Chế độ dinh dưỡng cho người bị suy thận

Chế độ ăn dành cho người suy thận là một trong các yếu tố quan trọng không kém góp phần vào việc điều trị bệnh suy thận ở nhiều bệnh nhân, có thể giúp bệnh nhân mau khỏe hơn. Đừng nên xem thường sức mạnh của việc ăn đúng nhé, hãy cùng chúng tôi tìm hiểu rõ hơn về chế độ dinh dưỡng cho người bị suy thận qua bài viết dưới đây.

1. Chế độ dinh dưỡng cho người suy thận quan trọng như thế nào?

Chế độ dinh dưỡng cho người suy thận đóng một vai trò rất quan trọng trong quá trình điều trị bệnh, không chỉ giúp kiểm soát triệu chứng mà còn góp phần làm chậm tốc độ tiến triển của bệnh. Dưới đây là một số vai trò cụ thể của chế độ dinh dưỡng trong việc quản lý suy thận:

• Cân bằng điện giải: Bệnh suy thận làm giảm khả năng cơ thể lọc và loại bỏ các chất điện giải như kali, natri và phốt-pho. Một chế độ ăn kiêng hạn chế tiêu thụ các chất điện giải này có thể giúp ngăn chặn các biến chứng liên quan đến tăng kali / natri / phốt pho huyết, bao gồm: suy tim, đau đầu, tăng huyết áp, xơ vữa động mạch và thúc đẩy suy thận tiến triển.

• Giảm tải cho thận: Protein là một trong những chất gây áp lực lên thận, nên việc giảm lượng protein trong chế độ ăn có thể giúp bảo vệ thận. Tuy nhiên, việc này cần được thực hiện dưới sự hướng dẫn của chuyên gia dinh dưỡng để đảm bảo cung cấp đủ lượng protein tối thiểu mà cơ thể cần.

• Ngừa tiểu đường và tăng huyết áp: Theo Viện Quốc gia về Bệnh Tiểu đường, Tiêu hóa & Thận (Hoa Kỳ), tiểu đường và tăng huyết áp lần lượt là hai nguyên nhân gây nên 38% và 26% tổng số ca suy thận mạn tính hiện nay. Một chế độ ăn lành mạnh, giàu rau củ quả, hạt, đậu và ngũ cốc nguyên hạt có thể giúp kiểm soát huyết áp và đường huyết, làm chậm tốc độ suy thận.

• Giảm lượng nước: Suy thận cũng ảnh hưởng đến khả năng cơ thể loại bỏ nước dư thừa. Việc kiểm soát lượng chất lỏng tiêu thụ và thức ăn giàu nước có thể làm giảm nguy cơ phù nề (tích nước) do suy thận.

• Kiểm soát cân nặng: Người bị suy thận thường gặp vấn đề về việc sụt cân mất kiểm soát do kém dung nạp dinh dưỡng, đặc biệt là protein. Việc duy trì cân nặng lành mạnh thông qua chế độ ăn uống cân đối có thể hỗ trợ quản lý bệnh tốt hơn.

• Hỗ trợ điều trị: Chế độ dinh dưỡng đúng đắn có thể làm tăng hiệu quả của các phương pháp điều trị khác, như hỗ trợ cho liệu pháp thay thế thận.

• Cải thiện cuộc sống: Việc kiểm soát triệu chứng và biến chứng thông qua chế độ dinh dưỡng có thể cải thiện chất lượng cuộc sống, giúp người bệnh cảm thấy thoải mái hơn và hồi phục thể chất nhanh hơn.

2. Nguyên tắc về chế độ dinh dưỡng dành cho người suy thận

Tùy vào giai đoạn bệnh, các bác sĩ sẽ hướng dẫn bệnh nhân lên thực đơn phù hợp. Tuy nhiên, cần nắm rõ nguyên tắc về chế độ dinh dưỡng dành cho người suy thận như sau:

- Cung cấp đầy đủ dinh dưỡng cho cơ thể: Người bị suy thận nên cân đối để có những bữa ăn đầy đủ năng lượng. Không nên ăn quá nhiều để tránh gây áp lực cho thận. Trong quá trình ăn uống thì cần ăn chậm, nhai kỹ.

Trước khi chế biến, người bệnh nên xem thông tin dinh dưỡng trên bao bì thực phẩm và cân đo lượng thực phẩm phù hợp với tình trạng sức khỏe. Có thể tham khảo các chuyên gia dinh dưỡng để có được lời khuyên chi tiết và chính xác.

- Giảm muối: Khi bạn ăn quá nhiều muối, thận sẽ phải hoạt động nhiều hơn. Vì thế, bệnh suy thận có thể tiến triển nhanh chóng hơn. Do đó, ăn nhạt hơn cũng chính là cách người bệnh bảo vệ sức khỏe của mình.

Bạn có thể thay muối bằng các loại gia vị khác lành mạnh hơn, tăng cường ăn các loại rau củ tươi. Đồng thời hạn chế ăn những loại thực phẩm chế biến sẵn, đồ ăn đóng hộp, rau dưa muối, cá khô,...

- Hạn chế bổ sung Phốt pho và Canxi: Đây đều là những khoáng chất rất cần thiết cho cơ thể. Tuy nhiên, với những trường hợp bị suy thận, bổ sung quá nhiều những khoáng chất này khiến chúng dư thừa và tích tụ nhiều trong máu gây ra rất nhiều vấn đề về sức khỏe như cường giáp, xơ vữa mạch máu, loãng xương,…

- Giảm lượng Kali hấp thụ: Người mắc bệnh suy thận cần đảm bảo cân bằng lượng kali trong máu. Nếu bổ sung quá nhiều Kali, bệnh nhân có thể gặp nguy hiểm. Đối với những trường hợp suy thận độ 3 và 4, người bệnh còn được chỉ định một số loại thuốc giúp đào thải bớt lượng kali ra ngoài.

Một số thực phẩm chứa ít Kali mà bệnh nhân có thể bổ sung như táo, việt quất, súp lơ, rau chân vịt, khoai tây,...

- Uống đủ nước: Người mắc bệnh suy thận chỉ nên uống đủ nước. Nếu uống quá nhiều nước, thận sẽ chịu thêm áp lực để thải chất lỏng ra bên ngoài dẫn đến khó kiểm soát huyết áp và làm tăng nguy cơ suy tim. Bên cạnh đó, bệnh nhân suy thận uống nhiều nước có thể khiến cho nước tích tụ quanh phổi và gây khó thở.

Các bác sĩ sẽ chỉ định cụ thể về lượng nước cần cắt giảm mỗi ngày đối với từng bệnh nhân cụ thể dựa trên giai đoạn và phương pháp điều trị bệnh. Người bệnh nên uống nước theo ngụm để dễ dàng kiểm soát lượng nước dung nạp vào cơ thể và hạn chế ăn những dạng thực phẩm lỏng như kem, súp, cháo, thạch,...

- Protein: Lượng đạm cần cắt giảm sẽ dựa theo số lần lọc máu. Tần suất chạy thận tăng thì sẽ cần giảm nhiều đạm hơn. Bên cạnh đó, nhu cầu đạm cũng phụ thuộc vào trọng lượng của cơ thể.

- Chất béo: Nếu cơ thể tiêu thụ quá nhiều chất béo từ những thực phẩm có chứa dầu mỡ, đồ ăn chiên xào,... thì có thể gây áp lực lớn cho thận, khiến tình trạng suy thận càng nghiêm trọng hơn. Có thể ăn những chất béo lành mạnh như dầu oliu,...

3. Chế độ dinh dưỡng dành cho người bị suy thận

3.1. Đủ năng lượng

Kiểm soát đúng mức năng lượng từ khẩu phần ăn dung nạp vào cơ thể là điều rất quan trọng ở bệnh nhân mắc bệnh suy thận. Bởi vì:

• Nguy cơ suy dinh dưỡng: Người bệnh suy thận rất dễ bị suy dinh dưỡng do hiện tượng kém hấp thụ năng lượng – protein (The prevalence of protein energy wasting – PEW). Theo ước tính, PEW là hiện tượng rối loạn dinh dưỡng phổ biến, có thể xảy ra với 76.1% người bệnh suy thận.

• Nguy cơ thừa cân – béo phì: Trong một diễn tiến khác, việc cung cấp thừa năng lượng sẽ thúc đẩy nguy cơ thừa cân – béo phì, gián tiếp gia tăng áp lực lên thận và thúc đẩy suy giảm chức năng thận tiến triển nhanh hơn.

Theo Hiệp hội Thận Quốc gia (Hoa Kỳ), để hạn chế được những rủi ro kể trên, chế độ ăn cho người suy thận cần cung cấp đầy đủ từ 25 – 35 calo / kg cơ thể / ngày cho người bệnh.

3.2. Ăn đúng lượng và đúng loại protein

Chế độ ăn cho người suy thận cần cung cấp đúng lượng và đúng loại protein. Cụ thể:

- Ăn đúng lượng protein

Hấp thụ protein quá mức sẽ làm tăng nồng độ urea tại thận, gây ra hiện tượng gọi là siêu lọc (hyperfiltration), khiến thận phải làm việc “vất vả” hơn để loại bỏ urea ra khỏi máu và thúc đẩy suy thận tiến triển. Trong khi đó, tiêu thụ quá ít protein sẽ gây teo cơ, suy giảm miễn dịch, ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe tổng thể và gián tiếp làm suy giảm chức năng thận.

Do đó, ăn đúng lượng chính là “chìa khóa vàng” để hỗ trợ sức khỏe của người bệnh suy thận. Theo Hiệp hội Thận Quốc gia (Hoa Kỳ), đối với người suy thận:

• Chưa lọc máu nhân tạo: Chế độ ăn suy thận cần cung cấp từ 0.55 – 0.6g protein / kg cơ thể / ngày để làm chậm sự tiến triển của bệnh.

• Có lọc máu nhân tạo: Chế độ ăn cần cung cấp từ 1 – 1.4g protein / kg cơ thể / ngày tùy vào tần suất chạy thận. Cụ thể:

* Lọc máu 1 lần / tuần: Cần bổ sung 1g protein / kg cơ thể / ngày;

* Lọc máu 2 lần / tuần: Cần bổ sung 1.2g protein / kg cơ thể / ngày;

* Lọc máu 3 lần / tuần: Cần bổ sung 1.4g protein / kg cơ thể / ngày.

- Ăn đúng loại protein

Protein động vật thường cung cấp đầy đủ 9 loại axit amin thiết yếu mà cơ thể không thể tự tổng hợp được. Mặc dù một số thực vật cũng chứa toàn bộ các axit amin thiết yếu, nhưng protein từ nguồn thực vật thường thiếu một hoặc vài loại axit amin, đòi hỏi việc kết hợp giữa nhiều loại thực phẩm để đạt được sự cân đối. Do đó, chế độ ăn cho người suy thận nên ưu tiên chứa một số loại đạm động vật chất lượng cao, điển hình như: lòng trắng trứng, sữa tách béo, thịt gà bỏ da, phi lê cá, thịt nạc gia súc / gia cầm,…

3.3. Bổ sung chất béo tốt

Người bệnh suy thận cần bổ sung chất béo tốt vì chất béo giúp cung cấp năng lượng, hỗ trợ hấp thụ vitamin A, D, E, K,… và là thành phần cần thiết của màng tế bào. Không những thế, chất béo tốt giúp cơ thể kháng viêm, kiểm soát tốt cholesterol và bảo vệ sức khỏe tim mạch. Điều này rất hữu ích với người bệnh suy thận, do họ thường có nguy cơ tử vong vì bệnh tim cao hơn 10 – 30 lần so với người bình thường.

Trong chế độ ăn cho người suy thận, việc giảm lượng protein để bảo vệ thận khiến nhu cầu về năng lượng từ chất béo tăng lên. Theo Viện Y tế Quốc Gia Hoa Kỳ, chế độ cho người suy thận lọc máu nên chứa ít nhất 25 – 35% tổng lượng calo đến từ chất béo. Trong đó:

• Chất béo bão hòa: Nên chiếm ít hơn 7% tổng calo trong khẩu phần ăn hàng ngày;

• Chất béo chuyển hóa: Nên chiếm ít hơn 1% tổng calo trong khẩu phần ăn hàng ngày;

• Chất béo không bão hòa đơn: Có thể chiếm tới 20% tổng calo trong khẩu phần ăn hàng ngày;

• Chất béo không bão hòa đa: Có thể chiếm tới 10% tổng calo trong khẩu phần ăn hàng ngày.

Một số nguồn thực phẩm giàu chất béo tốt cần có trong chế độ ăn cho người suy thận là: các loại cá béo (cá hồi, cá ngừ, cá trích, cá thu,…), hạt (hạt óc chó, hạnh nhân, hạt hướng dương,…), quả bơ và dầu thực vật.

3.4. Đảm bảo lượng chất bột đường và chất xơ

Chất đường bột (carbohydrates) là nguồn cung cấp năng lượng chính cho mọi hoạt động sống của cơ thể. Theo Hiệp hội Thận Quốc gia (Hoa Kỳ), mỗi bữa ăn chính / phụ của người suy thận cần chứa lần lượt là 3 – 6 hoặc 1 – 3 khẩu phần chất đường bột. Trong đó, 1 khẩu phần chất đường bột được quy ước là 15g carbohydrates, tức người bệnh cần ăn đủ 200 – 275 g carbohydrates / ngày.

Trung bình 1 khẩu phần đường bột (15g) tương đương với:

• ⅓ chén cơm trắng, 1 lát bánh mì, 1 chén trái cây tươi, ¾ chén ngũ cốc khô, ½ chén ngũ cốc nóng;

• ½ chén khoai tây nghiền, ½ chén ngô, ½ chén mì ống, 1 chiếc bánh quy vừa;

• ½ chén kem không sữa, 118ml nước trái cây hoặc soda thông thường, 6 viên kẹo cứng.

3.5. Hạn chế muối/natri trong khẩu phần ăn

Người bệnh suy thận nên kiêng ăn muối vì thận là cơ quan chính giúp cân bằng natri trong cơ thể. Khi thận suy yếu, khả năng lọc natri giảm, dẫn đến tích tụ natri và nước trong cơ thể. Điều này gây tăng huyết áp, phù nề và làm tăng gánh nặng lên các thận đã bị tổn thương.

Việc hạn chế muối giúp kiểm soát lượng natri trong chế độ ăn, hỗ trợ quản lý triệu chứng và bảo vệ chức năng thận còn lại. Theo Hiệp hội Thận Quốc gia (Hoa Kỳ), chế độ ăn cho người suy thận không nên cung cấp quá 2000mg natri, tương đương với 5g muối / ngày.

Lưu ý:

• Việc hạn chế tiêu thụ muối chỉ hỗ trợ quá trình điều trị suy thận và ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm; chứ không giúp cải thiện tỷ lệ lọc cầu thận (eGFR) hay giảm tỷ lệ tử vong.

• Đối với người bệnh suy thận có tiền sử tăng huyết áp, lượng muối tiêu thụ tối ưu nên từ 2.93 – 4.03 g / ngày .

3.6. Ăn hạn chế thực phẩm nhiều kali

Người bệnh suy thận cần kiêng ăn thực phẩm nhiều kali vì thận bị suy yếu không thể lọc kali hiệu quả, khiến nồng độ kali trong máu tăng lên. Mức kali cao trong máu có thể gây suy tim, thậm chí đe dọa tính mạng. Việc giới hạn hàm lượng kali hấp thụ xuống dưới mức 3000 mg / ngày giúp kiểm soát nồng độ kali trong máu, phòng ngừa các biến chứng nguy hiểm liên quan đến hệ thống tim mạch.

3.7. Đảm bảo cân bằng canxi và phosphate

Người bệnh suy thận cần cân bằng canxi và phốt pho trong chế độ ăn của mình vì:

• Nguy cơ tăng phốt pho huyết: Thận yếu không thể lọc phốt pho ra khỏi máu hiệu quả. Phốt pho tích tụ trong cơ thể quá mức gây rối loạn cân bằng canxi – phốt pho, dẫn đến loãng xương, xơ vữa động mạch và làm tăng nguy cơ đột quỵ.

• Nguy cơ thiếu canxi: Chế độ ăn cho người suy thận chứa ít canxi có thể kích thích cơ thể sản xuất hóc-môn tuyến cận giáp (PTH), thúc đẩy nồng độ phốt pho trong máu tăng cao hơn nữa.

Do đó, kiểm soát nghiêm ngặt tỷ lệ cân bằng giữa canxi và phốt pho trong chế độ ăn giúp ngăn ngừa bệnh tim mạch, cơ xương khớp và cải thiện chất lượng cuộc sống cho người bệnh suy thận. Theo Hiệp hội Thận Quốc gia (Hoa Kỳ), chế độ ăn cho người suy thận chỉ nên cung cấp từ 800 – 1000 mg phốt pho và 800 – 1000mg canxi mỗi ngày.

3.8. Kiểm soát lượng chất lỏng đưa vào cơ thể

Người bệnh suy thận cần kiểm soát lượng chất lỏng tiêu thụ vì thận suy yếu không thể lọc và loại bỏ chất lỏng dư thừa khỏi cơ thể hiệu quả. Tích tụ chất lỏng có thể dẫn đến phù nề, gây áp lực lên tim, làm tăng huyết áp và thúc đẩy suy thận tiến triển nặng. Theo Hiệp hội Thận học Hoa Kỳ, người bệnh suy thận trong giai đoạn lọc máu định kỳ chỉ nên tiêu thụ 1 lít nước / ngày, còn bệnh nhân chưa cần lọc máu có thể bổ sung 1 – 1.5 lít nước / ngày hoặc tùy theo chỉ định của bác sĩ.

3.9. Đảm bảo vitamin và khoáng chất cần thiết

Suy thận thường đi kèm với rối loạn hấp thu, gây thiếu hụt vi chất. Do đó, chế độ ăn cho người suy thận cần đảm bảo cung cấp đủ vitamin, khoáng chất cần thiết để duy trì sức khỏe tổng thể và bảo vệ phần thận khỏe mạnh còn lại, chẳng hạn như:

• Vitamin D: Thận giúp chuyển đổi vitamin D thành hình thức có hoạt tính sinh học cao, hỗ trợ hấp thụ canxi và phốt pho hiệu quả. Suy thận làm giảm khả năng chuyển hóa vitamin D, có thể dẫn đến loãng xương và rối loạn nội tiết tố. Do đó, bổ sung vitamin D có thể giúp cơ thể cân bằng lại tình trạng thiếu hụt do thận suy yếu.

• Vitamin nhóm B và sắt: Người bệnh suy thận có lọc máu thường bị hao hụt một lượng nhỏ sắt và vitamin nhóm B sau quá trình lọc máu (chạy thận nhân tạo, thẩm phân màng bụng,…), gây ra bệnh thiếu máu. Việc bổ sung sắt và vitamin nhóm B giúp bạn cân bằng lại lượng dưỡng chất bị hao hụt, bảo vệ sức khỏe tổng thể.

Suy thận cần được kiểm soát tốt. Ngoài việc điều trị bằng thuốc và các phương pháp do bác sĩ chỉ định, chế độ dinh dưỡng cho người bị suy thận cũng là một yếu tố không thể bỏ qua. Những thực phẩm bổ sung sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến cơ thể người bệnh. Do đó, bệnh nhân nên có chế độ ăn uống phù hợp, giữ cân nặng ổn định, tập luyện nhẹ nhàng và nghỉ ngơi hợp lý để hạn chế biến chứng bệnh.

Bạn có thể sử dụng bổ sung thực phẩm chức năng giúp bảo vệ sức khỏe thận hoàn toàn từ thảo dược.

Thực phẩm chức năng không chỉ mang tới nhiều lợi ích tích cực đến sức khỏe và giảm nguy cơ mắc các loại bệnh khác nhau, chúng đem lại nhiều lợi ích trong việc cải thiện sức khỏe toàn diện

Giới thiệu đến bạn: Super Power UriClean - Làm sạch đường tiết niệu, xua tan nỗi lo sỏi thận-tiết niệu-bàng quang và sỏi mật.

Super Power UriClean là viên uống bảo vệ sức khỏe giúp duy trì sức khỏe cho đường tiết niệu làm tan sỏi thận, sỏi mật làm sạch đường tiết niệu ngăn chặn sự hình thành sỏi cũng như phòng tránh sỏi tái phát sau phẫu thuật, tán sỏi ...

Tác dụng của Super Power UriClean

Sản phẩm Super Power UriClean được sản xuất bởi hãng Fine Living Pharmanaturals Hoa Kỳ phẩm được sản xuất hoàn toàn từ nguyên liệu thảo dược có thành phần là Vitamin C, chiết xuất quả nam việt quất (Cranberry) và các thành phần khác là xenluloza, silicon dioxit, magiê stearat (nguồn gốc thực vật), gelatin. Super Power UriClean là lựa chọn cho bạn giúp duy trì sức khỏe cho đường tiết niệu tốt hơn.

- Làm tan sỏi thận, sỏi mật, ngăn chặn sự hình thành, tái phát sỏi...

- Phòng nhiễm khuẩn trên các bệnh nhân bị tổn thương tủy sống do hạn chế lưu thông nước tiểu ở bàng quang, thần kinh bàng quang hoặc đái buốt, đái dắt.

- Chống viêm nhiễm khuẩn đường tiết niệu.

- Chống viêm bàng quang.

- Tan sỏi thận.

- Chống lắng cặn trong đài bể thận.

- Ngăn chặn sự hình thành sỏi thận.

- Chống suy thận, tăng cường sức khỏe thận...

Hotline tư vấn: 0962 876 060 - 0968 805 353 - 0978 307 072