Hầu hết mọi người đều biết hút thuốc lá có hại cho sức khỏe, nhất là đối với hệ hô hấp. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ hút thuốc lá có hại như thế nào cho hệ hô hấp. Mời bạn đọc tìm hiểu qua bài viết dưới đây.
1.Tại sao hút thuốc lá có hại cho sức khỏe
Thuốc lá có nhiều tác hại đến sức khỏe không chỉ với người sử dụng mà còn đối với người xung quanh. Trong khói thuốc lá có những chất độc gì? Dưới đây là những độc chất nổi bật có trong khói thuốc lá bạn cần biết:
1.1. Nicotine
Nicotine là một hóa chất có chứa nitơ. Chất này không màu và chuyển sang màu nâu khi cháy và có mùi khi tiếp xúc với không khí. Nicotine hấp thụ qua da, miệng lẫn niêm mạc mũi/hít vào phổi. Hàm lượng nicotine trong các loại thuốc lá là khác nhau, dao động trong khoảng từ 2 – 10%, thậm chí lên đến 16% ở một số loại thuốc lào tốt.
Chất nicotine được đưa đến não nhanh chóng (khoảng 10 giây) qua con đường hút thuốc lá. Hút một điếu thuốc là bạn có thể đã đưa từ 1-2mg nicotine vào cơ thể.
Cùng với heroin và cocain, nicotine là thành phần nằm trong danh sách nhóm gây nghiện bởi nó tác động lên hệ thần kinh trung ương với sự có mặt của các thụ thể nicotine trên các cấu trúc não. Trong cơ thể nicotine nhanh chóng được chuyển hóa thành cotinin và được thải trừ qua đường tiểu.
Nicotine gây tác hại gì cho cơ thể chúng ta? Bạn cũng biết, nicotine là hóa chất nguy hiểm và gây nghiện cao, nó có khả năng làm tăng huyết áp, nhịp tim, lưu lượng máu đến tim và thu hẹp động mạch (mạch máu dẫn máu từ tim). Nicotine còn làm xơ cứng thành động mạch, dẫn đến nhồi máu cơ tim. Tùy vào tần suất hút thuốc của một người mà nicotine tồn tại trong cơ thể người hút trong bao lâu, thường là sẽ từ 6-8 tiếng.
1.2.Hắc Ín (Tar)
Hắc ín (nhựa thuốc lá) thường có màu đen quánh giống như nhựa đường. Với đặc tính là chất dính, chất nhầy thường nên nhựa thuốc lá dễ bám vào lông mao của phổi làm giảm chức năng của lông mao.
1.3.Monoxit Carbon (Khí CO)
Khi hút thuốc lá bạn sẽ hít vào một loại khí độc có nồng độ cao là Carbon monoxide (CO). Khí này hấp thụ vào máu sẽ gắn với hemoglobine với ái lực mạnh hơn 20 lần oxy. CO có thể làm giảm lượng oxy dùng để vận chuyển các tế bào hồng cầu; bên cạnh đó làm tăng lượng cholesterol tích tụ ở thành trong của động mạch.
Dần dần, sau một thời gian các động mạch sẽ bị xơ cứng lại, kéo theo các bệnh nguy hiểm cho sức khỏe chúng ta như bệnh tim, bệnh động mạch, thậm chí là nhồi máu cơ tim.
1.4.Các phần tử nhỏ có trong khói thuốc
Ngoài những chất thường thấy trong khói thuốc lá, còn có hàng nghìn chất kích thích dạng khí hoặc dạng hạt không thể nhận biết bằng mắt thường. Các hạt nhỏ sẽ làm thay đổi cấu trúc niêm mạc phế quản, làm mất tế bào lông hút, giảm hiệu quả thanh lọc mang lại cảm giác long đờm sau khi sử dụng.
1.5.Các chất gây ung thư
Bên trong điếu thuốc lá có hơn 40 chất gây ung thư như: HCN, Formaldehyde, chì, asen, benzen… Những chất này cũng có mặt trong các loại hóa chất tẩy rửa, diệt côn trùng…
Chúng tác động mạnh đến các tế bào bề mặt của đường hô hấp, gây ra tình trạng viêm nhiễm mãn tính, biến đổi tế bào dẫn đến những hậu quả khó lường.
2. Tác hại của thuốc lá với hệ hô hấp
2.1.Ảnh hưởng của thuốc đến chức năng phổi
Khi chúng ta hít vào, không khí sẽ vào đường hô hấp trên qua mũi và miệng, nơi không khí được lọc, sưởi ấm và làm ấm. Không khí hít vào sẽ đi qua khí quản để vào phổi.
Trong mỗi phổi đều có một hệ thống phế quản, phế quản gốc như là nhánh chính của cây với các cành cây nhỏ là những phế quản, sau 17 - 20 lần phân chia thành các tiểu phế quản tận, từ các tiểu phế quản đó sẽ dẫn đến các túi nhỏ chứa khí gọi là phế nang, nó giống như chùm nho. Ở phế nang quá trình trao đổi khí sẽ xảy ra. Máu sẽ đổi CO2 lấy O2 đến các tổ chức của cơ thể.
Hệ thống hô hấp có một số hàng rào bảo vệ để chống lại các bệnh. Quá trình lọc ở đường hô hấp trên giúp ngăn chặn vi khuẩn, virút và các chất gây kích thích từ ngoài vào trong phổi. Khí quản và tổ chức phổi sản xuất ra chất nhầy giúp cho việc lấy và mang các chất bẩn ra ngoài. Hỗn hợp chất nhầy và chất tạp nhiễm sẽ được đưa ra ngoài nhờ các lông nhỏ li ti gọi là lông chuyển, những lông này lay động rất nhanh về phía trên, trong một số vùng tốc độ của lông chuyển rất cao tới 1.000 lần trong một phút.
Khi khói thuốc đi vào qua miệng, người hút thuốc đã vô tình bỏ qua cơ chế bảo vệ thứ nhất đó là quá trình lọc ở mũi. Những người hút thuốc thường bài tiết nhiều đờm hơn những người không hút thuốc mà khả năng đưa đờm ra khỏi đường hô hấp lại kém hơn. Điều này là do hệ thống lông chuyển ở người hút thuốc bị liệt thậm chí bị phá hủy. Khói thuốc cũng làm thay đổi cấu trúc các tuyến tiết nhầy và do vậy thành phần của chất nhầy cũng bị thay đổi. Đôi khi các tuyến tiết nhầy bị tắc lại làm giảm khả năng bài tiết đờm. Hậu quả là chất nhầy ở những người hút thuốc bị nhiễm bởi các chất độc hại và bị giữ lại nhiều trong tổ chức phổi, cản trở sự lưu thông trao đổi khí.
Phổi của những người hút thuốc bị giảm diện tích bề mặt và giảm mao mạch, điều này có nghĩa là dòng máu lưu thông qua phổi bị giảm. Dẫn đến làm giảm cung cấp chất dinh dưỡng và oxy cần thiết cho cả nhu môi phổi và các tổ chức khác trong cơ thể để duy trì sự khỏe mạnh và chức năng bình thường của chúng.
Hút thuốc cũng gây ra hiện tượng gọi là tăng tính đáp ứng đường thở, do ảnh hưởng của các chất độc hại trong khói thuốc, đường thở bị co thắt. Khi điều này xảy ra thì luồng khí hít vào và thở ra đều bị cản trở ở người hút thuốc và do đó hình thành các tiếng ran rót, ran ngáy và có thể bị khó thở.
Ở những người hút thuốc có nhiều thông số chức năng thông khí thay đổi, trong đó thể tích khí thở ra gắng sức trong giây đầu tiên (FEV1) giảm rất nhiều.
Khói thuốc làm giảm sự phát triển của phổi và gây viêm tổ chức phổi ở trẻ nhỏ và thiếu niên biểu hiện bằng tốc độ tăng FEV1 chậm lại. Ở lứa tuổi từ 20 - 30 khi hút thuốc thì tổn thương phổi lại khác. Khi ở giai đoạn này của cuộc sống thì phổi tăng trưởng chiều cao nguyên. Ở người hút thuốc giai đoạn phát triển này ngắn lại và làm các bệnh lý gây ra do hút thuốc sớm xuất hiện. Ở lứa tuổi trên 30 nếu hút thuốc tốc độ giảm FEV1 sẽ tăng gấp đôi (khoảng 40ml/năm) so với người không hút thuốc (khoảng 20ml/năm). Những người hút thuốc ở tuổi càng trẻ thì thời gian hút để gây ra bệnh liên quan đến đường hô hấp càng ngắn so với những người bắt đầu hút ở tuổi muộn hơn.
2.2. Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính
Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (BPTNMT) là thuật ngữ để chỉ những tổn thương ở phổi có liên quan đến sự tắc nghẽn đường thở. Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính đặc trưng bởi sự rối loạn thông khí tắc nghẽn không hồi phục hoàn toàn, được khẳng định chẩn đoán dựa vào đo hô hấp ký đồ với nghiệm pháp giãn phế quản không hồi phục hoàn toàn.
Theo WHO, trên thế giới năm 2001 có khoảng 600 triệu người mắc BPTNMT. Bệnh tiến triển kéo dài trong nhiều năm và cuối cùng dẫn đến tâm phế mạn và tử vong. BPTNMT là nguyên nhân tử vong đứng hàng thứ 4 trên toàn thế giới. Mối liên quan giữa BPTNMT và hút thuốc cũng mạnh như với ung thư phổi.
Thuốc lá là nguyên nhân quan trọng nhất gây ra BPTNMT, có khoảng 15% những người hút thuốc lá sẽ có triệu chứng lâm sàng BPTNMT và 80 - 90% người mắc BPTNMT là nghiện thuốc lá. Hút thuốc lá làm cho các yếu tố nguy cơ khác của bệnh này trở nên mạnh hơn. Đặc biệt, những người hút thuốc là bị ảnh hưởng xấu hơn bởi ô nhiễm môi trường, nhiễm trùng và phơi nhiễm với các chất khói độc so với người không hút thuốc. Người hút thuốc có tỉ lệ tử vong do bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính cao gấp 10 lần so với người không hút thuốc.
2.3. Bệnh hen
Hen được đặc trưng bởi tính phản ứng quá mức của đường dẫn khí. Sự phản ứng quá mức này dẫn đến các cơn hen, bệnh nhân thở khò khè, ho và hoặc khó thở.
Hút thuốc không phải là nguyên nhân gây ra cơn hen nhưng nó làm cho tình trạng bệnh hen nặng lên. Những người bị hen hút thuốc sẽ có tăng tiết đờm, giảm cử động của lông chuyển phế quản, tăng nhạy cảm với nhiễm trùng, tăng giải phóng các chất dị ứng tác dụng nhanh và phá hủy các đường dẫn khí nhỏ. Tỉ lệ tử vong ở người bị hen đang hoặc đã từng hút thuốc tăng gấp trên 2 lần so với những người không hút thuốc.
2.4.Ung thư phổi
Hút thuốc lá ảnh hưởng đến phổi và chức năng phổi: tổn thương phổi, làm chậm phát triển chức năng phổi ở trẻ nhỏ, làm giảm chức năng phổi. Đặc biệt, ở những người hút thuốc lá, tỉ lệ mắc ung thư phổi cao gấp 10 lần so với những người không hút thuốc bởi trong khói thuốc lá có ít nhất 69 loại hóa chất có thể gây ung thư.
Người hút thuốc lá thường bài tiết nhiều đờm hơn người không hút thuốc và khả năng đưa đờm ra khỏi đường hô hấp cũng kém hơn do hệ thống lông chuyển ở người hút thuốc bị liệt hoặc thậm chí đã bị phá hủy. Bên cạnh đó, do ảnh hưởng của các chất độc hại có trong khói thuốc lá, đường thở dễ bị co thắt, luồng khí hít vào và thở ra bị cản trở, tạo các tiếng ran rít, ran ngáy khi thở và có thể gây khó thở. Hiện ở Việt Nam, ung thư phổi vẫn là căn bệnh có tỉ lệ tử vong hàng đầu.
2.5. Nhiễm trùng đường hô hấp
Những người hút thuốc hay bị nhiễm trùng đường hô hấp hơn những người không hút thuốc và thường bị nặng hơn. Trẻ em có bố mẹ hút thuốc lá bị bệnh đường hô hấp nhiều hơn trẻ em có bố mẹ không hút thuốc.
Những người hút thuốc không chỉ hay bị viêm phổi hơn mà còn bị tử vong nhiều hơn.
Những phụ nữ có thai bị viêm phổi mà hút hơn 10 điếu thuốc ngày có tiên lượng xấu hơn những người không hút (chết mẹ, con...).
Những người hút thuốc cũng hay bị cúm. Vắc-xin phòng cúm ít hiệu quả đối với người hút thuốc, và tỉ lệ tử vong do cúm ở những người hút thuốc cao hơn nhiều so với nhóm người không hút thuốc.
Tác hại của thuốc lá tới sức khỏe con người là vấn đề không còn bàn cãi. Bằng những tiến bộ khoa học hiện nay và từ những minh chứng thực tế, các chính sách vĩ mô nhằm hạn chế tác hại của thuốc lá phải được triển khai đồng bộ và quyết liệt từ sản xuất, kinh doanh, tiêu thụ và sử dụng. Không thể đánh đổi lợi nhuận kinh tế và sức khỏe nhiều thế hệ của giống nòi người Việt. Mỗi người hãy tự nói không với thuốc lá, vì sức khỏe của mình, gia đình và cộng đồng. Hy vọng những thông tin trên đã giúp bạn biết được hút thuốc lá có hại như thế nào cho hệ hô hấp.
Giới thiệu đến bạn : BL Care Max Tăng cường sức khỏe & bảo vệ phổi toàn diện
BLCare Max là gì?
BLCare Max là viên uống bảo vệ sức khỏe hô hấp, bảo vệ phổi trước các tác nhân gây hại và phục hồi chức năng phổi bị hư tổn, giúp phòng chống và hỗ trợ điều trị ung thư phồi và các bệnh lý về phổi như Viêm phổi, Viêm phế quản, Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD), Viêm màng phổi (viêm phế mạc), Thuyên tắc phổi, Phù phổi, Xơ hóa phổi, Bệnh bụi phổi, Hội chứng suy hô hấp, Bệnh u hạt (Sarcoidosis), Hen phế quản ...
BLCare Max là gì?
BLCare Max là viên uống bảo vệ sức khỏe hô hấp, bảo vệ phổi trước các tác nhân gây hại và phục hồi chức năng phổi bị hư tổn, giúp phòng chống và hỗ trợ điều trị ung thư phồi và các bệnh lý về phổi như Viêm phổi, Viêm phế quản, Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD), Viêm màng phổi (viêm phế mạc), Thuyên tắc phổi, Phù phổi, Xơ hóa phổi, Bệnh bụi phổi, Hội chứng suy hô hấp, Bệnh u hạt (Sarcoidosis), Hen phế quản ...
BLCare Max có tác dụng gì ?
- Tăng cường miễn dịch, chống oxy hóa, bảo vệ gốc tự do cơ thể
- Phòng chống giảm nguy cơ ung thư phổi, giúp bảo vệ phổi, phục hồi tế bào phổi bị tổn thương, hỗ trợ điều trị các bệnh lý về phổi như Viêm phổi, Viêm phế quản, Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD), Viêm màng phổi (viêm phế mạc), Thuyên tắc phổi, Phù phổi, Xơ hóa phổi, Bệnh bụi phổi, Hội chứng suy hô hấp, Bệnh u hạt (Sarcoidosis), Hen phế quản ...
- Giúp long đờm, giảm ho, giảm khó thở, giúp hô hấp dễ dàng hơn
- Hỗ trợ giải độc phổi do ô nhiễm không khí, bụi, khói các hóa chất độc hại từ môi trường..
Hotline tư vấn: 0962 876 060 - 0968 805 353 - 0978 307 072
Viết bình luận