Collagen là một trong những protein quan trọng trong cơ thể nó bao gồm chuỗi các axit amin, thành phần trong liên kết cơ, da, gân, … Vậy tác dụng của collagen là gì và cách bổ sung ra sao là câu hỏi của nhiều người. Collagen mang lại nhiều lợi ích sức khỏe và rất ít rủi ro được biết đến. Chất bổ sung này có thể cải thiện sức khỏe của da bằng cách giảm nếp nhăn, giúp tăng khối lượng cơ, ngăn ngừa mất xương và giảm đau khớp. Dưới đây chúng ta cùng đi tìm hiểu xem tác dụng của collagen là gì và cách bổ sung ra sao.
1. Tổng quan về collagen
Collagen là protein nhiều nhất trong cơ thể người, chiếm 5 – 6% trọng lượng cơ thể người trưởng thành (Hall, 1964). Đơn vị cơ bản của collagen là tropocollagen, một glycoprotein được cấu tạo bởi 4 amino acid (Proline, hydroxyproline, glycine và lysine), tổ chức trong một chuỗi xoắn 3 ba.
Chuỗi xoắn ba (3 chuỗi alpha) của tropocollagen, đơn vị cơ bản của collagen trưởng thành. Phân tử được ổn định bởi sự có mặt của chuỗi alpha có các amino acids liên kết hydro giúp các chuỗi này vững chắc và cứng rắn. Tropocollagen cung cấp chất nền cho các collagen trưởng thành, cấu tạo nên các sợi, sau đó là bó sợi.
Chuỗi xoăn ba (3 chuỗi alpha) của tropocollagen, đơn vị cơ bản của collagen trưởng thành. Phân tử được ổn định bởi sự có mặt của chuỗi alpha được hình thành bởi các amino acids liên kết với nhau bằng các liên kết hydro giúp cấu trúc này trở nên vững chắc.
Mặt cắt ngang của sợi gân. Các sợi collagen được nhóm lại trong các bó riêng biệt ở các câp độ khác nhau
Cấu trúc phân cấp của gân theo Kastelic et Al., 1978 (được xây dựng lại và cập nhật)
Collagen là một protein cấu trúc, linh hoạt và vững chắc
Các sợi collagen đóng vai trò quan trọng cấu thành nên các tổ chức mô liên kết và ngoại bào, tạo nên giàn dáo của cơ thể, là thành phần chính của da, xương, cơ, gân, dây chằng, bao khớp, sụn và khuôn ngoại bào.
Các chức năng khớp tối ưu được đảm bảo bởi các cấu trúc ổn định tìm thấy trong:
Thành phần ngoài khớp (gân, cơ, dây chằng, bao khớp
Thành phần nội khớp (dây chằng nội khớp và sụn khớp)
Những cấu trúc này cho phép sự ổn định và linh động diễn ra trong cùng một lúc, bao gồm chủ yếu là collagen. Do đó, collagen khỏe mạnh vô cùng cần thiết đối với hệ thống cơ xương khớp. Collagen cũng đóng vai trò rất cần thiết đối với việc kích hoạt quá trình sửa chữa mô; tuy nhiên, sự tái tạo collagen sinh lý vô cùng chậm.
A - Sự liên tục của các sợi collagen trong dây chằng của chuột trưởng thành. Hình ảnh kính hiển vi điện tử từ Provenzano P.P. và Vanderby R. Jr. – Hình thái và tổ chức của sợi Collagen: Ý nghĩa của việc truyền lực trong dây chằng và gân. Sinh học khuôn ngoại bào 25 (2006) 71-84.
B - Sửa chữa sau chấn thương của kết cấu collagen. Hình ảnh kính hiển vi điện tử từ Provenzano P.P., Hurschler C., Vanderby R. Jr. – Connect. Tiss. Độ phân giải 42: 123-133, 2001.
Thời điểm đỉnh của sinh tổng hợp collagen xảy ra giữa 45 – 60 tuổi. Sau độ tuổi này, Collagen giảm mạnh kèm theo sự giảm của elastin và proteoglycans
Đường cong vòng đời của các đại phân tử quan trọng nhất trong khuôn ngoại bào
Tuổi tác, chấn thương, tư thế sai và các bệnh lý viêm nhiễm mạn tính phá hủy tính toàn vẹn và chất lượng của các sợi collagen. Các sợi collagen không còn được tổ chức dưới dạng đường thẳng nữa mà bị đứt gãy và chồng chéo lên nhau. Điều này khiến khiến collagen giảm hoặc mất chức năng hỗ trợ cơ học cũng như giàn dáo sinh học cho toàn bộ cơ thể.
Hơn thế nữa, sự thiếu hụt collagen cũng được biểu hiện thành tình trạng viêm hoặc các bệnh lý thoái hóa của hệ thống cơ xương khớp và những cấu trúc có nguồn gốc trung bì khác.
2. Tác dụng của Collagen
+ Giúp giảm đau khớp:
Collagen giúp duy trì tính toàn vẹn của sụn, đó là mô giống như cao su bảo vệ khớp của bạn. Khi lượng collagen trong cơ thể bạn giảm đi khi già đi, nguy cơ mắc các bệnh thoái hóa khớp như viêm xương khớp sẽ tăng lên.
Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng bổ sung collagen có thể giúp cải thiện các triệu chứng viêm xương khớp và giảm đau khớp.
Trong một nghiên cứu, 73 vận động viên tiêu thụ 10 gram collagen mỗi ngày trong 24 tuần đã giảm đau khớp đáng kể khi đi bộ và khi nghỉ ngơi, so với một nhóm không sử dụng.
Trong một nghiên cứu khác, người lớn uống 2 gram collagen mỗi ngày trong 70 ngày. Những người dùng collagen đã giảm đau khớp đáng kể và có khả năng tham gia hoạt động thể chất tốt hơn so với những người không dùng.
Các nhà nghiên cứu đã đưa ra giả thuyết rằng collagen bổ sung có thể tích lũy trong sụn và kích thích các mô của bạn tạo ra collagen.
Nếu bạn muốn thử dùng một chất bổ sung collagen cho tác dụng giảm đau, các nghiên cứu khuyên bạn nên bắt đầu với liều 8 - 12 gram hàng ngày.
+ Cải thiện sức khỏe làn da:
Collagen là thành phần chính của da. Loại protein này đóng một vai trò trong việc tăng cường sức khỏe cho làn da, tăng sức độ đàn hồi và hydrat hóa. Khi có tuổi, cơ thể bạn sản xuất ít collagen hơn, dẫn đến da khô và hình thành nếp nhăn.
Tuy nhiên, một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng peptide collagen hoặc chất bổ sung có chứa collagen có thể giúp làm chậm sự lão hóa của làn da của bạn bằng cách giảm nếp nhăn và khô.
Trong một nghiên cứu, những phụ nữ sử dụng chất bổ sung có chứa 2,5-5 gram collagen trong 8 tuần, kết quả cho thấy những phụ này ít bị khô da ít hơn và tăng đáng kể độ đàn hồi của da so với những người không sử dụng chất bổ sung.
Một nghiên cứu khác cho thấy những phụ nữ uống đồ uống pha với bổ sung collagen hàng ngày trong 12 tuần cho kết quả là hydrat hóa da tăng và giảm đáng kể độ sâu của nếp nhăn so với nhóm đối chứng.
Tác dụng giảm nếp nhăn của các chất bổ sung collagen là do khả năng kích thích cơ thể bạn tự sản xuất collagen. Ngoài ra, việc bổ sung collagen có thể thúc đẩy sản xuất các protein khác trong cấu trúc da của bạn, như elastin và fibrillin.
+ Tăng cường sức khỏe tim mạch:
Các nhà nghiên cứu đã đưa ra giả thuyết rằng việc bổ sung collagen có thể giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch. Collagen cung cấp cấu trúc cho các động mạch, đó là các mạch máu mang máu từ tim đến khắp cơ thể. Không có đủ collagen, các động mạch có thể trở nên yếu và dễ vỡ.
Điều này có thể dẫn đến xơ vữa động mạch, một bệnh đặc trưng bởi sự hẹp của các động mạch. Xơ vữa động mạch có khả năng dẫn đến đau tim và đột quỵ.
Trong một nghiên cứu, 31 người trưởng thành khỏe mạnh đã uống 16 gram collagen mỗi ngày trong 6 tháng. Cuối cùng, họ đã giảm đáng kể độ cứng động mạch so với trước khi họ bắt đầu dùng chất bổ sung.
Tuy nhiên, cần nhiều nghiên cứu hơn về vai trò của việc bổ sung collagen đối với sức khỏe của tim.
+ Có thể ngăn ngừa mất xương:
Xương của bạn được làm chủ yếu từ collagen, chúng giúp xương giữ cấu trúc và chắc khỏe. Giống như collagen trong cơ thể xấu đi khi bạn già đi, khối lượng xương cũng vậy. Điều này có thể dẫn đến các tình trạng như loãng xương, có dấu hiệu đặc trưng là mật độ xương thấp và gia tăng nguy cơ gãy xương cao hơn.
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc bổ sung collagen có thể có một số tác dụng nhất định trong cơ thể giúp ức chế sự phân hủy xương dẫn đến chứng loãng xương.
Trong một nghiên cứu, phụ nữ dùng bổ sung canxi kết hợp với 5 gram collagen hoặc bổ sung canxi và không có collagen hàng ngày trong 12 tháng. Vào cuối cuộc nghiên cứu, những phụ nữ sử dụng chất bổ sung canxi và collagen có lượng loại protein thúc đẩy sự phân hủy xương thấp hơn đáng kể để so với những người chỉ dùng canxi.
Một nghiên cứu khác cho thấy kết quả tương tự ở 66 phụ nữ dùng 5 gram collagen mỗi ngày trong vòng 12 tháng. Những phụ nữ sử dụng collagen cho thấy sự gia tăng tới 7% mật độ khoáng xương (BMD) so với những phụ nữ không tiêu thụ collagen.
BMD là thước đo mật độ khoáng chất, chẳng hạn như canxi trong xương của bạn. BMD thấp có liên quan đến xương yếu và phát triển bệnh loãng xương.
Những kết quả này rất hứa hẹn, nhưng cần nhiều nghiên cứu trên người nhiều hơn trước khi vai trò của thực phẩm chức năng collagen đối với sức khỏe của xương được xác nhận hoàn toàn.
+ Có thể tăng khối lượng cơ bắp:
Mô cơ được cấu tạo từ 1% đến 10% collagen. Collagen giúp giữ cho cơ bắp của mạnh mẽ và hoạt động chính xác. Các nghiên cứu cho thấy bổ sung collagen giúp tăng khối lượng cơ bắp ở những người bệnh thiểu cơ do mất khối lượng cơ xảy ra theo tuổi tác.
Các nhà nghiên cứu đã gợi ý rằng việc sử dụng collagen có thể thúc đẩy quá trình tổng hợp protein cơ bắp như creatine, cũng như kích thích tăng trưởng cơ bắp sau khi tập thể dục.
Tuy nhiên, cần nhiều nghiên cứu hơn để điều tra tiềm năng của collagen để tăng khối lượng cơ bắp.
+ Lợi ích sức khỏe khác:
Bổ sung collagen có thể có các lợi ích sức khỏe khác, nhưng những điều này chưa được nghiên cứu rộng rãi. Tóc và móng. Uống collagen có thể làm tăng sức mạnh của móng tay bằng cách ngăn ngừa giòn. Ngoài ra, nó có thể kích thích tóc và móng của bạn mọc dài hơn.
Giảm cân. Một số người tin rằng bổ sung collagen có thể thúc đẩy giảm cân và trao đổi chất nhanh hơn. Tuy nhiên vẫn chưa có nghiên cứu nào hỗ trợ cho những tuyên bố này. Mặc dù những tác động tiềm năng này rất hứa hẹn, nhưng cần nhiều nghiên cứu hơn trước khi đưa ra kết luận chính thức về tác dụng của việc sử dụng thực phẩm chức năng collagen.
3. Bổ sung collagen bằng cách nào?
Bước sang tuổi 30, nhiều chị em ngỡ ngàng vì làn da “xuống dốc không phanh”. Các vết nhăn, chân chim xuất hiện dày ở khóe mắt, khóe miệng, làn da trở nên sạm nám, không đều màu, da khô và các đường nét trên khuôn mặt chùng nhão, chảy xệ. “Tội đồ” của của sự “tàn phai nhan sắc” này là do suy giảm collagen gây nên lão hóa da.
Nhiều phụ nữ cho rằng, qua tuổi 30 làn da mới cần được chăm sóc nhưng sự thật là lão hóa da đã bắt đầu từ tuổi 20. Sau tuổi 30 tốc độ lão hóa diễn ra khốc liệt hơn, đặc biệt là sau sinh nở. Sự lão hóa của làn da còn bị tác động “kép” bởi chính sự lão hóa nội tại tự nhiên trong cơ thể và sự tác động bởi các yếu tố bên ngoài như: tia cực tím, ô nhiễm môi trường, stress…khiến tốc độ lão hóa da càng diễn ra nhanh hơn.
Có 2 phương pháp bổ sung collagen cơ bản là phương pháp bổ sung collagen ngoại sinh tức là “từ ngoài vào trong” thông qua các loại mỹ phẩm thoa ngoài và phương pháp nội sinh “từ trong ra ngoài” thông qua việc ăn uống thực phẩm chứa collagen hoặc các loại viên uống hỗ trợ bổ sung collagen.
Một phương pháp đơn giản nhất mà bạn có thể áp dụng để bổ sung collagen cho cơ thể đó chính là thông qua chế độ ăn uống. Các loại thực phẩm có màu xanh đậm như bông cải xanh, rau bina, cải chíp… hay là các chế phẩm từ đậu nành, các thực phẩm giàu omega 3…. được khuyến khích là nên sử dụng để kích thích sản sinh collagen cho cơ thể. Thế nhưng, ở các loại thực phẩm hàng ngày, hàm lượng collagen mà bạn có thể hấp thụ được sẽ không có nhiều, từ đó mà hiệu quả sẽ không cao.
Đối với những người đã ở độ tuổi ngoài 30, việc bổ sung collagen thông qua đường ăn uống hoặc thậm chí là thông qua các sản phẩm bôi ngoài có chứa collagen để trẻ hóa làn da đã không còn có thể mang lại tác dụng như mong muốn được nữa. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng, thực chất các phân tử collagen quá lớn để có thể thấm sâu vào da và cho sự cải thiện rõ rệt. Mặt khác, khi được bôi lên da, collagen chỉ có thể tiếp xúc với bề mặt da và trôi đi khi rửa sạch. Thêm nữa, collagen cũng có một nhược điểm nữa là thường có nhiều tác dụng phụ và kích ứng cho da hơn dạng viên hay nước uống. Các sản phẩm kem collagen cũng dễ bị làm giả, làm nhái nhiều hơn.
Thay vào đó, bạn cần phải sử dụng các sản phẩm collagen dạng uống để có thể mang lại tác dụng mạnh hơn cho cơ thể và làn da. Phương thức bổ sung nội sinh thông qua các thực phẩm giàu collagen được đánh giá là hiệu quả hơn cả. Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng, các loại viên uống collagen có khả năng phát huy tác dụng tốt hơn so với thoa ngoài nhờ khả năng thấm sâu đến nhiều vị trí trên cơ thể, thúc đẩy độ đàn hội và ngăn ngừa lão hóa từ bên trong.
Mặt khác, collagen còn là thành phần quan trọng của sụn, dây chằng, gân… nên nếu bạn bổ sung collagen thông qua đường uống sẽ cung cấp thêm collagen cho các bộ phận này, giúp tăng cường sức khỏe. Ngoài ra, việc bổ sung collagen còn giúp bạn tăng cường thêm hệ miễn dịch, hỗ trợ sự hoạt động của các cơ quan như tim, gan, phổi, ngăn ngừa ung thư….
Hiện nay ở trên thị trường có khá nhiều sản phẩm bổ sung collagen khác nhau, do đó mà bạn cần phải cân nhắc và tìm hiểu thật kỹ để đảm bảo an toàn và hiệu quả khi sử dụng. Các chuyên gia khuyên rằng, bạn nên lựa chọn những loại sản phẩm collagen được chiết xuất từ da cá. Bởi lẽ dòng sản phẩm này sẽ mang lại hiệu quả cao hơn, giúp cơ thể hấp thụ tốt hơn. Từ đó mà giữ cho làn da của bạn được tươi trẻ, ngăn ngừa những dấu hiệu của lão hóa sớm.
+ Sử dụng collagen với liều lượng hợp lý:
Mặc dù collagen rất tốt cho sức khỏe và sắc đẹp của làn da, tuy nhiên không phải vì thế mà bổ sung collagen càng nhiều sẽ càng tốt. Thông thường cơ thể con người chỉ hấp thu được một lượng collagen nhất định khoảng 1000mg – 1500mg. Nếu vượt quá ngưỡng này thì collagen sẽ bị đào thải ngay lập tức ra bên ngoài, gây ra sự lãng phí rất lớn và không đem lại làn da đẹp như mong muốn.
Vậy nên uống Collagen bao nhiêu là đủ, hiệu quả? Các bác sĩ khuyên người dùng nên uống Collagen trong vòng 3 tháng, sau đó ngừng thuốc trong 1 tháng để Collagen phát huy và cơ thể tiếp nhận từ từ giúp việc chăm sóc da được hiệu quả hơn, quan sát hiệu quả đem lại cũng nhưng để cơ thể hấp thụ dần collagen. Việc sử dụng quá nhiều collagen trong một thời gian dài lại có thể khiến việc hấp thu dưỡng chất trở nên quá tải.
Trong trường hợp, da bạn bị nám nặng, bạn cần dùng thuốc với liều mạnh hơn và cố gắng duy trì trong 6 tháng để có được kết quả tốt nhất.
Ngược lại, việc sử dụng không đều đặn, ngắt quãng, hôm dùng hôm không chẳng những không có tác dụng tốt hơn mà còn phí công sức và tiền bạc.
+ Bổ sung collagen vào thời điểm nào trong ngày:
Nhiều phụ nữ thường có suy nghĩ chủ quan, cứ bổ sung collagen vào trong cơ thể là được. Nhưng để collagen được hấp thụ tối đa nhất thì cần phải chú ý đến thời gian uống và liều lượng bổ sung collagen vào cơ thể.
Các nghiên cứu chỉ ra rằng buổi tối là thời gian mà quá trình Trao đổi chất và tái tạo da diễn ra mạnh mẽ nhất. Cho nên áp dụng cách uống Collagen vào thời điểm này sẽ giúp cơ thể hấp thụ nhanh và tác dụng của Collagen đạt hiệu quả tối ưu nhất. Một chu kì của collagen (từ khi sinh ra cho tới khi kết thúc) đó là: trong thời gian chúng ta ngủ, đặc biệt là khoảng thời gian 3 tiếng kể từ khi bắt đầu ngủ thì collagen sẽ được sinh ra, đây là thời điểm quan trọng để ta hấp thụ collagen. Nếu uống collagen đúng thời điểm sẽ thúc đẩy quá trình sản sinh collagen nhiều hơn, giúp da phục hồi được những liên kết đã hư là da trở nên căng mịn không còn tình trạng chảy xệ. Đặc biệt sau khi - dùng collagen các bạn không nên dung nạp thêm bất kỳ thức ăn nào, vì như vậy sẽ khiến cho collagen hòa lẫn vào thức ăn dẫn đến quá trình hấp thụ collagen trở nên kém hơn.
+ Chọn sản phẩm có nguồn gốc rõ ràng đến từ thương hiệu uy tín:
Chọn sản phẩm không rõ nguồn gốc cũng là một trong những quan điểm sai lầm mà chị em thường mắc phải. Nắm bắt được tâm lý thích làm đẹp, mê hàng ngoại của chị em, nhiều nơi bày bán các sản phẩm không rõ ràng về nguồn gốc, chưa được kiểm định về chất lượng và độ an toàn. Tuy nhiên, sử dụng các loại collagen không rõ nguồn gốc có thể ảnh hưởng đến sức khỏe. Sử dụng các sản phẩm giả, kém chất lượng thậm chí còn gây ra các tác dụng phụ như dị ứng da, nổi mụn, đau bụng, nôn ói hay mẩn ngứa. Loại collagen chứa chất bảo quản độc hại sẽ gây hậu quả nghiệm trọng cho cơ thể và sắc đẹp của chị em.
Sử dụng các loại collagen không rõ nguồn gốc, sản phẩm giả, kém chất lượng có thể ảnh hưởng đến sức khỏe, thậm chí là gây ra các tác dụng không mong muốn như: dị ứng da, nổi mụn, đau bụng, nôn ói hay mẩn ngứa. Nên nhớ rằng, thực phẩm chức năng Collagen dạng uống bổ sung trực tiếp vào cơ thể con người, do đó cần chọn sản phẩm có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng đến từ thương hiệu uy tín.
Các loại collagen chứa chất bảo quản độc hại sẽ gây hậu quả nghiệm trọng cho cơ thể và sắc đẹp của chị em phụ nữ.
Thật giả lẫn lộn là điều làm người tiêu dùng hoang mang khi mua sản phẩm chăm sóc sức khỏe và làm đẹp. Hiện nay, collagen được bán đại trà trên thị trường và có rất nhiều loại không rõ nguồn gốc, hàng giả, hàng nhái khó phân biệt đâu mới là hàng chính hãng nếu không tinh tường.
Do đó, bạn chỉ nên chọn những loại collagen rõ nguồn gốc, có thương hiệu uy tín, được bán tại nhà thuốc hoặc các siêu thị chuyên về chăm sóc sức khỏe để đảm bảo sản phẩm được kiểm soát chặt chẽ về chất lượng, đề phòng mua phải hàng giả kém chất lượng ảnh hưởng sức khỏe, gặp phải những tác dụng phụ không mong muốn.
Khi lựa chọn sản phẩm, chị em cần kiểm tra kỹ thông tin bao bì, gồm: nhà sản xuất, hãng phân phối, hạn sử dụng, chứng nhận kiểm nghiệm an toàn, thành phần từ thiên nhiên, không chứa chất bảo quản và màu nhân tạo Ngoài ra, chị em cần quan tâm đến khả năng hấp thu của sản phẩm. Collagen chỉ có thể hấp thu và đem lại hiệu quả cao nếu được thủy phân thành các phân tử siêu nhỏ. Để tìm hiểu về thông tin sản phẩm có thực sự uy tín, chị em nên lưu ý đến các kết quả nghiên cứu, thành tựu hay giải thưởng từ các tổ chức, hiệp hội danh tiếng trao tặng.
Trên đây chúng tôi đã giúp bạn tìm hiểu tác dụng của collagen là gì và cách bổ sung ra sao. Hy vọng bài viết sẽ hữu ích với bạn và người thân. Cảm ơn bạn đã quan tâm, chúc bạn và gia đình luôn mạnh khỏe, hạnh phúc !
Có thể bạn quan tâm:
>>> Uống collagen nào tốt nhất hiện nay
Viết bình luận