưới đây chúng ta cùng đi tìm hiểu chi tiết xem rau đắng có tác dụng gì với sức khỏe con người.
1. Tổng quan về rau đắng đất
Rau đắng còn được gọi là rau xương cá, thuộc họ rau răm. Đây là loại cây thân thảo, chiều cao khoảng 10cm, có màu đỏ tím, thân và cành nhẵn, mọc tỏa tròn gần sát mặt đất. Cây rau đắng mọc hoang ở nhiều nơi, bao gồm đồng bằng, trung du và vùng núi thấp ở nước ta. Nó được xem là một thành phần trong nhiều phương thuốc y học cổ truyền.
Rau đắng có các thành phần gồm tinh dầu, oxalic, axit silicic, galic, cafeic, các glycosid, các dẫn chất polyphenol, dẫn chất anthranoid, các axit amin và các loại đường, chất nhầy,... Nó thường được ăn sống hoặc sấy khô và sử dụng như nhiều loại thảo dược khác.
Ở nước ta, rau đắng có 2 loại: Rau đắng đất và rau đắng biển. Tuy có vị giống nhau nhưng chúng lại có những ưu điểm riêng về công dụng đối với sức khỏe. Đặc điểm của 2 loại rau đắng này như sau:
+ Rau đắng đất:
Là loài thân thảo mọc bò trên mặt đất, tỏa tròn gần sát mặt đất, thân màu đỏ tím, có thể cao tới 10 - 30cm. Ăn rau đắng đất có tác dụng gì? Rau đắng đất trong Đông y có các tên gọi như cây càng tôm, biển súc, cây xương cá với vị đắng, tính bình và không độc, có công dụng lợi tiêu hóa, lợi tiểu, trừ thấp nhiệt và sơ can. Người bị tiểu gắt buốt, sỏi thận, nóng trong người, ăn uống khó tiêu,... đều có thể sử dụng loại rau này. Đồng thời, nó cũng giàu vitamin C, tăng sức đề kháng cho cơ thể, tăng khả năng chống lại bệnh tật, kể cả các bệnh tim mạch và ung thư;
+ Rau đắng biển:
Thường phát triển ở khu vực đầm lầy, bãi cỏ nơi có hơi ẩm hoặc mọc ở bờ ruộng nên còn được gọi là rau đắng đồng. Đây là loài thân thảo mọc bò, thân nhẵn có rễ, dài 10 - 40cm. Theo y học cổ truyền Việt Nam, rau đắng biển còn có tên gọi khác là cây ruột gà, rau sam trắng, rau sam đắng hoặc cây ba kích, có vị đắng, tính mát, giúp thanh nhiệt, tiêu độc, tiêu thũng và lợi tiểu. Nó được sử dụng để sắc uống chữa ho, trị chứng tiểu gắt, tiểu buốt, đi cầu khó. Ngoài ra, rau đắng biển còn có nhiều chất có lợi cho sức khỏe, tốt cho tuần hoàn não, tăng trí nhớ, giảm mệt mỏi tinh thần, hỗ trợ điều trị bệnh động kinh.
2. Rau đắng đất có tác dụng gì?
Điểm đặc biệt ở rau đắng đất chính là có thể sử dụng toàn bộ các bộ phận của rau để bào chế ra những vị thuốc giúp điều trị dứt điểm một số loại bệnh.
+ Hồi phục làn da:
Sử dụng rau đắng để làm lành các vết thương nhẹ sẽ cho thấy kết quả như mong đợi. Lấy một ít rau đắng đem vắt lấy phần nước cốt. Sau đó lấy nước cốt đó thoa đều lên vùng da bị thương, với loại nước này có tác dụng khử trùng, ngăn ngừa hiện tượng sẹo và giúp da mịn màng hơn.
+ Lợi tiểu:
Một trong những công dụng rõ rệt nhất ở loại rau này chính là lợi tiểu. Với những người hay bị tiểu buốt, chỉ cần sử dụng rau đắng sẽ làm dịu cơn đau và trị khỏi bệnh tình. Áp dụng phương pháp sau: Lấy một nắm khoảng 20g rau đắng phơi khô, sau đó đem sắc lên lấy thuốc uống sau mỗi bữa ăn. Sử dụng bài thuốc này liên tục trong 1 tuần sẽ thấy được kết quả rõ rệt.
+ Nâng cao sức đề kháng:
Công dụng này được đánh giá là hữu hiệu nhất, đó là bởi hàm lượng vitamin C dồi dào chứa trong rau đắng. Khi hấp thụ vào cơ thể sẽ giúp tăng sức đề kháng, bảo vệ các tế bào khỏi những tác nhân gây hại như vi khuẩn, vi rút ngoài môi trường. Ngoài ra còn có một số hoạt chất khác có tác dụng kháng khuẩn rất tốt.
+ Trị bệnh ngoài da:
Dịch được chiết xuất từ rau đắng có thể giúp trị được những triệu chứng của bệnh ngoài da như nổi mề đay, ghẻ ngứa. Bạn có thể xay nhuyễn rau và dùng phần bã đó đắp lên vùng da bị nổi mẩn đỏ, ngứa, phát ban, … thực hiện phương pháp này trong khoảng thời gian ngắn nhất định sẽ chữa trị dứt điểm tình trạng trên.
+ Giảm stress:
Khi bị căng thẳng hoặc lo âu, hãy thử nhai vài cọng rau đắng để cải thiện triệu chứng nhé. Lý do là nhờ có các hoạt chất chứa trong loại rau này có khả năng kiểm soát tốt lượng hormone, hạn chế được hiện tượng gây căng thẳng thường hay xảy ra.
+ Điều trị sỏi:
Phương pháp điều trị sỏi bàng quang bằng rau đắng được giới chuyên gia y tế nhận định khá tốt. Đó là nhờ trong rau đắng chứa nhiều thành phần tinh dầu, acid silicic, tanin, các chất dẫn polyphennol, antharanoid, … có tác dụng làm tan sỏi và đào thải ra khỏi cơ thể dễ dàng.
+ Chữa trị chứng táo bón:
Với những người bị bệnh táo bón kéo dài, sử dụng rau đắng để giảm thiểu tình trạng bệnh cũng là một trong những phương pháp điều trị nhanh chóng và an toàn đấy. Đặc tính của loại rau này là tính bình, giúp thanh lọc cơ thể và làm mát gan. Bên cạnh đó còn có hàm lượng chất xơ tự nhiên dồi dào sẽ hỗ trợ cải thiện bệnh tình mau chóng giảm hẳn.
+ Chống oxy hóa hiệu quả:
Trong thành phần dinh dưỡng của rau đắng có chứa khá nhiều chất chống oxy hóa cao. Vì thế có thể giúp loại trừ các gốc tự do gây tổn hại cho tế bào, qua đó sẽ ngăn ngừa sự hình thành và phát triển của các tế bào ung thư. Với loại rau này rất tốt cho những bệnh nhân mắc một số loại bệnh như Parkinson, Alzheimer, các vấn đề về tim mạch.
+ Trị viêm đường tiết niệu:
Nhờ chứa trong mình các thành phần chất chống oxy hóa cao mà rau đắng mang tác dụng kháng khuẩn rất tốt. Khi hấp thụ vào cơ thể sẽ bảo vệ các thành mạch tế bào, giúp chống lại các loại vi khuẩn gây viêm nhiễm nghiêm trọng, đặc biệt là viêm đường tiết niệu.
+ Chữa đau răng hiệu quả:
Nếu gặp phải trường hợp bị đau răng kéo dài nhưng bạn không thể tới nha sĩ khám ngay, thì có thể nghĩ tới việc sử dụng rau đắng để làm giải pháp tạm thời. Lấy khoảng 50 – 100g rau đắng sắc lên lấy thuốc uống 2 lần/ngày. Kiên trì áp dụng bài thuốc này từ 2 – 3 ngày sẽ giúp giảm bớt triệu chứng và đem lại cảm giác dễ chịu.
+ Trị bệnh tiểu đường:
Áp dụng bài thuốc sau đây sẽ giúp cải thiện bệnh tình, nguyên liệu gồm có 40 – 50g rau đắng đất; 20g thục địa; thêm vào đó một số vị thuốc như thiên hoa phấn, hoài sơn, sơn thù, đơn bì, bạch linh mỗi vị lấy 12g; mật nhân và trật tả mỗi vị lấy 8g. Mang tất cả nguyên liệu trên đem sắc thuốc lấy nước uống. Lưu ý nên sắc làm 2 phần nước rồi trộn đều lại, sau cùng chắt ra 1/2 chén nước. Với mỗi thang thuốc như vậy chia ra uống thành 2 lần/ngày, nên uống sau khi ăn.
3. Một số bài thuốc chữa bệnh từ rau đắng đất
+ Bài thuốc giúp giải độc và duy trì chức năng gan:
Chuẩn bị: Ké đầu ngựa, rau đắng đất, dây khổ qua và cỏ xước mỗi thứ 6g, cam thảo 3g, dành dành và nhân trần mỗi thứ 5g.
Thực hiện: Đem các vị tán bột rồi luyện thành viên hoặc sắc lấy nước uống, nên dùng trước khi ăn.
+ Bài thuốc hỗ trợ điều trị thoát vị đĩa đệm và đau nhức xương khớp:
Chuẩn bị: 3 – 5 lít rượu gạo 40 độ và 500g rau đắng đất phơi khô.
Thực hiện: Đem các dược liệu rửa sạch, để ráo và ngâm với rượu trong 30 ngày. Mỗi lần dùng 1 ly nhỏ sau khi ăn, ngày dùng 2 lần và duy trì bài thuốc trong vòng 30 ngày.
+ Bài thuốc chữa mụn nhọt, ghẻ lở, mề đay mẩn ngứa và dị ứng:
Chuẩn bị: Cả cây tươi.
Thực hiện: Rửa sạch và giã nát, sau đó đắp trực tiếp lên vùng da nổi mụn nhọt, ghẻ và ngứa ngáy.
+ Bài thuốc điều trị đau gan:
Chuẩn bị: Cây cứt quạ và cây rau đắng đất bằng lượng nhau.
Thực hiện: Đem nguyên liệu rửa sạch, để ráo và nấu nhừ, lược bỏ bã và đun nhỏ lửa cho thành cao. Sau đó thêm 1 ít mật ong vào và để dùng dần. Mỗi lần dùng 1 thìa cà phê, ngày dùng 3 lần.
+ Bài thuốc lợi mật, thanh nhiệt, giải độc, nhuận gan và thông tiện:
Chuẩn bị: Hạt bìm bìm biếc 2g, lá atiso 15g và toàn cây rau đắng 12g.
Thực hiện: Dùng các vị sắc lấy nước uống.
4. Những câu hỏi thường gặp về rau đắng
+ Rau đắng kỵ với gì?
Rau đắng ăn kèm với mọi loại thực phẩm mà không hề gây ra bất kì tác hại nào. Hơn nữa, nếu kết hợp loại rau này trong các món ăn sẽ giúp bồi bổ nhiều dưỡng chất thiết yếu cho cơ thể.
+ Ăn rau đắng có giảm cân không?
Như những loại rau xanh khác, rau đắng chứa rất nhiều chất xơ tự nhiên, rất tốt cho việc giảm cân. Khi tiêu thụ rau đắng, một số dưỡng chất có khả năng giảm thiểu lượng cholesterol và chất béo dư thừa trong máu như tryglyceride. Đây chắc chắn sẽ là một trong những nguyên liệu tự nhiên hỗ trợ hiệu quả cho những ai có ý định giảm cân.
+ Sau sinh có được ăn rau đắng?
Rau đắng có bản chất là tính lạnh nên với mẹ bầu sau thai kì nên tránh tiếp xúc loại thực phẩm này hoặc một số loại tương tự. Sau thai kì, nếu ăn đồ lạnh có thể khiến cho hệ tiêu hóa của mẹ mắc phải một số trường hợp như đi ngoài nhiều, đau bụng… Điều đó có thể gây ảnh hưởng tới chất lượng sữa mẹ cho trẻ nhỏ. Đặc biệt, việc này cũng có khả năng làm cho bé dễ bị một vài bệnh lý như tiêu chảy, khó tiêu…
+ Rau đắng có tốt cho mẹ bầu?
Tuy rau đắng mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe nhưng theo các bác sĩ cho rằng những bà mẹ đang mang thai không nên sử dụng. Nguyên nhân là vì chất charatin trong loại thực phẩm này tuy có công dụng ổn định huyết áp, có ích đối với người bị tiểu đường nhưng lại gây ảnh hưởng đến thai phụ gia tăng nguy cơ co thắt tử cung, xuất huyết hoặc thậm chí là sẩy thai.
+ Rau đắng ăn như thế nào?
Có rất nhiều cách chế biến đối với loại rau này, bạn có thể dùng để xào hoặc nấu canh đều mang lại hương vị thơm ngon và đầy bổ dưỡng. Nhất là những món gỏi hoặc lẩu cá nếu dùng kèm với loại rau này chắc chắn là sự kết hợp không thể hoàn hảo hơn.
+ Rau đắng biển dùng để làm gì?
Như rau đắng đất, loại rau đắng biển cũng có những công dụng không khác loại kia là mấy. Tuy nhiên ở Việt Nam lại ít được sử dụng, nhất là trong Đông y; có thể là tính phổ biến của loại rau này chưa nhiều và những nghiên cứu về nó vẫn chưa minh chứng được hết mọi lợi ích mà loại rau này mang lại.
Nhưng bạn cũng có thể dùng loại rau đắng biển này trong một số món ăn như gỏi, các món canh,… cũng sẽ góp phần làm tăng thêm hương vị cho bữa ăn gia đình.
+ Rau đắng mọc ở đâu?
Với loại rau đắng này thường mọc hoang trên các vùng đất khô cạnh bãi sông, ven biển. Ngoài ra chúng còn được trồng nhiều nhất ở vùng đồng bằng sông Cửu Long.
+ Ăn rau đắng hàng ngày có tốt không?
Tuy ăn rau đắng thường xuyên là điều rất tốt nhưng bạn cũng cần phải lưu ý về cách sử dụng và liều lượng trước khi chế biến để tránh gặp phải những trường hợp ngoài ý muốn gây ảnh hưởng đến sức khỏe.
+ Rau đắng miền Bắc gọi là gì?
Hầu hết ở khắp các vùng miền đều gọi loại rau này là rau đắng vì bản chất nó có vị đặng. Loại rau này khi nấu chín lại cho ra vị ngọt tự nhiên, mang lại những hương vị thơm ngon và đầy bổ dưỡng nhờ những thành phần dinh dưỡng chứa trong nó.
5. Lưu ý khi ăn rau đắng
Rau đắng chứa nhiều chất xơ và các chất dinh dưỡng nên rất tốt cho một chế độ ăn giảm béo, ngăn ngừa nguy cơ rối loạn mỡ máu, phù hợp với người đang mắc các bệnh mạn tính như đái tháo đường, tăng huyết áp, ... Lưu ý khi ăn rau đắng như sau:
Nên sử dụng cả phần lá và thân của cây rau đắng, ăn rau tươi cùng với cháo nóng sẽ rất tốt cho sức khỏe. Đặc biệt, ăn rau đắng với cháo cá lóc hay cháo cá kèo vừa ngon miệng lại bổ dưỡng;
Nếu ngại vị đắng của rau, bạn có thể luộc chín rau đắng rồi ăn chung với cá kho hoặc thịt kho. Hoặc có thể nấu rau đắng thành canh, nấu lẩu để giảm bớt vị đắng của rau. Ngoài ra, người dùng có thể xào rau đắng với tôm, thịt cùng với dầu mỡ và nước cốt dừa;
Phụ nữ mang thai nên cẩn trọng khi sử dụng rau đắng vì có một số thử nghiệm cho thấy các chất trong rau đắng có thể gây co bóp tử cung, tăng thời gian đông máu, làm tăng nguy cơ xuất huyết, sảy thai;
Người có hệ tiêu hóa không tốt nếu ăn nhiều rau đắng có thể bị đi tiêu lỏng;
Chỉ ăn rau đắng để ăn kiêng có thể gây cảm giác buồn nôn, đầy tức bụng hoặc rối loạn tiêu hóa. Do đó, bạn cần điều chỉnh chế độ ăn hợp lý, kết hợp ăn rau đắng với các loại thực phẩm khác để cung cấp đủ dưỡng chất cho cơ thể, kết hợp với việc tập luyện hợp lý để đạt được hiệu quả giảm cân như mong muốn;
Không nên ăn rau đắng liên tục trong thời gian trên 3 tháng. Bạn chỉ nên bổ sung rau đắng khi cần hỗ trợ điều trị một vấn đề sức khỏe nào đó;
Do ảnh hưởng của các thành phần trong rau đắng tới hệ bài tiết, hệ hô hấp, hệ tuần hoàn và lượng đường trong máu nên trước khi sử dụng rau đắng, bạn nên hỏi ý kiến bác sĩ.
Rau đắng là loại thực phẩm tốt cho sức khỏe với nhiều công dụng tuyệt vời. Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn, người dùng cần ghi nhớ những nguyên tắc cần thiết khi ăn rau đắng đã được đề cập ở trên.
Trên đây chúng tôi đã giúp bạn tìm hiểu rau đắng có tác dụng gì với sức khỏe con người. Hy vọng bài viết sẽ hữu ích với bạn và người thân, cảm ơn bạn đã quan tâm, chúc bạn và gia đình luôn mạnh khỏe, hạnh phúc !
Có thể bạn quan tâm:
>>> Rau đắng biển có tác dụng gì với sức khỏe con người?
Viết bình luận